Mitra, bóg Słońca
Kult Mitry wywodzi się prawdopodobnie z wierzeń perskich, a jego historia sięga co najmniej XIV wieku p.n.e. W II wieku naszej ery wierzenie, już prawdopodobnie w zmodyfikowanej wersji, rozpowszechniło się na terytorium całego Rzymu, a wyznawcą Mitry stał się rządzący w latach 180-192 cesarz Kommodus. Kult bóstwa sprawowali kolejni cesarze, włącznie z Konstantynem I - pierwszym cesarzem, który przyjął chrześcijaństwo i do dziś jest świętym kościoła prawosławnego.
Surowa dyscyplina, jakiej wymagał mitraizm powodowała, że wyznanie rozpowszechniało się w Rzymie jako wierzenie legionistów. Do najodleglejszych krańców imperium dotarło również dzięki kupcom. Inicjacja nowych wiernych następowała poprzez oblanie krwią byka i przeprowadzenie z mroku w światło. Kolejnym elementem rytuału przejścia było spożywanie wyłącznie mleka przez tydzień po "nowych narodzinach".
Symbolika przechodzenia z mroku w światło była istotna, ponieważ Mitra był bogiem Słońca. Dlatego świętem urodzin Mitry był 25 grudnia. Od tego właśnie dnia Słońce świeciło coraz dłużej i każda kolejna doba była coraz bardziej rozświetlona przez boga Słońca.
Poza 25 grudnia najważniejszym świętem mitraizmu był dzień wiosennej równonocy - zmartwychwstania Boga. Bóstwu oddawano cześć w każdą niedzielę.
Na zdjęciu: przedstawienie Mitry zabijającego byka.