Pięć minut pancerników w historii
Groźnym wrogiem pancernika był okręt podwodny. Przekonali się o tym dobitnie Brytyjczycy: na samym początku II wojny światowej niemiecki U-Boot storpedował im pancernik "Royal Oak" na... kotwicowisku Scapa Flow (!), a w dwa lata później inny U-Boot upolował na Morzu Śródziemnym weterana z Bitwy Jutlandzkiej i spod Matapanu - HMS "Barham", nota bene wskutek błędu jego własnej eskorty.
Pancerniki zdecydowanie ustąpiły pola lotniskowcom i bazującym na nich samolotom. W czasie II wojny światowej, w listopadzie 1940 roku, brawurowy atak angielskich samolotów torpedowych z jednego lotniskowca na bazę włoskiej floty wojennej w Taranto zakończył się bardzo poważnym uszkodzeniem co najmniej dwóch stojących tam pancerników, z których jeden - "Conte di Cavour", drednot, pamiętający czasy I wojny i znakomicie zmodernizowany wraz z trzema innymi okrętami tego typu w latach międzywojennych - nigdy już nie powrócił do czynnej służby po doznanych uszkodzeniach. Niemal równo w rok po Taranto o kolejny dowód wyższości samolotu nad pancernikiem postarali się tym razem Japończycy, nagłym atakiem z powietrza na bazę US Navy w Pearl Harbor na Hawajach eliminując z linii szereg amerykańskich pancerników Floty Pacyfiku, z czego dwa na dobre. We wrześniu 1943 roku bomba kierowana z niemieckiego samolotu zatopiła na Morzu Śródziemnym nowoczesny włoski pancernik "Roma", zaś w listopadzie następnego roku brytyjskie
samoloty zniszczyły w norweskim fiordzie hitlerowskiego "Tirpitza".
Obok wielkich, powstał też cały szereg mniejszych i zupełnie małych pancerników przybrzeżnych. Nazywane "pancernikami obrony wybrzeża" - okręty takie służyły do ochrony portów, baz, wód terytorialnych mniejszych krajów, jak Dania, Szwecja, Finlandia czy Holandia. Rolę swą pełniły bardzo dzielnie. Niektóre z nich, jak norweskie "Norge" i "Eidsvold" w kwietniu 1940 roku, bohatersko walczyły z przeważającym wrogiem i nierzadko ginęły. Owe "maluchy" jednak - to całkiem inna historia.
Na zdjęciu: lotniskowiec USS Ranger, październik 1942 r.
W. M. Wachniewski
Tekst nadesłany do redakcji serwisu "Historia" WP.PL przez Internautę.