WTO - Światowa Organizacja Handlu

WTO (World Trade Organization), czyli Światowa Organizacja Handlu to organizacja działająca przy współpracy z ONZ, której zadaniem jest wspieranie handlu międzynarodowego.

WTO – informacje ogólne

Światowa Organizacja Handlu (WTO), mimo że nie jest częścią Organizacji Narodów Zjednoczonych, nawiązała z nią bardzo silną współpracę. Siedzibą WTO jest Genewa, a w 2017 roku wśród jej członków znalazło się 164 państw. Budżet organizacji w 2015 roku wyniósł 197 mln franków szwajcarskich.

Państwa członkowskie WTO zobowiązane są do dostosowania własnego ustawodawstwa dotyczącego handlu do wymogów i zasad organizacji. Jednym z wymagań jest konieczność udzielania koncesji handlowych podmiotom zagranicznym pochodzącym z innych krajów członkowskich, zarówno w przypadku handlu transgranicznego, jak i konsumpcji usług czy obecności handlowej za granicą.

WTO – powstanie organizacji

Protoplastą WTO jest GATT (General Agreement on Tariffs and Trade), czyli Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu. Porozumienie zostało utworzone w Genewie w 1947 roku i miało być punktem wyjścia do utworzenia Międzynarodowej Organizacji Handlowej. Miała ona być trzecią organizacją, po Międzynarodowym Funduszu Walutowym i Banku Światowym, regulującą stosunki gospodarczą na świecie. Do jej powstania nigdy nie doszło, ale nie ustało także działanie GATT. Układ obradował w ramach tzw. rund negocjacyjnych, mających na celu przede wszystkim ustalanie taryf celnych.

Podczas Rundy Urugwajskiej prowadzono także dyskusje na temat ochrony własności intelektualnej, funkcjonowaniu międzynarodowego obrotu gospodarczego czy zasadach prowadzenia handlu usługami. Najważniejszym jednak tematem rundy było powołanie WTO. Do zawiązania organizacji doszło w Marrakeszu w 1994 roku. WTO rozpoczęło działanie 1 stycznia 1995 roku.

WTO – członkowie

Do WTO należy 164 państw członkowskich z całego świata. Ostatnimi przyjętymi członkami były: Rosja, Vanuatu, Samoa i Czarnogóra (2012 r.), a także Afganistan (2016 r.). Polska była jednym z państw założycielskich, dlatego należy do organizacji od 1995 roku.

Istnieje także 21 państw-obserwatorów WTO. Są to: Algieria, Andora, Azerbejdżan, Wyspy Bahama, Białoruś, Butan, Bośnia i Hercegowina, Komory, Gwinea Równikowa, Etiopia, Iran, Irak, Liban, Libia, Wyspy Św. Tomasza i Książęca, Serbia, Somalia, Sudan, Syria, Timor Wschodni i Uzbekistan.

WTO – cele

Spośród zadań WTO wymienić można promocję wolnego i przewidywalnego handlu międzynarodowego dobrami i usługami. Organizacja opowiada się za zniesieniem protekcjonalizmu i barier handlowych, promowaniem współzawodnictwa, a także walką z dyskryminacją słabszych rynków i przedsiębiorców. Według reguł WTO, krajom słabszym ekonomicznie nadaje się przywileje, takie jak okresy przystosowawcze.

Aktualnie WTO obraduje w ramach Rundy Doha. Na forum poruszane są kwestie rozwiązywania sporów handlowych, kontroli narodowych działań politycznych dotyczących handlu, jak również promocji negocjacji jako narzędzia współpracy.

WTO – coroczny raport

Co roku WTO sporządza raport, w którym zawarte są informacje na temat narodowych gospodarek państw członkowskich, a także dane na temat importu, eksportu i dochodu państw z handlu.

WTO – struktura

Organem WTO, który zajmuje się bieżącymi sprawami organizacji, jest Rada Generalna. Co 2 lata zbiera się natomiast Konferencja Ministerialna, która uważana jest za najważniejszy organ. To jej podporządkowane zostały: Rada ds. Handlu Towarami, Rada ds. Handlu Usługami i Rada ds. Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej.

WTO — przewodniczący

Organizacją WTO kieruje Dyrektor Generalny, wybierany na 4-letnią kadencję. Od momentu utworzenia stanowisko zajmowali:

• Peter Sutherland (Irlandia) – 1995,
• Renato Ruggiero (Włochy) – 1995–1999,
• Mike Moore (Nowa Zelandia) – 1999–2002,
• Supachai Panitchpakdi (Tajlandia) – 2002–2005,
• Pascal Lamy (Francja) – 2005–2013,
• Roberto Azevedo (Brazylia) – od 2013.