Warto być królem

To chyba znak naszych czasów. Kiedyś panujący władcy byli posiadaczami największych fortun. Dzisiaj bogactwo nie należy do królów, tylko do szefów wielkich korporacji. Dawnych królów i dzisiejszych prezesów wiele łączy. Także to, że ich bogactwo jest w pewnym sensie iluzoryczne. Królowa brytyjska, choć żyje bardzo wygodnie, nie może sprzedać swojego majątku. Nie może, bo nie do końca jest jego właścicielem. W podobnej sytuacji jest chociażby prezes zarządu Microsoftu, Bill Gates. Przez kilka lat z rzędu był uznawany za najbogatszego człowieka świata. Kłopot w tym, że gdyby zechciał sprzedać swoje udziały w firmie, jego bogactwo bardzo szybko by stopniało. Nie byłby oczywiście człowiekiem biednym, ale jego finanse zostałyby poważnie nadszarpnięte. Zresztą dokładnie tak samo jak finanse jego firmy. Wewnętrzne przepisy wielu korporacji są tak skonstruowane, że nawet ich właściciele nie są panami tego, co posiadają.

Znany z tworzenia rankingów bogactwa amerykański miesięcznik „Forbes” opublikował listę 15 najbogatszych władców świata. Co z niej wynika? Nawet najbogatsi monarchowie świata są daleko poza czołówką listy najbogatszych ludzi (także publikowaną przez „Forbes”). Za najbogatszego w 2009 roku uznano króla Tajlandii – Bhumibola Adulyadeja. Choć jego majątek oceniono na 30 mld dolarów, to za mało, żeby wejść nawet do pierwszej dziesiątki bogaczy.

W 2007 roku wspólny majątek najbogatszych władców świata wynosił 95 mld dolarów. To znacznie mniej niż majątek dwóch pierwszych osób z listy najbogatszych na świecie. W ciągu roku, za wyjątkiem sułtana Brunei i króla Maroka, wszyscy władcy z listy się wzbogacili. Ich wspólny majątek wzrósł do 131 mld dolarów. Kryzys ekonomiczny dotyka nie tylko tych biednych (choć dla nich jest najbardziej uciążliwy). Od 2008 do 2009 roku najbogatsi monarchowie świata stracili (w sumie) 23 mld dolarów. Najwięcej stracił szejk Dubaju Mohammed bin Rashid al-Maktoum. Jego majątek stopniał aż o 6 mld dolarów. W czasie kryzysu nie stracił ani dolara sułtan Brunei, a król Maroka zarobił okrągły miliard. Swoją drogą to ciekawe, ża na kryzysie zarobili ci, którzy w czasach prosperity tracili.

Bhumibol Adulyadej

(81 l. ) – król Tajlandii Majątek: 30 mld $
(do 2008 ▼ 5 mld $)

Król jest powiernikiem funduszu, którego majątek należy do całego narodu. W Tajlandii od lat trwa spór pomiędzy rodziną królewską a rządem o aktywa funduszu. W ostatnich miesiącach nasilił się z powodu kryzysu ekonomicznego i „wyparowania” 5 mld $. A wszystko z powodu spadków cen na rynku nieruchomości. Bhumibol Adulyadej jest przedstawicielem panującej nieprzerwanie od 600 lat dynastii Czakri. * Darussalam Haji Hassanal Bolkiah*

(62 l.) – sułtan Brunei
Majątek: 20 mld $
(do 2008 – 0)

Brunei (formalna nazwa to Państwo Brunei Siedziba Pokoju) leży w północnej części wyspy Borneo, w Południowo-Wschodniej Azji. Sułtan ma w nim władzę absolutną. Majątek zrobił na handlu ropą. Oficjalna rezydencja sułtana w Istana Nurul Iman jest drugim największym na świecie pałacem (po pałacu królewskim w Pekinie). Ma prawie 1800 pokoi i 257 łazienek. W sumie 200 tys. mkw. Sułtan jest znany z zamiłowania do samolotów. Ma ich kilkanaście. Największy to umeblowany złoconymi sprzętami Boeing 747.

Szejk Khalifa bin Zayed al-Nahayan

(61 l.) – prezydent Zjednoczonych Emiratów Arabskich
Majątek: 18 mld $
(do 2008 ▼ 5 mld $)

Zjednoczone Emiraty Arabskie stoją na ropie. Od 2004 r., od objęcia władzy, kraj zaczął delikatnie skręcać w kierunku Zachodu. Kilka miesięcy po objęciu rządów prezydent podpisał dekret podwyższający o 100 proc. zarobki całej strefy budżetowej.

Abdullah bin Abdul Aziz al-Saud

(85 l.) – król Arabii Saudyjskiej Majątek: 17 mld $
(do 2008 ▼ 4 mld $)

Gospodarka Arabii Saudyjskiej od lat jest w coraz gorszym stanie. Także sytuacja polityczna staje się skomplikowana. Ale to nie wpływa znacząco na majątek rodziny królewskiej. Ten król z czterema żonami ma siedmiu synów i piętnaście córek. W Polsce znany jest ze sfinansowania operacji rozdzielenia bliźniaczek syjamskich z Janikowa, Darii i Olgi Kołacz.

Mohammed bin Rashid al-Maktoum

(59 l)– szejk Dubaju
Majątek: 12 mld $
(do 2008 ▼ 6 mld $)

Dubaj to miejsce, gdzie za kwotę 60 mld dolarów powstają sztuczne wyspy w kształcie palm. Kryzys na rynku nieruchomości spowodował, że inwestycja stała się mocno deficytowa. Państwo zadłużyło się na kwotę 80 mld dolarów. Szejk emiratu jest największym przegranym tegorocznego zestawienia.

Hans-Adam II

(64 l.) –książę Liechtensteinu Majątek: 3,5 mld $ (do 2008 ▼ 1,5 mld $)

Rodzina królewska jest właścicielem banku LGT, który rząd Niemiec oskarża o oszustwa. Instytucja pomagała bogatym Europejczykom (najczęściej Niemcom) wyprowadzać z kraju swoje fortuny i przez to nie płacić podatków. Książę Hans-Adam jest prapraprawnukiem Polaka, hrabiego Alfreda Potockiego. * Mohammed VI*

(45 l.) – król Maroka Majątek: 2,5 mld $ (do 2008 ▲ 1 mld $)

Dlaczego, skoro wszyscy tracą, król Maroka zyskuje? Bo w kraju są bogate złoża fosforytów. Ten minerał jest potrzebny do produkcji nawozów sztucznych, a zapotrzebowanie na niego ciągle rośnie.

Hamad Bin Khalifa Al-Thani

(57 l.) – szejk Kataru
Majątek: 2 mld $
(do 2008 – 0)

Katar jest emiratem (księstwem), w którym władca powołuje rząd. Nie ma tutaj parlamentu ani partii politycznych. Najwięcej dochodów krajowi przynosi wydobycie i przeróbka gazu i ropy oraz… bankowość, PKB na mieszkańca wynosi ponad 106 tys. dolarów. Dla porównania, PKB na głowę Amerykanina wynosi 46 tys. dolarów, a Polaka ponad 17 tys. dolarów.

Albert II

(51 l.) – książę Monako
Majątek: 1 mld $
(do 2008 ▼ 0,4 mld $)

Monako jest miastem państwowym, które zarabia na tym, że jest… rajem podatkowym. Albert II jest znany przede wszystkim z powodu miłosnych podbojów. Ma dwójkę nieślubnych dzieci (każde ma inną matkę). Rodzina książęca przez ostatni rok zbiedniała, bo zainwestowała w nieruchomości i dzieła sztuki, a ceny tych spadły w czasie kryzysu.

Książę Karim Al Husseini

(72 l.), 49. imam Aga Khan
Majątek: 0,8 mld $
(do 2008 ▼ 0,2 mld $)

Aga chanowie są uważani za jedną z najbardziej postępowych grup w islamie. Karim Al Husseini nie jest więc władcą konkretnego państwa, tylko imamem, czyli przywódcą religijnym. * Qaboos bin Said*

(68 l.) – szejk Omanu
Majątek: 0,7 mld $
(do 2008 ▼ 0,4 mld $)

Oman żyje dzięki ropie naftowej. Obecny władca został sułtanem po obaleniu rządów swojego ojca. Jest przywódcą kraju, premierem, ministrem kilku resortów, feldmarszałkiem armii, admirałem marynarki, marszałkiem sił powietrznych i… honorowym generałem Armii Brytyjskiej.

Elżbieta II

(83 l.) – królowa brytyjska
Majątek: 0,45 mld $
(do 2008 ▼ 0,2 mld $)

Królowa byłaby w tym rankingu znacznie wyżej, gdyby do jej majątku zaliczyć klejnoty koronne. Te należą jednak do całego narodu. Co ma królowa? Nieruchomości, dzieła sztuki i… bardzo cenną kolekcję znaczków gromadzoną od czasów swojego dziadka. Elżbieta II, królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, jest również głową 15 innych państw, w tym takich jak Australia, Kanada, Nowa Zelandia i Jamajka.

Sabah al-Ahmed al-Sabah

(80 l.) – szejk Kuwejtu
Majątek: 0,4 mld $
(do 2008 ▼ 0,1 mld $)

Kraj w ponad 92 proc. składa się z pustyń. Prawdziwe bogactwo znajduje się jednak pod piaskami. To ropa i gaz.

Beatrycze Wilhelmina Armgard

(71 l.) – królowa Holandii
Majątek: 0,2 mld $
(do 2008 ▼ 0,1 mld $)

Bardziej powściągliwa i oficjalna od swojej matki i poprzedniczki królowej Juliany Oranje-Nassau. Każde wystąpienie, każdy wywiad, każde spotkanie musi być bardzo starannie przygotowane i sprawdzone. Co poniedziałek spotyka się z premierem i ministrami (formalnie stoi na czele rządu). Konstytucja Niderlandów jasno mówi, że królowa może wypowiadać tylko „poglądy polityczne rządu”. Choć pałac temu zaprzecza, mówi się, że rodzina królewska straciła 100 mln dolarów, bo zainwestowała pieniądze w piramidę finansową Bernarda Madoffa.

Mswati III

(41 l.) – król Suazi
Majątek: 0,1 mld $
(do 2008 ▼ 0,1 mld $)

Ma 14 żon i trwoni majątek na budowanie każdej z nich rezydencji. W sumie ma 23 dzieci. Dwie pierwsze żony (ich dzieci nie mogą stać na czele królestwa) wybiera królowi Zgromadzenie Narodowe. Pozostałe król wybiera sam w czasie tzw. Święta Trzcin. Narzeczona króla może stać się jego żoną dopiero wtedy, gdy zajdzie z nim w ciążę. Król musi mieć przynajmniej jedną żonę z każdego klanu, w ten sposób cementuje królestwo. Źródłem bogactwa Mswati III jest fundusz powierniczy, jaki założył jego ojciec Sobhuzy II. Suazi to maleńkie państewko afrykańskie położone w Górach Smoczych na południu kontynentu. Kraj jest bardzo biedny, a bezrobocie wynosi w nim około 40 proc.

Tomasz Rożek