Niedźwiedzie i aligatory na ul. Koszykowej

Warszawski Ogród Zoologiczny przy ulicy Ratuszowej istnieje już ponad 80 lat. Zanim jednak udało się go stworzyć w miejscu, w którym istnieje do dziś, funkcjonował on czasowo w innych częściach Warszawy.

Pierwsze zwierzyńce powstawały przy dworach królewskich. W XVII wieku na skarpie Pałacu Kazimierzowskiego zlokalizowana była menażeria dworu Wazów. Z zamiłowania do zwierząt słynął król Jan III Sobieski. W zwierzyńcu przy pałacu w Wilanowie zgromadził sporą kolekcję egzotycznych gatunków.

W wieku XIX w stolicach europejskich powstawały kolejne ogrody zoologiczne. Warszawa również przygotowywała się do utworzenia takiej placówki, jednak trudna sytuacja po upadku Powstania Listopadowego spowodowała odsunięcie tej inwestycji na dalszy plan.

17 czerwca 1884 roku, przy ul. Bagatela, zamożny adwokat Jan Maurycy Kamiński założył ogród zoologiczny jako spółkę akcyjną. Wśród akcjonariuszy znalazła się m.in. istniejąca do dziś firma Blikle. Ogród cieszył się dużą popularnością. Niestety po sześciu latach działalności zdarzył się przykry wypadek. Po spożyciu zatrutego mięsa padły wszystkie drapieżniki. Zdecydowano o zamknięciu placówki, a pozostałe zwierzęta sprzedano za granicę. Starania o utworzenie nowego ZOO udaremnił wybuch I Wojny Światowej.

Dopiero w 1926 roku zamożny cukiernik i wielki miłośnik przyrody Mieczysław Pągowski własnym kosztem i pracą utworzył w Warszawie nowy zwierzyniec. Początkowo mieścił się on przy ul. Koszykowej. Otwarcie dla publiczności nastąpiło w lipcu 1926 r. Po kilku miesiącach zwierzyniec przeniesiono na nieco większy teren przy al. 3 Maja (róg Solca), w pobliże Mostu Poniatowskiego. Na hektarowej powierzchni zgromadzono ponad 70 gatunków egzotycznych zwierząt. W skład kolekcji wchodziły mi.in.: małpy (12 gat), niedźwiedzie (3 gat.), ostronosy, pingwiny, flamingi, papugi, pelikan, marabut, struś, kangur, jeżozwierz, pancernik i aligator.

W tym samym czasie, z inicjatywy warszawskich nauczycieli przyrody, również przy al. 3 Maja (w miejscu dzisiejszego Muzeum Narodowego), powstała menażeria licząca około 150 zwierząt. Miejsce to nazwano „Studium Biologicznym”. Warszawiacy równie chętnie odwiedzali ten drugi zwierzyniec. Niestety przetrwał on jedynie rok. W budynku ze zwierzętami egzotycznymi wybuchł pożar w wyniku którego zginęło m.in. 30 małp.

Uchwałą magistratu z dnia 14 czerwca 1927 roku powołano do życia Miejski Ogród Zoologiczny na Pradze, w miejscu, w którym znajduje się do dziś. Nowy ogród otrzymał obszar o wielkości 12 ha. Prace budowlane rozpoczęto w sierpniu, a w listopadzie powierzono kierownictwo ogrodu Wenantemu Burdzińskiemu - byłemu dyrektorowi i założycielowi ogrodu zoologicznego w Kijowie. Szybkie tempo budowy umożliwiło oficjalne otwarcie ZOO już 11 marca 1928 roku.

Mieszkańcami nowo powstałego ZOO stały się zwierzęta przekazane przez „Studium Biologiczne” oraz odkupione od Pągowskiego. W składzie kolekcji nowego ogrodu znalazło się 475
okazów zwierząt, z czego około ¾ stanowiły ptaki, a ¼ ssaki. Przez pierwsze dwa tygodnie ogród odwiedziło ponad 6,5 tys. zwiedzających.

Więcej: www.zoo.waw.pl

Zdjęcia: Aneta Stańska