Napiętnowani chorzy psychicznie
Ponad trzy czwarte Polaków (76%) jest przekonanych, że choroby psychiczne ukrywa się ze względu na wstyd - wynika z sondażu CBOS, badającego postawy Polaków wobec chorób psychicznych i osób nimi dotkniętych. Jego autorzy uważają, że chorzy psychicznie są napiętnowani swoją chorobą, a zdrowi często zachowują wobec nich dystans.
Choć ponad połowa Polaków uważa, że choroby psychiczne są uleczalne (58%), według większości kontakt z osobą chorą psychicznie wywołuje współczucie (57%) i zakłopotanie (52%) u osoby zdrowej. O nieuleczalności chorób psychicznych jest przekonana jedna trzecia respondentów (31%). Nieco większy odsetek badanych - 37% - uważa, że spotkanie z osobą chorą psychicznie budzi u osoby zdrowej strach.
Tylko 34% badanych odnotowuje w swoim otoczeniu określenia neutralne osób chorych psychicznie, 60% - głównie określenia pejoratywne. W 1996 roku odsetki te wynosiły odpowiednio: 25% i 67%.
Zdaniem autorów sondażu, oznacza to niewielką poprawę w postawach. Z żalem zauważają, że akcje zmierzające do zmiany niechętnej wobec osób chorych psychicznie postawy nie przyniosły rezultatów "uchwytnych z badaniu sondażowym".
Miarą tego zjawiska jest przede wszystkim ocena dystansowania się wobec chorych psychicznie. W sondażu zapytano o reakcję respondenta na wiadomość, że osoba, która leczyła się kiedyś w szpitalu psychiatrycznym, miałaby wykonywać określone zawody lub wchodzić w określone w pytaniu relacje.
85% respondentów byłoby przeciwnych, by osoba taka została opiekunką dziecka, 82% wyraziłaby sprzeciw wobec takiego nauczyciela dziecka, 76% nie chce być leczonych przez lekarza, który kiedyś był pacjentem psychiatrycznym, 72% nie chce takiego posła, a 63% takiego proboszcza. Jednocześnie 63% respondentów nie ma nic przeciwko temu, by taka osoba była ich bliskim współpracownikiem, 80% - najbliższym sąsiadem, 62% - niespodziewanym gościem na przyjęciu, 50% - współlokatorem na wczasach.
Respondenci uważają, że osoby chore psychicznie prawie zawsze zachowują się niezrozumiale (45%), mówią od rzeczy (43%), zaniedbują swój wygląd lub higienę (42%), przejawiają niepokój w zachowaniu (41%). Rzadziej osobom chorym psychicznie przypisywane są zachowania agresywne (25% wskazań) i napastliwość wobec innych osób (22% wskazań).
Ankietowani zauważają, że osoby chore psychicznie są dyskryminowane, w szczególności w zakresie prawa do pracy (83%), poszanowania godności osobistej (67%), ochrony majątku (61%), sprawiedliwego sądu (48%).
Sondaż przeprowadzono w dniach 3-6 czerwca tego roku na reprezentatywnej próbie losowej 1037 dorosłych mieszkańców Polski.