badania

WP zapytała Polaków, kto był najlepszym premierem po 2005 roku. 30,6 proc. respondentów wskazało na Mateusza Morawieckiego. To daje mu przewagę 2,3 proc. nad drugim w zestawieniu Donaldem Tuskiem, który zdobył 28,3 proc. głosów. Wyniki sondażu skomentował gość WP prof. Sławomir Sowiński. - To wynika z tego, że PiS wyraźnie góruje nad PO w sondażach. To jest dosyć oczywiste. Wyniki badań dotyczące tego, kto był najlepszym premierem, zawsze pokazują kontekst bieżącej sytuacji - ocenił gość WP. - Myślę, że gdyby przeprowadzić dłuższe, głębsze, poważniejsze badania, gdyby pozwolić wyborcom sięgnąć do ich pamięci politycznej, to być może przypomnieliby sobie innych premierów z lat 90, których dobrze wspominają. Ja np. znam takie badania, w których coraz lepiej wspomina się choćby Jerzego Buzka czy Tadeusza Mazowieckiego. Ale obecnie rzeczywiście jest tak, że ta nasza bezpośrednia pamięć polityczna jest w jakimś sensie przesłonięta tym, co się dzieje tu i teraz - mówił prof. Sowiński. Jak ocenił ekspert, "ważny jest zespół". - Nikt nie jest sam w stanie wygrać wyborów. Ani Donald Tusk nie jest sam w stanie Platformy przeprowadzić ponad te 30 punktów procentowych w sondażach i potem poprowadzić jej do zwycięstwa. Potrzebuje po prostu zespołu. I też Prawo i Sprawiedliwość, jeśli chce myśleć o trzeciej kadencji, potrzebuje odmłodzonego zespołu, kilkudziesięciu naprawdę sprawnych polityków, którzy trafią do wyborców, będą wyborców słuchali, będą mówili ich językiem, dadzą im poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Na końcu liczy się gra zespołowa i ważny jest trener (…) - podkreślił ekspert.

Małpia ospa rozprzestrzenia się w Europie i Ameryce Północnej. Belgia, jako pierwszy kraj, wprowadza obowiązkową 21- dniową kwarantannę dla chorych na tę chorobę. Naukowcy, którzy obserwowali liczne epidemie w Afryce, są zdumieni najnowszymi doniesieniami. Przypadki małpiej ospy były bowiem wcześniej obserwowane tylko wśród osób powiązanych z Afryką Środkową i Zachodnią. W zeszłym tygodniu Wielka Brytania, Hiszpania, Portugalia, Włochy, USA, Szwecja i Kanada zgłosiły infekcje, głównie u młodych mężczyzn, którzy wcześniej nie podróżowali do Afryki. Po kilku dniach pierwsze przypadki ogłosiły też Francja, Niemcy, Belgia i Australia. Według prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena, jest to coś, o co wszyscy powinni się martwić. - Ciężko pracowaliśmy, zastanawiając się nad tym, co możemy zrobić i jaka szczepionka może być skuteczna. Ale jest obawa, że gdyby wirus się rozprzestrzenił, miałoby to konsekwencje - zaznacza Biden. - Musimy to zbadać. Musimy ograniczyć transmisję i chronić ludzi. Ale to nie będzie kolejny COVID - podsumowuje jednak dr Daniel Bausch z Amerykańskiego Towarzystwa Medycyny Tropikalnej i Higieny. Do tej pory nie zanotowano w Europie żadnego zgonu związanego z tą chorobą. Małpia ospa zazwyczaj powoduje gorączkę, dreszcze, wysypkę i zmiany chorobowe na twarzy lub genitaliach. WHO szacuje, że choroba jest śmiertelna nawet dla jednej na 10 osób. Opracowywane są leki mające zapobiec rozwojowi tego wirusa. Brytyjscy urzędnicy ds. zdrowia badają, czy choroba jest przenoszona drogą płciową. Europejskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom zaleciło izolację wszystkich podejrzanych przypadków i zaleca osobom wysokiego ryzyka szczepienia przeciwko ospie.

Według najnowszych badań przeprowadzonych przez naukowców z kilku amerykańskich uniwersytetów, rozrastający się od niemal 13,8 mld lat Wszechświat, może wkrótce stanąć w miejscu, a następnie powoli zacząć się kurczyć. Jest to odkrycie przełomowe, ponieważ dotychczas wśród badaczy istniała teza, że Wszechświat będzie rozszerzał się w nieskończoność. W nowym artykule opublikowanym w czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences naukowcy próbowali modelować naturę ciemnej energii. To tajemnicza siła, która wydaje się powodować coraz szybsze rozszerzanie się Wszechświata. Według badań, ekspansja może gwałtownie zakończyć się w ciągu następnych 65 milionów lat, a w ciągu 100 milionów lat Wszechświat może całkowicie przestać się rozszerzać i zamiast tego może wejść w erę powolnego kurczenia się, która zakończy się śmiercią lub odrodzeniem czasu i przestrzeni. Jeśli przypuszczenia badaczy okażą się prawdziwe, to nasz obecny Wszechświat może nie być pierwszym ani jedynym Wszechświatem, ale po prostu najnowszym z nieskończonej serii Wszechświatów, które rozszerzyły się i skurczyły przed naszym.

Długo uśpiony, mierzący 900 metrów, podwodny wulkan w pobliżu Antarktydy przebudził się, wywołując rój 85 000 trzęsień ziemi. To najsilniejsze trzęsienie ziemi w regionie trwało przez kilkanaście miesięcy od 2020 roku, jednak badania sejsmologów wciąż trwają. Roje trzęsień występują głównie w regionach aktywnych wulkanicznie, dlatego podejrzewa się, że przyczyną takich ruchów wokół nieaktywnego wulkanu Orca Seamount, jest ruch płynów w skorupie ziemskiej. Na Wyspie Króla Jerzego trzęsienia były odczuwalne najszybciej i zdawały się przenosić ziemię o około 11 centymetrów. - Podobne procesy miały miejsce w innych miejscach na Ziemi, ale po raz pierwszy zaobserwowaliśmy ja właśnie tam – powiedział współautor badania Simone Cesca, sejsmolog z Niemieckiego Centrum Badań Geologicznych GFZ w Poczdamie. - Normalnie procesy te zachodzą w dłuższych, geologicznych skalach czasowych, dlatego mamy szczęście, że widzieliśmy to za naszego życia - dodał. Jak dotąd nie ma bezpośrednich dowodów na erupcję wulkanu Orca Seamount. Aby ją potwierdzić, naukowcy musieliby wysłać do cieśniny misję, która zmierzy głębokość dna morskiego i porówna ją z mapami historycznymi.

Badania prowadzone przez C. Michaela White, profesora praktyki farmaceutycznej z University of Connecticut wykazały, że wiele suplementów diety jest skażonych ukrytymi składnikami farmaceutycznymi. Dotyczy to szczególnie tych stosowanych w celu zwiększenia sprawności seksualnej i utraty wagi. Wyniki badań opublikowano w Journal of Clinical Pharmacology. Wynika z nich, że 1068 unikalnych suplementów diety sprzedawanych w latach 2007-2021 zawierało aktywne składniki znajdujące się w lekach na receptę lub uważane za zbyt niebezpieczne, aby można je było stosować u ludzi. W skażonych suplementach kryje się między innymi aktywny składnik sibutramina, który, jak wykazały badania, zwiększa ryzyko zawałów serca i udarów. Z kolei obecność fenoloftaleiny, również powszechnie występująca w suplementach diety na odchudzanie, może uszkadzać ludzkie DNA i zwiększać ryzyko raka. Dodatkowo wiele z tych składników było łączone w sposób, którego nigdy nie badano pod kątem bezpieczeństwa, co może doprowadzić do poważnych interakcji z innymi lekami. Farmaceuci sprawdzają tego rodzaju interakcje przed wydaniem leków na receptę. Jeśli jednak składniki są ukryte w suplementach diety, nie da się zapobiec niechcianym interakcjom i ich poważnym skutkom.

Według nowych badań orbita Plutona, uznawana za bardzo ekscentryczną i nachyloną, jest stosunkowo stabilna w dłuższych skalach czasowych, ale podlega chaotycznym zakłóceniom i zmianom w krótszych skalach czasowych. Wyniki badań zostały opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences. Orbita Plutona jest radykalnie inna niż pozostałych planet krążących po niemal kołowych orbitach. Pluton potrzebuje 248 lat, aby okrążyć Słońce po orbicie eliptycznej, nachylonej pod kątem 17 st. do płaszczyzny ekliptyki Układu Słonecznego. Z przeprowadzonych wcześniej badań wynika, że Pluton jest chroniony przed zderzeniem z Neptunem poprzez tzw. średni rezonans ruchu. Dzięki niemu, w czasie, gdy Pluton znajduje się w tej samej odległości heliocentrycznej, co Neptun, jego długość geograficzna znajduje się prawie 90 stopni od Neptuna. Kolejne badania pokazały, że Pluton dochodzi on do peryhelium znacznie powyżej płaszczyzny orbity Neptuna; jest to rodzaj rezonansu orbitalnego, znany jako “oscylacja vZLK”. Małe odchylenia warunków początkowych prowadzą do wykładniczej rozbieżności rozwiązań orbitalnych na przestrzeni dziesiątków milionów lat. Wyniki najnowszych badań mogą mieć istotny wpływ na przyszłe badania zewnętrznego Układu Słonecznego i jego dynamiki orbitalnej.

To może być przełomowe odkrycie. Nowe badania ujawniły, że pierwsze ślady życia na Ziemi pojawiły się co najmniej 3,75 miliarda lat temu. To około 300 milionów lat wcześniej, niż dotychczas sądzono. Odkrycie opiera się na badaniach mikroskamieniałości w skale wielkości pięści, którą znaleziono w Quebecu w Kanadzie. Dzięki szczegółowej analizie jej wiek oszacowano w przedziale od 3,75 do 4,28 miliarda lat. W trakcie badań zespół z University College London (UCL) odkrył we wnętrzu skały złożoną strukturę – łodygę z równoległymi gałęziami po jednej stronie, mającą prawie centymetr długości. Naukowcy twierdzą, że chociaż niektóre struktury mogły powstać w wyniku przypadkowych reakcji chemicznych, "podobny do drzewa" pień z równoległymi gałęziami był najprawdopodobniej pochodzenia biologicznego. - Oznacza to, że życie mogło rozpocząć się zaledwie 300 milionów lat po uformowaniu się Ziemi. Z geologicznego punktu widzenia jest to szybkie, około jednego obrotu Słońca wokół galaktyki - zaznaczył główny autor badań, dr Dominic Papineau z wydziału Nauk o Ziemi UCL. To sensacyjne doniesienia, bo jeżeli życie pojawiło się na naszej planecie stosunkowo szybko, w odpowiednich warunkach, to zwiększa to prawdopodobieństwo istnienia życia także na innych planetach.

Niektóre powszechnie stosowane leki na zaburzenia erekcji mogą doprowadzić do zaburzeń widzenia – alarmują amerykańscy naukowcy. Chodzi m.in. o popularną viagrę i jej odpowiedniki. Dotychczasowe dane były sprzeczne, dlatego naukowcy postanowili sami zbadać ten związek. Analizując dokumentację zdrowotną 213 tys. mężczyzn w USA, którzy regularnie stosowali leki na zaburzenia erekcji, szukali odsetka pacjentów, u których rozwinęły się problemy z oczami. Okazało się, że nawet po uwzględnieniu chorób współistniejących, takich jak nadciśnienie, cukrzyca czy choroba wieńcowa, o których wiadomo, że zwiększają ryzyko zaburzeń wzroku, zespół stwierdził znaczny wzrost częstości występowania schorzeń związanych z siatkówką oka. Chodzi o poważne odwarstwienie siatkówki, okluzje naczyń siatkówki, co oznacza zakrzep krwi w siatkówce lub niedokrwienną neuropatię nerwu wzrokowego, w której przepływ krwi do siatkówki jest ograniczony. Naukowcy jednak uspokajają: ryzyko zachorowania na te choroby pozostaje wciąż bardzo niskie. - Jednak sama liczba recept wydawanych każdego miesiąca w Stanach Zjednoczonych, około 20 milionów, oznacza, że może to mieć wpływ na znaczną liczbę osób – dodał dr Mahyar Etminan, profesor nadzwyczajny z The University of British Columbia i główny autor badania.

Naukowcom udało się zrekonstruować najszybszą długodystansową migrację w historii ludzkości. W 567 lub 568 roku n.e. horda bojowników konnych pojawiła się ze wschodu, wypierając grupy germańskie z terenu Basenu Karpackiego na południowym wschodzie Europy. Byli to potężni konni wojownicy znani jako Awarowie. Przebywali na zdobytych przez siebie terenach przez ponad 200 lat, do momentu wpadnięcia w ręce Franków pod koniec VIII w. - W ciągu kilku lat przebyli ponad 5000 km z Mongolii po Kaukaz, a po kolejnych 10 latach osiedlili się na terenie dzisiejszych Węgier – podkreślił Choongwon Jeong, genetyk populacji z Seoul National University. - To najszybsza długodystansowa migracja w historii ludzkości, jaką do tej pory możemy zrekonstruować. Dowody genetyczne i relacje historyczne potwierdzają, że miejscem narodzin Awarów był Rouran: pierwsza konfederacja wczesnych plemion mongolskich rządzona przez chana. Do dalekiej podróży na drugi koniec świata skłoniła ich konieczność ucieczki przed tureckimi działaniami wojennymi. Osiedlili się w Kotlinie Karpackiej. Z bizantyjskich zapisów wiemy, że ich działania budziły strach i nienawiść. Oddział ten nie pozostawił po sobie żadnych pisemnych zapisów, jednak dzięki odnalezionym szczątkom możliwe będzie poznanie ich prawdziwej przeszłości. Gdy VIII wiek dobiegł końca, zagrożenie ze strony Awarów już nie istniało. Niegdyś okrutni mongolscy jeźdźcy odwrócili się i ponownie uciekli, a ich słynna linia krwi zniknęła w ciemnościach Europy tak szybko, jak się pojawiła.

To niepokojące odkrycie. Niedawno naukowcy wykryli mikroplastik w ludzkiej krwi, teraz inni badacze poszli o krok dalej. Zespół naukowców z angielskiego University of Hull i Hull York Medical School znalazł mikroplastik w najgłębszej części płuc. Te maleńkie kawałki plastiku o średnicy mniejszej niż 5 mm zostały już wcześniej znalezione w próbkach w trakcie sekcji zwłok. Nigdy jednak nie potwierdzono ich obecności w płucach żywego człowieka. To dowód na to, że groźne cząsteczki wdychamy z powietrzem. Do tej pory uważano, że jest to niemożliwe ze względu na wąskie drogi oddechowe. Badanie wykazało jednak 39 mikroplastików w 11 z 13 badanych próbek tkanki płucnej. Wśród nich wyszczególniono 12 rodzajów, powszechnie spotykanych w opakowaniach, butelkach czy odzieży. Zespół badawczy twierdzi, że odkrycie pomoże ukierunkować przyszłe badania nad wpływem, jaki mikrodrobiny plastiku mogą mieć na zdrowie układu oddechowego. - Dane te stanowią ważny postęp w dziedzinie zanieczyszczenia powietrza, mikrodrobin plastiku i zdrowia ludzkiego – zaznaczyła Laura Sadofsky, główna autorka artykułu opublikowanego w "Science of the Total Environment".

To przełomowe odkrycie amerykańskich naukowców. Badacze z Uniwersytetu Pensylwanii odkryli nowy typ komórek znajdujących się głęboko w ludzkich płucach. Mogą one odgrywać kluczową rolę w leczeniu chorób płuc. Po przeanalizowaniu ludzkiej tkanki płuc w celu identyfikacji nowych komórek odkryto nieznane dotąd komórki wydzielnicze dróg oddechowych, zwane RASC. Znajdują się one w kanałach zwanych oskrzelikami, które są zakończone malutkimi pęcherzykami powietrza wymieniającymi tlen na dwutlenek węgla. Dzięki nim możliwa jest regeneracja innych komórek, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania pęcherzyków płucnych. Odkrycie to w przyszłości może pomóc w walce z przewlekłą obturacyjną choroba płuc (POChP), według Światowej Organizacji Zdrowia trzecią co do częstości przyczyną zgonów na świecie. Naukowcy podkreślają, że odkrycie to szansa na przyspieszenie rozwoju nowych terapii.

To może być przełom po 20 latach udręki. Naukowcy z University of Texas w Austin odkryli naturalnie występujący patogen podobny do grzyba, który może zostać wykorzystany do zatrzymania rozprzestrzeniającej się plagi Mrówek Rasberry'ego w południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych. Ten inwazyjny gatunek, nazywany przez Amerykanów “szalonymi mrówkami”, już od dwóch dekad pojawia się w kolejnych częściach Teksasu, zabijając miejscowe owady i jaszczurki, odpędzając ptaki, a nawet oślepiając małe króliki, poprzez wypluwanie kwasu w ich oczy. - To rodzaj horroru – powiedział ekolog i główny autor badania Edward LeBrun, który opisał apokaliptyczne rzeki mrówek “płynące” po drzewach w miejscu inwazji w parku stanowym Estero Llano Grande. Groźne mrówki nie tylko niszczą ekosystem, ale i szukają instalacji elektrycznych, w których mogłyby się zagnieździć, powodując zwarcia i zniszczenia. Próby usunięcia ich pestycydami są bardzo toksyczne i służą jedynie spowolnieniu ich rozprzestrzeniania się, co prowadzi do stosów martwych owadów, które muszą zostać usunięte. Na szczęście wykryto naturalny patogen, który ma szansę na pokonanie inwazji “szalonych mrówek”. LeBrun razem ze swoim współpracownikiem Robem Plowesem zauważyli, że niektóre owady mają niezwykle duże odwłoki spuchnięte od tłuszczu. Okazało się, że wewnątrz znajdowały się zarodniki nieznanych dotąd grzybów, które atakowały gatunki inwazyjne, ograniczając ich zdolność do niszczenia lokalnych ekosystemów. Zespół będzie teraz kontynuował testowanie zabójczego grzyba we wrażliwych siedliskach w Teksasie. To wszystko, by chronić rodzime zagrożone gatunki.

Naukowcy z New York University w Abu Dhabi odkryli nowy rodzaj fali akustycznej o wysokiej częstotliwości rozchodzącej się na Słońcu. Wydaje się on przeczyć dotychczasowym oczekiwaniom. Fale pojawiają się na powierzchni Słońca jako wzór wirów, poruszających się w kierunku przeciwnym do obrotu Słońca. Fale te wydają się poruszać trzy razy szybciej niż przewidywała teoria. Fizycy zajmujący się energią słoneczną nie byli w stanie określić, co może być tego przyczyną. Odkrycie to sugeruje, że istnieje nowa fizyka Słońca, której naukowcy jeszcze nie znają, a także daje nowy wgląd w wewnętrzne właściwości i aktywność Słońca. Chociaż tak naprawdę nie możemy zajrzeć do jego wnętrza, to gwiazdy, takie jak słońce, są wyjątkowe, ponieważ ich wewnętrzne procesy często można wywnioskować na podstawie aktywności powierzchniowej. Szczególnie dużo mogą powiedzieć właśnie fale akustyczne. Są one generowane blisko powierzchni, a następnie są odbijane, w kierunku wnętrza, gdzie rezonują, tworząc drgania akustyczne. - Te nowe fale nie wydają się być wynikiem znanych dotychczas procesów i jest to ekscytujące, ponieważ prowadzi do zupełnie nowego zestawu pytań - zaznacza fizyk słoneczny, Chris Hanson. Jednak zmiany dzieją się też bliżej Ziemi. Naukowcy odkryli w oceanie fale o wysokiej częstotliwości, rozchodzące się do czterech razy szybciej niż przewidywała teoria. Wspólne badanie obu zjawisk może pomóc w rozwikłaniu kryjącej się za nimi tajemnicy.

Holenderscy naukowcy wykryli mikroplastiki w ludzkiej krwi. W 77,2 proc. próbek pobranych od zdrowych, dorosłych dawców obecne były drobiny mikroplastiku. Naukowcy wciąż próbują określić skutki spożycia tych maleńkich cząstek. Mikroplastik to małe kawałki plastiku o średnicy mniejszej niż 5 mm. Wcześniejsze badania wykryły ich obecność m.in. w mózgu, jelitach, czy łożysku nienarodzonych dzieci, ale nigdy wcześniej w próbkach krwi. - To odkrycie jest niezwykle niepokojące. Już jemy, pijemy i oddychamy plastikiem. Znajduje się w najgłębszym rowie morskim i na szczycie Mount Everest. A jednak produkcja plastiku ma się podwoić do 2040 roku – powiedział dyrektor naczelny Common Seas, Jo Royle. Szacuje się, że od lat pięćdziesiątych ponad 70 mln ton mikrodrobin plastiku zostało wyrzuconychdo oceanów w wyniku przemysłowych procesów produkcyjnych. Z badania wynika, że 50 procent próbek krwi zawierało politereftalan etylenu (PET), który wykorzystywany jest najczęściej do pakowania żywności i napojów. Odpowiedzialny za badania krwi, Profesor Dick Vethaak z Vrije Universiteit Amsterdam w Holandii, powiedział, że osoby, które martwią się o swoje zdrowie, mogą częściej otwierać okna w pomieszczeniach, ponieważ stężenie mikroplastiku jest zwykle wyższe wewnątrz budynków, a także ograniczać kontakt żywności, którą spożywamy z plastikiem. Według raportu WWF, z 2019 roku, wszyscy nieumyślnie spożywamy tyle plastiku, by co sześć miesięcy napełnić miskę o pojemności 125 gramów. Przy takim tempie konsumpcji moglibyśmy zjeść 2,5 kg mikroplastiku w ciągu dekady, czyli mniej więcej tyle samo, co standardowa boja ratunkowa.

Naukowcy z Instytutu Nauk Polarnych na Uniwersytecie Ca' Foscari w Wenecji rozpoczęli projekt ''Ice Memory'' na ośnieżonych szczytach masywu Gran Sasso we włoskich Alpach. Przybyli, aby zbadać pozostałości lodowca Calderone na wysokości 2700 m n. p.m., za pomocą specjalistycznego georadaru i magnetometru, próbując ustalić, ile lodu jeszcze w nim pozostało. Oprócz tego chcą zebrać bezcenne próbki, które zostaną przechowane w magazynie antarktycznym znajdującym się we francusko-włoskiej stacji polarnej Concordia. Ostatnim celem badań będzie uzyskanie nowych informacji o wpływie ocieplenia klimatu na planetę oraz na sam badany lodowiec. - Znaczenie tego miejsca jest istotne przede wszystkim dlatego, że "Calderone" jest ostatnim lodowcem Gór Apenińskich, a co ważniejsze, ten lodowiec może nam opowiedzieć historię klimatu i środowiska Morza Śródziemnego. Takich informacji nie da się uzyskać, badając inne lodowce w Alpach – powiedział Jacopo Gabrieli, naukowiec z Instytutu Nauk Polarnych CNR. Naukowcy szukają teraz odpowiedniego miejsca na lodowcu, aby wykonać odwiert. Chodzi o warstwę lodu o grubości nie mniej niż 25 metrów. Planują zacząć wiercenie w kwietniu 2023 roku. Warstwy lodu, z których zbudowany jest lodowiec, mogą mieć nawet dziesiątki tysięcy lat i zawierają informacje o warunkach klimatycznych z przeszłości, np. o składzie atmosfery, zmianach temperatury i rodzajach występującej tam roślinności. Naukowcy jak sami podkreślają, muszą się spieszyć, gdyż ich zdaniem, jeśli temperatury będą nadal rosły w obecnym tempie, do 2100 r. znikną wszystkie lodowce znajdujące się na wysokości poniżej 3600 m n.p.m. Według ich analiz lodowiec Calderone może stopnieć znacznie wcześniej, bo do 2050 roku.