Miażdżąca krytyka Ukrainy ze strony UE - "to zaważy na relacjach"
Przebieg procesu sądowego byłej premier Ukrainy Julii Tymoszenko oraz wyrok skazujący ją na 7 lat więzienia stanowią przykład "upolityczniania ukraińskiego wymiaru sprawiedliwości" - napisał w oświadczeniu rzecznik MSZ Marcin Bosacki. Z kolei UE wyraziła głębokie rozczarowanie wyrokiem i zagroziła, że będzie to miało konsekwencje dla stosunków UE-Ukraina i zakończenia negocjacji umowy stowarzyszeniowej. Tymczasem MSZ Ukrainy wciąż ma nadzieje, że rozmowy z UE będą kontynuowane.
We wtorek sąd rejonowy w Kijowie skazał na siedem lat pozbawienia wolności Tymoszenko, oskarżoną o nadużycia przy zawieraniu kontraktów gazowych z Rosją w 2009 roku. Tymoszenko otrzymała też trzyletni zakaz zajmowania stanowisk państwowych. Sąd nakazał jej ponadto wypłacenie państwowej firmie paliwowej Naftohaz Ukrainy odszkodowania w wysokości 1,5 mld hrywien (ok. 600 mln złotych).
"To przykład upolitycznienia ukraińskiego sądu"
"Polska konsekwentnie wspierała i wspiera naród ukraiński w jego europejskim wyborze. Europejskie aspiracje Ukrainy oznaczają również konieczność umacniania i stosowania norm i standardów właściwych dla porządku politycznego i społecznego Unii Europejskiej" - czytamy w oświadczeniu MSZ.
Bosacki zaznaczył, że Polska, podobnie jak cała Unia, z niepokojem obserwuje przebieg procesu byłej premier Ukrainy.
"Sposób prowadzenia procesu, jak i wyrok skazujący, stanowią przykład upolityczniania ukraińskiego wymiaru sprawiedliwości. Poważnie został nadszarpnięty wizerunek Ukrainy jako kraju, który dokonuje fundamentalnej transformacji proeuropejskiej" - napisał w oświadczeniu Bosacki.
"Polska wielokrotnie, tak na forum Unii Europejskiej, jak i w bezpośrednich kontaktach z władzami Ukrainy podkreślała, że należy uczynić wszystko, aby proces ten miał charakter uczciwy i przejrzysty oraz był prowadzony z poszanowaniem wszelkich praw, przysługujących osobie oskarżonej" - zaznaczył rzecznik MSZ.
Dalsze postępowanie w tej sprawie - jak podkreślił Bosacki - wyraźnie pokaże, czy Ukraina przybliża się, czy też oddala od deklarowanego przez jej władze i cieszącego się wsparciem społecznym celu, którym jest integracja europejska.
W podobnym tonie wyrok skomentował szef niemieckiej dyplomacji Guido Westerwelle, który oświadczył, że to orzeczenie sądu nie może pozostać bez konsekwencji dla stosunków Niemiec i UE z Ukrainą. - Będziemy bardzo dokładnie przyglądać się temu, jak Kijów postąpi ze sprawą Tymoszenko i sprawami innych byłych członków rządu - zapowiedział Westerwelle I dodał: - Oczekujemy od politycznych przywódców Ukrainy uznania zasad demokracji i państwa. prawa".
"To będzie miało poważne konsekwencje dla relacji UE-Ukraina"
- Wyrok niestety potwierdza, że system wymiaru sprawiedliwości jest stosowany na Ukrainie wybiórczo i politycznie - powiedziała rzeczniczka szefowej unijnej dyplomacji Catherine Ashton, Maja Kocijanczicz.
W specjalnym oświadczeniu Ashton wyraziła w imieniu UE "głębokie rozczarowanie" wyrokiem. "To w jaki sposób władze Ukrainy będą szanować uniwersalne wartości i rządy prawa, a zwłaszcza to, w jaki sposób zajmą się tym przypadkiem Tymoszenki, będzie miało poważne konsekwencje dla dwustronnych relacji UE-Ukraina, włączając w to zawarcie porozumienia stowarzyszeniowego, nasz dialog polityczny i szerszą współpracę" - oświadczyła Ashton.
Jej rzeczniczka dała do zrozumienia, że możliwe będzie kontynuowanie na "technicznym poziomie" negocjacji stowarzyszeniowych i o umowie o wolnym handlu, ale ich "zakończenie", czy podpisanie, "to już zupełnie inna sprawa, którą musimy rozdzielić".
Przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Barroso "w pełni popiera stanowisko i obawy" Ashton - powiedziała jego rzeczniczka Pia Arhenkile Hansen. - Techniczne negocjacje mogą się toczyć, ale ich polityczne zamknięcie będzie oczywiście zależeć od politycznego rozwoju sytuacji. To jest dla nas bardzo jasne - dodała.
W oświadczeniu UE wezwała władze Ukrainy "do zapewnienia sprawiedliwego, przejrzystego i bezstronnego procesu w postępowaniu odwoławczym Tymoszenko jak i w innych procesach członków byłego rządu". "Prawo do odwołania nie powinno być naruszone poprzez nałożenie ograniczeń na umożliwienie oskarżonym brania udziału w przyszłych wyborach na Ukrainie, w tym w wyborach parlamentarnych zaplanowanych na przyszły rok" - brzmi oświadczenie Ashton.
Także Rada Europy skrytykowała skazanie Tymoszenko, uważając, że "wyrok w sprawach politycznych powinien być pozostawiony parlamentowi i wyborcom, a nie sądom".
Sekretarz generalny Rady Europy Thorbjoern Jagland wyraził w wydanym komunikacie "nadzieję", że projekt zmian w kodeksie karnym Ukrainy, zaproponowanych niedawno przez prezydenta Wiktora Janukowycza, sprawi, że "takie procesy będą w przyszłości niemożliwe".
MSZ Ukrainy wciąż ma nadzieję
MSZ Ukrainy liczy natomiast, że nie zważając na wyrok dla Julii Tymoszenko, rozmowy o stowarzyszeniu Ukrainy z UE będą kontynuowane - oświadczył szef departamentu informacji ukraińskiej dyplomacji, Ołeh Wołoszyn.
- Ukraińska dyplomacja robiła i nadal robi wszystko, by udowodnić naszym europejskim partnerom, że na Ukrainie istnieje konkurencja polityczna, pluralistyczna demokracja i jeden wyrok sądowy nie stanowi zaprzeczenia tego faktu - powiedział Wołoszyn w rozmowie z agencją Interfax-Ukraina we wtorek.
Przedstawiciel MSZ podkreślił, że Kijów nadal liczy na szybkie zakończenie rozmów o zawarciu umowy stowarzyszeniowej z UE.
- Bardzo się cieszymy, że również nasi europejscy partnerzy, także i dziś, w swych publicznych komentarzach podkreślają, że są tym (zawarciem umowy stowarzyszeniowej) zainteresowani. Jestem przekonany, że umowa stowarzyszeniowa jest potrzebna nie tylko obecnym władzom (w Kijowie), ale i całej Ukrainie. Jest ona potrzebna także UE, by mogła ona wyznaczyć perspektywę swego dalszego rozwoju - podkreślił Wołoszyn.