Jak poinformował archeolog Carlos Hernandez z Meksykańskiego Narodowego Instytutu Antropologii i Historii, archeolodzy odnaleźli w dolinie Tulacingo łącznie 41 kamiennych rzeźb i artefaktów, które nie należą do żadnej ze znanych wcześniej kultur, których pozostałości występują w dolinie Tulacingo i na wyżynnych terenach środkowego Meksyku.
Wiele kamiennych rzeźb przedstawia ludzkie postacie w pozycji siedzącej, z rękami złożonymi na kolanach. Niektóre z nich mają na głowach stożkowe kapelusze z wizerunkiem węża u podstawy, a jedna z rzeźb przedstawia mężczyznę wydostającego się z paszczy jaguara.
Według C. Hernandeza, wszystkie kamienne artefakty pochodzą z okresu 600-900 r. n.e. i mają cechy pozwalające je uważać za wytwory nierozpoznanej wcześniej kultury, którą naukowcy określili mianem Huajomulco, od nazwy jednego z rejonów stanu Hidalgo.
Niektóre z tych artefaktów zostały odkryte w pobliżu tajemniczej piramidy Huapalcalco, której pochodzenie stanowiło przedmiot domysłów i sporów archeologów.
Proporcje konstrukcji tej piramidy, a także towarzyszące jej mniejsze struktury pokryte białą czarną farbą, nie odpowiadają cechom znanym w tym rejonie z pozostałości kultur Teotihuacan oraz Tolteków.
Kultura Teotihuacan, istniejąca w okresie 400 r. p.n.e.- 700 r. n.e., stworzyła jeden z największych kompleksów świątyń kultur prekolumbijskich, a Toltekowie przybyli na tereny środkowego Meksyku w IX w. n.e. utworzyli państwo, które przetrwało do XII w.
Odkryte w pobliżu piramidy Huapalcalco kamienne artefakty i surowe w stylu wyroby garncarskie o cylindrycznym kształcie oraz szarych i rudobrązowych barwach - nieznane naukowcom - wskazują, że piramida mogła zostać zbudowana przez przedstawicieli kultury Huajomulco.
Zdaniem ekspertów jest wielce prawdopodobne, że w dolinie Tulacingo po upadku kultury Teotihuacan i przed przybyciem Tolteków powstała i rozwijała się odrębna kultura, która pozostawiła po sobie tajemniczą piramidę.
Według C. Hernandeza, dalsze prace wykopaliskowe przy piramidzie Huapalcalco mogą dostarczyć kolejnych informacji o jej związkach z nieznaną bliżej kulturą Huajomulco.
