Próby stworzenia broni mikrofalowej zakończone fiaskiem? Raport NIK jest bezlitosny

NIK opublikował najnowszy raport, który poświęcony był realizacji prac rozwojowych na rzecz resortu obrony narodowej w latach 2013-2016. Chodzi o stan ich realizacji na I półrocze 2018 roku.

Okres, któremu przyglądali się inspektorzy NIK dotyczy prac aż trzech ministrów obrony narodowej: Tomasza Siemoniaka (PO), Antoniego Macierewicza (PiS) oraz Mariusza Błaszczaka (PiS). Celem kontroli było sprawdzenie kilku kluczowych projektów. Pod lupą NIK znalazł się stan realizacji: systemu dowodzenia i kierowania ogniem lekkich armatohaubic, nowego pływającego wozu piechoty, nowego transportera opancerzonego i tzw. broni mikrofalowej.

Raport NIK i ocena poszczególnych projektów jest bezlitosna dla polskiego wojska. Stan realizacji wspomnianych wyżej projektów został oceniony negatywnie. Zdaniem NIK prace te "nie doprowadziły do uzyskania rezultatów spełniających wymagania Sił Zbrojnych RP".

Zobacz także: Wybory prezydenckie 2020. Beata Kempa o Tomaszu Grodzkim: nie dorósł do swojej funkcji

NIK negatywnie oceniła m.in. sposób przygotowania projektów dla wojska, zaniechanie oceny merytorycznej projektów, zawieranie umów bez uwzględnienia w nich "kompletnych wymagań wojska". W podsumowaniu czytamy, że "wykonawcy realizowali projekty w oderwaniu od potrzeb sił zbrojnych, co prowadziło do wstrzymania ich finansowania i wydłużenia czasu ich realizacji".

Raport NIK nie objął 10 innych projektów, które nie zostały ukończone. Za niezrealizowanymi projektami idą olbrzymie pieniądze. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w katach 2013-2016 wydało na nie blisko 200 milionów złotych. NIK zwraca uwagę, że tylko 3 projekty zostały ukończone z sukcesem, jednak nie zaspokoiły one zapotrzebowania polskiego wojska. Chodzi o celownik, kamerę i modułowy integrator. "Były one rozbieżne z założeniami przyjętymi przez Centrum. W ocenie NIK kontynuowanie konkursu bez wyeliminowania tych rozbieżności było niecelowe, gdyż wyłonieni wykonawcy wykonywali projekty z uwzględnieniem własnych wymagań nie zaś wymagań zgłoszonych przez siły zbrojne" - podkreślają inspektorzy.

Raport NIK objął też projekt budowy mikrofalowej broni obezwładniającej czyli tzw. broni humanitarnej. Według jej założeń, żołnierze zamiast pociskami mieli strzelać wiązkami fotonów, które likwidowałyby infrastrukturę energetyczną przeciwnika. Nad tym samym projektem pracują obecnie Amerykanie.

Polski projekt był realizowany pod kryptonimem "Mikrofala" a jego założenia zakładały, że prace zakończą się najpóźniej w 2024 roku. Wartość projektu oszacowano na 400 milionów złotych. W 2017 roku, po trzech latach od rozpoczęcia prac, wstrzymał je minister Antoni Macierewicz. Jako podstawę do wstrzymania projektu podał nieoszacowanie kosztu zakupu materiałów oraz brak odpowiedniej kadry naukowej.

Zdaniem NIK decyzja Antoniego Macierewicza była słuszna. Raport nie informuje jednak ile pieniędzy wydano przez trzy lata od rozpoczęcia prac nad projektem. Znajdujemy jedynie informację o tym, że szef NCBR przyznał jednemu z podmiotów 12 mln zł na zarządzanie strategicznym programem "Nowe systemy uzbrojenia i obrony w zakresie energii skierowanej". Swoją decyzją miał złamać prawo.

Wnioski płynące z raportu NIK niosą za sobą pytanie o zasadność przekazywania co roku 2,5 proc. polskiego budżetu na rozwój wojska, który de facto nie przynosi żadnych efektów. "Istnieje prawdopodobieństwo, że część prac jest prowadzona bez realnych możliwości ich wdrożenia. Taka sytuacja może przyczyniać się do niecelowego i niegospodarnego wydawania pieniędzy z budżetu państwa" - podkreślają kontrolerzy NIK.

W ocenie Izby, minister nauki nie sprawował skutecznego nadzoru nad działalnością NCBR (Centrum podlega MNiSW - przyp. red.) przy wymienionych wyżej projektach. NIK wskazał też m.in. na konieczność współpracy NCBR z MON.

Masz newsa? Daj znać na dziejesie.wp.pl. Czekamy na zdjęcia, nagrania oraz informacje!