Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych. Co to? Został zawieszony przez kraje NATO
We wtorek 7 listopada ogłoszono, że państwa NATO, stanowiące stronę Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie (traktatu CFE) zamierzają zawiesić jego działanie. To odpowiedź na wycofanie się Rosji z porozumienia. Czym jest Traktat CFE? Kto stanowił jego strony?
"7 listopada 2023 r. państwa Sojuszu Północnoatlantyckiego wydały oświadczenie o zamiarze zawieszenia Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie" - ogłosiło Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Jak wskazano w komunikacie, stanowisko to zostało sformułowane "w odpowiedzi na postępowanie Rosji, sprzeczne z prawem międzynarodowym, w szczególności z Traktatem CFE". Jakie są główne założenia zawieszonego Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie?
Traktat CFE. Co to? Porozumienie między państwami dotyczące broni
Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie (Treaty on Conventional Armed Forces in Europe) został zawarty w 1990 roku w Paryżu przez państwa należące wówczas do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, czyli NATO oraz państwa ówczesnego Układu Warszawskiego. Jego postanowienia weszły w życie w 1992 roku, a po rozpadzie ZSRR oraz Układu Warszawskiego, zapisy w nim zawarte dostosowano do nowej rzeczywistości.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wojskowe manewry polskich sił na Bałtyku. ORP Orkan nagrany w akcji
Jak wyjaśnia resort spraw zagranicznych, głównym założeniem porozumienia CFE była redukcja istniejącego uzbrojenia konwencjonalnego, które posiadały państwa będące sygnatariuszami traktatu. Chodziło m.in. o określenie liczby poszczególnych rodzajów uzbrojenia - w tym czołgów, bojowych wozów opancerzonych, artylerii o kalibrze 100 mm i większym, samolotów bojowych i śmigłowców uderzeniowych, których stan posiadania nie mógł być przekroczony przez państwa należące do traktatu.
"Liczono, że ograniczenia ilościowe dotyczące uzbrojenia oraz przekazywanie szczegółowej informacji o potencjałach sił zbrojnych i poddaniu tych informacji weryfikacji ograniczy możliwości dokonania niespodziewanej napaści zbrojnej i rozpoczęcia działań na dużą skalę" - wyjaśnia Biuro Rzecznika Prasowego MSZ.
Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych. Rosja zawiesiła członkostwo w 2007 roku
16 maja 2023 roku rosyjski parlament przegłosował wypowiedzenie Traktatu CFE. Stroną porozumienia formalnie Rosja przestała być natomiast 7 listopada. Zawieszenie członkostwa Moskwy w Traktacie o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie nastąpiło jednak o wiele wcześniej, bo w 2007 roku.
Jak wskazano w komunikacie MSZ "Rosja od 2007 r. nie wykonywała swoich zobowiązań wynikających z Traktatu CFE. W 2022 r. Rosja, przy udziale Białorusi, dokonała kolejnego aktu rażącego naruszenia zakazu użycia siły wobec Ukrainy, innego państwa-strony Traktatu CFE".
Ministerstwo Spraw Zagranicznych wyjaśniło również, że w związku z oświadczeniem dotyczącym zamiaru zawieszenia traktatu, wydanym przez państwa Sojuszu Północnoatlantyckiego "Polska podejmie formalne działania w celu zawieszenia Traktatu CFE w sposób całościowy - w odniesieniu do wszystkich jego postanowień - i bezterminowy. Oznacza to, że Rzeczpospolita Polska nie będzie prawnie ani praktycznie obowiązana wypełniać postanowienia Traktatu CFE, w tym dotyczące ograniczeń związanych z Siłami Zbrojnymi RP".
