Rosyjskie roszczenia terytorialne wobec Ukrainy?
Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Kijowie
oświadczyło w czwartek, że wyspa Tuzła w Cieśninie Kreczeńskiej
jest nieodłączną częścią państwa ukraińskiego, a komentarze
rosyjskiego MSZ w sprawie jej statusu prawnego można uznać jako
próbę wysuwania pretensji terytorialnych wobec Ukrainy.
14.07.2005 | aktual.: 14.07.2005 15:20
W komunikacie departamentu informacji i prasy rosyjskiego MSZ napisano, że status prawny wyspy pozostaje nieuregulowany.
Komentarz ten pojawił się po kolejnej rundzie dwustronnych konsultacji w sprawie wytyczenia granicy między Ukrainą i Rosją w Cieśninie Kerczeńskiej oraz na Morzu Czarnym i Morzu Azowskim. Czytamy w nim, że jedyną kwestią niezbędną dla przeprowadzenia delimitacji pozostaje uregulowanie statusu prawnego Tuzły.
Po zakończonych w środę rozmowach Kijów poinformował, że Moskwa uznała przynależność wyspy i otaczających ją wód do Ukrainy. W związku z tym MSZ Ukrainy wyraził nadzieję, że Rosja uczyni kolejny krok i uzna linię podziału wód w Cieśninie Kerczeńskiej za granicę państwową.
"Wyspa Tuzła jest nieodłączną częścią terytorium Ukrainy i z tego powodu jej przynależność państwowa nigdy nie była przedmiotem rozmów z Rosyjską Federacją" - czytamy w komunikacie ukraińskiego MSZ.
Ukraina i Rosja prowadziły spór o status Tuzły jesienią 2003 roku. Rosjanie próbowali wówczas zbudować groblę, która połączyłaby wyspę z rosyjskim półwyspem Tamańskim.
"Strona ukraińska wychodzi z założenia, że po zakończeniu 'epopei wokół wyspy Tuzła' i podpisaniu 24 grudnia 2003 roku ukraińsko-rosyjskiej umowy o współpracy w korzystaniu przez stronę rosyjską z wód Morza Azowskiego i Cieśniny Kerczeńskiej (...) Rosjanie niejednokrotnie podkreślali, że wyspa Tuzła należy do Ukrainy" - pisze MSZ w Kijowie.
Wyspa Tuzła ma ok. 7 kilometrów długości i ok. 500 metrów szerokości. Co roku odwiedza ją 10 tys. turystów. Są tu uzdrowiska, źródła wód mineralnych i błota zdrowotne. Nieliczni mieszkańcy to głównie rybacy. Obserwatorzy zwracają uwagę, że w tym rejonie - zarówno po stronie ukraińskiej jak i rosyjskiej - występują bogate złoża gazu i ropy.
Obecna wyspa jeszcze na początku ubiegłego stulecia była mierzeją należącego do Rosji Półwyspu Tamańskiego. Sztormy sprawiły, że półwysep stał się wyspą. W 1941 r. władze radzieckie zdecydowały o administracyjnym podporządkowaniu tego skrawka ziemi Krymowi, a w 1954 r. Krym - należący wówczas do rosyjskiej republiki radzieckiej - przekazano republice ukraińskiej. W ten sposób, w 1991 r. gdy rozpadł się ZSRR, zarówno Krym jak i wyspa Tuzła stały się terytorium Ukrainy.
Budowę grobli o szerokości ok. 30 metrów Rosjanie rozpoczęli we wrześniu 2003 roku. Według władz rosyjskiego Krasnodarskiego Kraju, celem tego przedsięwzięcia było odnowienie naturalnego stanu środowiska (w tym m.in. zmniejszenie stopnia zasolenia Morza Azowskiego i ochrona własnego wybrzeża przed falami sztormowymi).
Obserwatorzy w Kijowie wyrażali jednak przekonanie, że działania te były związane z przyszłymi rozmowami o delimitacji granicy w Cieśninie Kerczeńskiej i Morzu Azowskim. Mając wyspę Tuzła, Rosja uzyskałaby dostęp do większej części zasobów naturalnych tego rejonu, a ponadto nie musiałaby płacić Ukraińcom za usługi nawigacyjne w Cieśninie Kerczeńskiej.
Jarosław Junko
