Micheil Saakaszwili

Micheil Saakaszwili to polityk gruziński dwukrotnie wybrany na prezydenta Gruzji; z wykształcenia adwokat. Działał jako polityk ukraiński w latach 2015–2017, gdy miał obywatelstwo tego kraju. W 2014 roku gruzińska prokuratura wystosowała międzynarodowy list gończy, ścigając byłego prezydenta za przywłaszczenie środków budżetowych.

Micheil Saakaszwili – informacje ogólne

Micheil Saakaszwili urodził się w Tbilisi w 1967 roku, jest założycielem gruzińskiej partii Zjednoczony Ruch Narodowy, pełnił urząd prezydenta Gruzji w latach 2004–2007 oraz 2008–2013, a od maja 2015 do listopada 2016 obejmował stanowisko przewodniczącego odeskiej Obwodowej Administracji Państwowej (ODA).

Saakaszwili zdobył dużą popularność na arenie politycznej dzięki reformom gospodarczym, prozachodniemu podejściu i dążeniu do wprowadzenia Gruzji do NATO. Spotkał się też z krytyką – zarzucano mu tendencje autorytarne i oszustwa wyborcze, a także przekroczenie uprawnień na różnych polach. Jako że Micheil Saakaszwili odmówił współpracy z organami śledczymi i nie stawił się na przesłuchaniu, a do tego pojawiły się kolejne oskarżenia, wydano za nim list gończy.

Micheil Saakaszwili – wykształcenie

Micheil Saakaszwili ukończył Kijowski Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki w 1992 roku, a w latach 1989–1990 odbył skróconą służbę wojskową. W 1994 roku otrzymał tytuł prawniczy LLM w Szkole Prawa Uniwersytetu Columbia, a rok później uczęszczał na zajęcia w George Washington University Law School. Micheil Saakaszwili otrzymał również w 1995 roku dyplom Międzynarodowego Instytutu Praw Człowieka w Strasburgu.

Micheil Saakaszwili w parlamencie

Po powrocie do Gruzji Micheil Saakaszwili w 1995 roku dostał się do Parlamentu Gruzji, działał jako poseł Unii Obywatelskiej Gruzji, a w 2000 i 2001 roku pełnił funkcję ministra sprawiedliwości. Saakaszwili wyrażał głośni sprzeciw przeciwko korupcji w rządzie, w 2001 roku założył własną partię Zjednoczony Ruch Narodowy. Był jednym z przewodniczących rewolucji róż w 2003 roku, a rok później został wybrany na prezydenta.

Reformy gospodarcze Micheila Saakaszwilego

Podczas prezydentury w latach 2004–2007 Micheil Saakaszwili wprowadził program reform (zwalniał polityków i urzędników podejrzanych o korupcję, podwyższył pensje pracowników państwowych w celu ograniczenia łapownictwa), w tym reorganizacji gospodarczej państwa między innymi poprzez wprowadzenie uproszczeń administracyjnych, rozpoczęcie kampanii prywatyzacyjnej i zwalczanie zjawiska uchylania się jednostek i przedsiębiorstw od podatków.

Reformy gospodarcze Saakaszwilego doprowadziły do znacznego wzrostu ekonomicznego Gruzji w latach 2003–2013, nie zmniejszyło to jednak biedy panującej w społeczeństwie, a bezrobocie wynosiło 15%.

Micheil Saakaszwili – zarzuty dotyczące autorytarnej polityki

Micheil Saakaszwili był krytykowany głównie ze względu na promowane przez niego metody walki z korupcją. Zwiększył on przywileje policji i wojska, traktowanie podejrzanych stało się bezwzględne, a populacja więzień osiągnęła jeden z najwyższych poziomów w Europie. Z drugiej strony podczas pierwszej prezydentury Saakaszwilego rząd poddał zniesławienie dekryminalizacji, podtrzymał przepisy zapewniające wolność słowa, a w 2006 roku całkowicie zakazał przeprowadzania kary śmierci. Mimo to wciąż pojawiały się zarzuty ograniczania wolności mediów przez prezydenta i wykorzystywanie systemu sądowniczego do ścigania przeciwników politycznych.

Druga prezydentura Micheila Saakaszwilego

W 2007 roku miał miejsce kryzys zapoczątkowany przez demonstracje opozycji przeciwko rządom Saakaszwilego. Wielu protestujących po starciu z policją trafiło do szpitali, a prezydent wprowadził stan wyjątkowy i zamknął opozycyjną stację telewizyjną Imedi. W wyniku incydentu Micheil Saakaszwili ustąpił z urzędu i zarządził wcześniejsze wybory prezydenckie, które odbyły się w styczniu 2008 – na stanowisko po raz kolejny został wybrany Saakaszwili.

Podczas drugiej prezydentury Micheila Saakaszwilego wybuchł konflikt zbrojny w Osetii Południowej, miały też miejsce liczne demonstracje opozycji. W 2013 roku odbyły się kolejne wybory prezydenckie, w których dotychczasowy prezydent nie mógł wystartować – zwycięzcą został Giorgi Margwelaszwil, a Saakaszwili wyjechał z kraju. W 2014 roku został wezwany do stawienia się przed sądem pod zarzutami nadużyć, odmówił pojawienia się na przesłuchanie, a prokuratura zarządziła jego poszukiwanie na mocy listu gończego.

Micheil Saakaszwili na Ukrainie

W 2015 roku Micheil Saakaszwili rozpoczął aktywną działalność polityczną na Ukrainie – już wcześniej interesował się wydarzeniami mającymi tam miejsce i wyrażał poparcie dla Euromajdanu. W maju 2015 roku otrzymał ukraińskie obywatelstwo, działał wtedy jako przewodniczący Międzynarodowej Doradczej Rady Reform, mianowano go również przewodniczącym ODA. Saakaszwili został pozbawiony obywatelstw ukraińskiego 26 lipca 2017 roku.