System kaucyjny w Polsce. Kiedy wróci? Rząd szykuje stosowną ustawę
Na początku października 2022 roku w wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt Ministerstwa Klimatu i Środowiska, zakładający zmiany w obowiązujących przepisach dotyczących gospodarowaniem odpadami. Zgodnie z przedstawioną nowelizacją, systemem kaucyjnym miałyby zostać objęte m.in. butelki z tworzyw sztucznych. Propozycja zmian przechodzi kolejne etapy legislacji.
System kaucyjny w Polsce, w porównaniu do wielu innych krajów europejskich, jest dość słabo rozwinięty. Jak informuje stowarzyszenie Zero Waste "z problemem zaśmiecenia ulic, trawników, parków, czy rzek, boryka się większość miast w Polsce – aż 50% śmieci stanowią opakowania po napojach". Jednocześnie z problemem jednorazowych opakowań stara się walczyć Unia Europejska, która nakazała krajom członkowskim wdrożenie dyrektywy Single Use Plastic Products. Zgodnie z jej założeniami, 90 procent plastikowych opakowań używanych przez gospodarstwa powinno zostać odpowiednio zagospodarowanych.
System kaucyjny. Projekt ustawy w legislacji
Opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie funkcjonowania Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, wskazuje, jakie opakowania miałyby podlegać systemowi kaucyjnemu. Zgodnie z przedstawioną propozycją, kaucją zostałyby objęte:
- opakowania szklane, wielokrotnego użytku, których pojemność nie przekracza 1,5 litra,
- puszki aluminiowe o pojemności mniejszej niż 1 litr,
- opakowania z tworzyw sztucznych po napojach, których pojemność nie przekracza 3 litrów.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Choć początkowo zapowiadano opcję objęcia systemem kaucyjnym jednorazowe butelki, ostatecznie przedstawiony projekt nie zawiera wskazanego pomysłu. Powodem mają być problemy logistyczne, które mogą dotknąć niewielkie placówki handlowe. Sklepy "wskazywały na możliwy brak miejsca magazynowego, co mogłoby stanowić pewną barierę w ich przystąpieniu do systemu bądź spowodować konieczność kosztownych inwestycji" - wyjaśniali przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
Kaucja za butelki. Zwrot opakowań bez paragonu?
Przedstawiony przez MKiŚ projekt ustawy, zakłada możliwość oddania pustych opakowań przez konsumentów w dowolnym sklepie. Przedstawiciele resortu w rozmowie z Polską Agencją Prasową wyjaśniali, "niezależnie jaki napój konsument kupi, będzie mógł oddać go w dowolnym sklepie o określonej powierzchni, a także w jednostkach o mniejszej powierzchni, które zdecydowały się przystąpić do systemu także w zakresie odbioru opakowań i zwrotu kaucji". Według zapowiedzi ministerstwa, do odbioru kaucjowanych opakowań będą zobowiązane jednostki handlowe o powierzchni wynoszącej powyżej 200 m kw.
Zachętą dla konsumentów ma być wysoka kwota kaucji, przewidziana za zwrot jednego opakowania. Zgodnie z projektowanymi przepisami, ma ona wynieść maksymalnie 2 złote za każdą oddaną butelkę lub puszkę.
Od kiedy system kaucyjny w Polsce?
Projekt resortu środowiska od połowy października 2022 roku znajduje się na etapie opiniowania. Jeżeli propozycja otrzyma pozytywną ocenę, trafi do dalszych obrad. Prawdopodobną datą, od której zaczną obowiązywać nowe przepisy, jest 2023 rok. Zaproponowane przez MKiŚ zmiany, zakładają zachowanie okresu przejściowego, który ma zakończyć się 1 stycznia 2025 r.
Bądź na bieżąco z wydarzeniami w Polsce i na wojnie w Ukrainie klikając TUTAJ.
