"Wprost": Kto się boi Kamińskiego?

Po ośmiu latach rządów koalicji PO-PSL PiS przejmuje służby, które nie są w najlepszym stanie. - Są w stanie rozkładu. Odchodząca władza nie wiedziała, jak z nich korzystać. Nie miała na nie pomysłu - opowiada oficer polskiego wywiadu.

PiS źle ocenia zarówno pracę cywilnych, jak i wojskowych służb. W przypadku tych pierwszych planowana jest gruntowna reforma. Za jej wprowadzenie będzie odpowiadał Mariusz Kamiński, minister koordynator ds. służb specjalnych. – W służbach będzie przeprowadzony audyt. Musimy bowiem znać stan faktyczny, w jakim je przejmujemy. Musimy się opierać na faktycznej wiedzy, a nie na doniesieniach – mówi „Wprost” Mariusz Kamiński. – Dopiero po przeprowadzeniu audytu zdecydujemy o tym, jakie reformy powinny być przeprowadzone.

PiS, o czym pisał już „Wprost”, planuje wprowadzić zmiany w działaniach służb cywilnych. Ograniczona zostanie rola ABW, która stanie się typową służbą kontrwywiadowczą. Wzrośnie za to rola CBA. Ta służba ma być wiodącą i odpowiadać za najważniejsze śledztwa z zakresu gospodarki, ekonomii i korupcji.

Audyt zostanie przeprowadzony w Agencji Wywiadu. – Najważniejsza polska służba, która praktycznie nie działa – mówi osoba związana z wywiadem cywilnym. AW cierpi przede wszystkim na braki kadrowe. Według ustaleń „Wprost” w ostatnich ośmiu latach odeszło z agencji od 10 do 15 proc. najlepszych "szpiegów".

Inny problem, na jaki skarżą się osoby związane ze służbami, to pieniądze. – Budżety zarówno AW, jak i ABW nie były zwiększane. To powodowało, że nie można było prowadzić odpowiednich szkoleń czy zakupu potrzebnego sprzętu – mówi osoba związana z AW.

Do tego dochodził bałagan organizacyjny. – Rząd nie miał planu, jak korzystać ze służb – twierdzą nasi rozmówcy. – Zamiast planowo działały wyrywkowo w pewnych obszarach, przez co były nieskuteczne.

Kto będzie zajmował się naprawą poszczególnych służb? – Mamy kandydatów na stanowiska w konkretnych służbach, ale przed nominacją rządu nie będziemy ich ujawniać – mówi Kamiński. – Wymiana szefów poszczególnych służb będzie na pewno przeprowadzona sprawnie.

Według naszych informacji nowym szefem AW zostanie płk Grzegorz Małecki, doświadczony oficer pracujący wcześniej m.in. na stanowiskach doradcy szefa AW i ABW. Dziś jest prezesem spółki doradczej, którą założył razem z byłymi oficerami służb: gen. Zbigniewem Nowkiem i płk Markiem Wachnikiem. Dwaj ostatni pełnili kierownicze role w służbach w latach 2005-2007. Nowek był szefem AW, Wachnik zastępcą szefa ABW.

Na razie PiS nie chce zdradzić, komu powierzy przeprowadzenie reformy ABW. – Na pewno nie będzie to osoba, która w ostatnich 25 latach pełniła kierownicze funkcje w ABW czy AW. Jest to oficer mający bardzo duże doświadczenie – mówi tylko polityk PiS. Wielką niewiadomą jest też obsada stanowisk w Służbie Wywiadu Wojskowego i Służbie Kontrwywiadu Wojskowego. Nieoficjalnie w PiS można usłyszeć, że do przejęcia jednej z tych służb szykowany jest poseł Piotr Naimski. – Przemawia za nim odpowiednie doświadczenie. Znajomość tematu i dobre relacje z Antonim Macierewiczem, przyszłym ministrem obrony narodowej – mówi nam poseł PiS.

Inny nasz rozmówca z PiS: – Uzgodnione jest, że szefów służb wojskowych wskaże Antek w uzgodnieniu z Mariuszem. Ale to minister obrony narodowej będzie miał w tym przypadku decydujący głos.

Na razie trwa exodus ze służb. Nie czekając na zaprzysiężenie nowego rządu, raport o przejście na emeryturę złożyli gen. Maciej Hunia, szef AW, i płk Piotr Pytel, szef SKW. – Szefowie służb powinni poczekać ze swoimi dymisjami do czasu przejęcia władzy przez nowy rząd. To, co robią obecnie, jest nieprofesjonalne i nie jest propaństwowe. Działa to na niekorzyść służb – mówi Mariusz Kamiński i dodaje: – Obecni szefowie służb mają bardzo duże wynagrodzenia. Byłoby bardzo źle, gdyby się okazało, że ich działania mają związek z tym, że robią to tylko dla wysokich emerytur.

Również nasi rozmówcy ze służb wskazują, że raporty o przejściu na emeryturę mogą się wiązać z tym, że szefowie poszczególnych służb chcą zachować przywileje, które teraz posiadają. – Wynagrodzenie szefa służb, jak każdego oficera, składa się z podstawy, wysługi lat, premii i dodatku specjalnego. Poza wysługą lat i podstawą reszta jest uznaniowa. Nowa władza mogłaby ich tych dodatków pozbawić, a to miałoby wpływ na wysokość emerytury – mówi nam osoba związana ze służbami. O wysokość wynagrodzenia i poszczególnych składowych zapytaliśmy SKW i AW. Nie dostaliśmy odpowiedzi.

Inaczej zachował się gen. Dariusz Łuczak, szef ABW, który nie złożył raportu o przejście na emeryturę. Zamierza za to oddać się do dyspozycji premiera po zaprzysiężeniu nowego rządu. – I tak powinna się zachować cała reszta – mówi nam oficer służb.

Najciekawsza rozgrywka będzie miała miejsce w CBA. Wbrew nieoficjalnym zapewnieniom ludzi z tej służby los Pawła Wojtunika jest niemal przesądzony. Dobrze poinformowane źródła w PiS twierdzą, że do końca 2015 r. nastąpi wymiana na stanowisku szefa CBA. Miejsce Wojtunika zajmie Ernest Bejda, który do 2008 r. był wiceszefem Biura.

Mariusz Kowalewski