Święto Narodowe Konstytucji 3 Maja i Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. Co warto wiedzieć?

3 maja obchodzimy Święto Narodowe Trzeciego Maja, upamiętniające uchwalenie Konstytucji 3 maja w 1791 r. Była to pierwsza w Europie i druga na świecie spisana konstytucja. Oryginalne rękopisy tego dokumentu można dziś oglądać w Pałacu Raczyńskich w Warszawie.

Święto Konstytucji 3 Maja zostało ustanowione w 1919 roku, jednak po II wojnie światowej władze komunistyczne zakazały jego obchodów. Dopiero w 1990 roku, po zmianach ustrojowych, święto to zostało przywrócone jako dzień wolny od pracy.

Konstytucja 3 Maja, uchwalona w 1791 roku, była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną ustawą zasadniczą. Stanowiła próbę ratowania upadającej Rzeczypospolitej i wprowadzenia reform ustrojowych. Choć obowiązywała zaledwie przez rok, stała się symbolem dążeń do suwerenności i nowoczesnego państwa. Obchody tego święta od zawsze miały nie tylko wymiar patriotyczny, ale także społeczny – manifestowano przywiązanie do wolności, demokracji i polskiej tożsamości.

Konstytucja 3 maja stała się symbolem niepodległości Rzeczpospolitej, odzyskanej spod rosyjskiego protektoratu. Dokument ten dawał świadectwo wysiłku narodów Rzeczpospolitej w celu ocalenia wspólnego kraju. Pamięć o konstytucji pomogła zachować tożsamość w trudnych latach zaborów.

Ustawa Rządowa z dnia 3 maja 1791 r. regulowała ustrój Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Podpisana przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, miała na celu likwidację wad systemu politycznego opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej.

Konstytucja obowiązywała tylko przez rok, po czym została obalona przez Rosję. Przedstawiciele konfederacji targowickiej, przeciwni reformom, zwrócili się o pomoc do Rosji. W 1792 r. rosyjska armia uderzyła na Polskę, a wojna w obronie konstytucji została przegrana.

Po klęsce, Rosja i Prusy dokonały II rozbioru Polski. Przywódcy konfederacji targowickiej zostali uznani za zdrajców narodowych, a wielu z nich skazano na śmierć podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 r. Ostatecznie, Rzeczpospolita zniknęła z map w 1795 r.

Dziś, Polacy starają się uczcić ten dzień w sposób godny. Wydarzenia kulturalne i edukacyjne przypominają o znaczeniu Konstytucji 3 Maja, podkreślając jej rolę w historii Polski.

W wielu miastach odbywają się uroczystości państwowe, msze za ojczyznę, koncerty patriotyczne oraz rekonstrukcje historyczne. Coraz częściej obchody łączą się z inicjatywami lokalnymi – spacerami historycznymi, piknikami rodzinnymi czy wystawami plenerowymi. To czas nie tylko refleksji nad przeszłością, ale i budowania wspólnoty wokół wspólnych wartości.

3 maja w Kościele katolickim obchodzona jest uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, która jest główną patronką naszego kraju. Akt oddania Polski pod opiekę Matki Bożej został dokonany przez króla Jana Kazimierza w 1656 r. w katedrze lwowskiej, po zwycięstwie nad Szwedami i obronie Jasnej Góry.

Tytuł Maryi jako Królowej Polski pojawił się już w XVI wieku, kiedy to poeta Grzegorz z Sambora nazywał ją "Królową Polski i Polaków". Jednak formalne uznanie tego tytułu nastąpiło dopiero w 1656 r., kiedy Jan Kazimierz ogłosił Maryję "szczególną Patronką Królestwa Polskiego". Król zobowiązał się do szerzenia jej kultu i wprowadzenia święta ku jej czci.

W 1717 r. obraz Matki Bożej Częstochowskiej został koronowany papieskimi koronami, co ugruntowało przekonanie o królewskości Maryi. W 1918 r., po odzyskaniu niepodległości, Episkopat Polski zwrócił się do Stolicy Apostolskiej o ustanowienie święta Królowej Polski na 3 maja, co miało podkreślić związek z Konstytucją 3 maja.

Po II wojnie światowej, w 1945 r., Episkopat Polski odnowił akt poświęcenia się Matce Bożej na Jasnej Górze. W uroczystościach uczestniczyło blisko milion Polaków. W 1956 r. podczas Wielkiej Nowenny, Episkopat Polski ponownie oddał się pod opiekę Maryi, co symbolizował pusty tron kard. Stefana Wyszyńskiego, który przebywał wówczas w więzieniu.

W 1962 r. papież Jan XXIII ogłosił Maryję Królową Polski główną patronką kraju. Uroczystość ta jest nie tylko wyrazem religijnej czci, ale także przypomnieniem o historycznych wydarzeniach, które kształtowały tożsamość narodową Polaków.

Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, wierni powinni uczestniczyć w mszy świętej w święta nakazane. Jednak kanon 1246 nie wymienia 3 maja jako takiego święta, co oznacza, że udział w liturgii tego dnia nie jest obowiązkowy. Wierni nie muszą się z tego spowiadać, jeśli nie wezmą udziału w mszy.

Źródła: dzieje.pl, Wiadomości Onet, Wiadomości WP, fakt.pl