Twierdzą, że rozszyfrowali tajemnicze pismo sprzed 4 tysięcy lat. Naukowcy podzieleni
Linear Elamite, czyli elamickie pismo linearne, to starożytny system pisma używany przed wiekami na terenach dzisiejszego Iranu. Ten rodzaj pisma uznaje się za jedno z najbardziej tajemniczych. Nie przetrwało bowiem zbyt wiele artefaktów, za pomocą których można spróbować rozszyfrować zachowane inskrypcje. Wszystko jednak wskazuje na to, że naukowcom wreszcie udało się rozwiązać zagadkę sprzed 4 tysięcy lat i przetłumaczyć tekst. Część badaczy kwestionuje jednak najnowsze ustalenia.
System pisma Linear Elamite stosowany był w okresie między ok. 2300 r. p.n.e. a 1800 r. p.n.e., na terenie dzisiejszego południowego Iranu. Choć niektórzy naukowcy patrzą podejrzliwie na najnowsze doniesienia, to wiele wskazuje na to, że wreszcie udało się rozszyfrować tajemnicze znaki. Podjął się tego zespół prof. Francois Desset z Uniwersytetu w Teheranie. Przy okazji pojawiło się pytanie, czy wszystkie artefakty zdobyte do zbadania pisma zostały pozyskane w sposób legalny.
Co udało się ustalić? Odczytana inskrypcja dotyczy czasów panowania elamickich królów z dwóch dynastii, w tym dynastii z Awan. W tekście padają m.in. imiona władców.
Tajemniczy system pisma Linear Elamite
System elamickiego pisma linearnego jest tak trudny do odszyfrowania między innymi dlatego, że do dzisiejszych czasów odkryto jedynie około 40 artefaktów przedstawiających to pismo. Mimo tego naukowcy opublikowali pracę naukową, w której twierdzą, że udało im się rozwikłać tę starożytną tajemnicę. Kluczowa w tym procesie okazała się analiza ośmiu inskrypcji umieszczonych na naczyniach. Badacze opierali się także na pracach swoich poprzedników, którym udało się do tej pory rozszyfrować kilka różnych napisów.
Linear Elamite porównano także do pisma klinowego, które pochodzi z tego samego okresu. Zespół rozszyfrował wiele dodatkowych znaków i, zgodnie z obliczeniami, pozostało jeszcze do odkrycia znaczenie ok. 3,7 proc. znaków. Wszystkich liniowych znaków elamickich jest około 300, każdy oznacza inny dźwięk.
Rodzą się wątpliwości
Zespół opublikował jeden krótki tekst przetłumaczony z języka Linear Elamite. Mimo upublicznienia efektów swoich badań, świat naukowców pozostaje nieufny wobec tego, czy faktycznie udało się rozwikłać tajemnicę tego starożytnego systemu.
Prof. François Desset z Uniwersytetu w Teheranie i francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych (CNRS), który napisał przełomowy tekst, odmówił komentarza na temat pracy swojego zespołu. Zgodnie z informacjami podanymi przez "Science Alert" wielu innych naukowców, którzy nie byli bezpośrednio związani z tym odkryciem, również odmówiło swojego komentarza.
Wyjątkiem był Jacob Dahl, profesor asyriologii na Uniwersytecie w Oxfordzie, który stwierdził, że nie ma pewności co do prawdziwości wyników rozszyfrowania. Zajmuje się on innym systemem pisma - proto-Elamitem. I nie zgodził się z tym, że elamickie pismo linearne jest blisko z nim powiązane. Ponadto jego zdaniem naukowcy korzystali z artefaktów, które mogą być fałszywe, gdyż zostały znalezione w Konar Sandal, na stanowisku archeologicznym z epoki brązu.
Inni eksperci wskazują na nie do końca wiarygodne źródło ośmiu liniowych napisów elamickich, które były podstawą do badań - mogły one zostać pozyskane w sposób nielegalny - w 2021 r. zostały nawet skonfiskowane przez policję. Do dziś kwestia ta nie została oficjalnie rozwikłana. Szczegółowe wyniki badań opisano w czasopiśmie "Journal of Assyriology and Near Eastern Archaeology".
