23% Polaków: wybór Jaruzelskiego na prezydenta - dobry
Blisko połowa Polaków (49%) ocenia, że wybór gen. Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta nie był rozwiązaniem zadowalającym, ale adekwatnym do ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej - wynika z sondażu CBOS. Niemal co czwarty respondent (23%) twierdzi, że był to jednoznacznie dobry wybór; natomiast mniej więcej co siódmy (15%) krytykuje tę nominację.
CBOS zwraca uwagę, że społeczny wizerunek W. Jaruzelskiego jest niejednoznaczny. Niejednoznaczna jest też ocena tego, w jaki sposób W. Jaruzelski zapisze się w pamięci społecznej: nieznacznie przeważa przekonanie, że będzie to wizerunek negatywny.
W lipcu 1989 r. W. Jaruzelski został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na urząd Prezydenta Polski Ludowej. Po dwudziestu latach CBOS zapytał Polaków, co dziś sądzą o tej prezydenturze, a także o samym Jaruzelskim, jako polityku oraz jednym z aktorów transformacji.
Aprobatę wyboru gen. Jaruzelskiego na prezydenta relatywnie częściej deklarują najstarsi ankietowani. Ponadto stosunkowo częściej na "dobry wybór" wskazują respondenci najsłabiej wykształceni; wraz ze wzrostem wykształcenia rośnie liczba deklaracji wyrażających opinię warunkową.
Względnie częściej niż inni nominację W. Jaruzelskiego na prezydenta uznają za słuszną osoby niepraktykujące religijnie, a także ankietowani o poglądach lewicowych.
Zarówno wśród byłych członków PZPR, jak i w grupie tych, którzy należeli do "Solidarności", najczęściej pada odpowiedź, że wybór ten, choć sam w sobie nienajlepszy, był podyktowany ówczesną sytuacją. Badani, którzy przed rokiem 1989 mieli legitymację partyjną, relatywnie częściej niż inni oceniają ten wybór jako jednoznacznie pozytywny.
Jeśli chodzi o ocenę udziału W. Jaruzelskiego w procesie kształtowania demokracji, nieznacznie przeważają głosy, że jako prezydent nie sprzyjał rozwojowi tego ustroju, lecz go hamował (36% wobec 33%).
Czy Jaruzelski był dobrym prezydentem?
Ponad połowa badanych przez CBOS (54%) uznaje W. Jaruzelskiego - biorąc pod uwagę całokształt jego aktywności publicznej - za dobrego polityka, natomiast co czwarty (26%) ma odmienną opinię w tej kwestii.
Podobnie ponad połowa respondentów (52%) ocenia, że generał dobrze służył Polsce, a prawie co trzeci (31%) jest przeciwnego zdania.
Tak jak w przypadku ocen prezydentury, również jeśli chodzi o wypowiedzi dotyczące działalności politycznej i zasług dla kraju relatywnie więcej opinii pozytywnych jest wśród osób mających 45 lat i starszych niż wśród młodszej części populacji.
Opinie krytyczne, stosunkowo częściej niż inni, wypowiadają respondenci najlepiej wykształceni. Więcej głosów pozytywnych pada ze strony osób o lewicowych poglądach politycznych, relatywnie mniej jest ich wśród utożsamiających się z prawicą.
Zdecydowanie pozytywnie oceniają W. Jaruzelskiego b. członkowie PZPR, ale opinię, że był on dobrym politykiem oraz że dobrze służył Polsce, w większości podzielają także osoby, które przed 1989 rokiem należały do "Solidarności".
Z badań CBOS wynika, że ogólnie rzecz biorąc, osoby, które pozytywnie oceniają okres PRL, w większości uważają, że gen. Jaruzelski dobrze służył Polsce (71% oraz że był dobrym politykiem - 71%). CBOS podaje, że wśród badanych krytycznie odnoszących się do Polski Ludowej zdania nie są już tak jednoznaczne: w przypadku oceny zasług dla kraju notujemy niewielką przewagę dezaprobaty, natomiast jeśli chodzi o ocenę zdolności politycznych aprobaty.
W jaki sposób, w odczuciu Polaków, zostanie zapamiętany Wojciech Jaruzelski?
Z uzyskanych deklaracji wynika przede wszystkim niejednoznaczność tej postaci. Polacy w ocenie wizerunku gen. Jaruzelskiego są podzieleni na dwie niemal równoliczne grupy, przy czym ci, którzy uważają, że w pamięci zbiorowej zapisze się on w negatywny sposób (46%), nieco przeważają nad sądzącymi, iż zostanie on zapamiętany jako postać pozytywna (42%).
Sondaż przeprowadzony został w dniach 28 maja-2 czerwca 2009 roku na liczącej 1038 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.
