Matura 2023. Lista lektura na maturę – poziom podstawowy i rozszerzony

Nowa matura w Formule 2023 będzie obowiązywała uczniów, którzy w obecnym roku szkolnym ukończą 4-letnie liceum bądź 5-letnie technikum. Nowy podział jest wynikiem zmian w reformie szkolnictwa. Chodzi o zmiany wprowadzone w systemie szkolnictwa, których następstwem była likwidacja gimnazjów w 2017 roku.

Matura w Formule 2023 różni się m.in. czasem trwania egzaminów. W trybie podstawowym pisemny test z języka polskiego będzie trwał 240 minut, zaś w trybie rozszerzonym – 210 minut. To spora zmiana, ponieważ we wcześniejszych latach było to 170 i 180 minut.

Przyszli absolwenci szkół średnich obowiązkowo będą musieli przystąpić do dwóch egzaminów ustnych (język polski oraz język obcy nowożytny), a także czterech egzaminów w pisemnej wersji (język polski, matematyka, język obcy nowożytny i przedmiot dodatkowy).

Egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie podstawowym w Formule 2023 w części pisemnej zostanie podzielony na trzy zasadnicze obszary:

• język polski w użyciu – to m.in.: gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja
• test historycznoliteracki – sprawdzi wiedzę ucznia o odbiorze tekstów kultury i utworach literackich
• wypracowanie – znajomość lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej

W arkuszach egzaminacyjnych znajdą się zarówno pytania otwarte, jak i zamknięte.

Zobacz też: Autor podręcznika do HiT-u odpowiada na zarzuty. "Zdrowy rozsądek"

Z jakimi lekturami powinni zapoznać się przyszli maturzyści? Oto lista lektur obowiązkowych dla uczniów zdających egzamin maturalny na poziomie podstawowym opublikowana w Informatorze o egzaminie maturalnym z języka polskiego od roku szkolnego 2022/2023 Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej.

• Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad
• Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
• Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
• Homer, Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty);
• Sofokles, Antygona;
• Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
• Legenda o św. Aleksym (fragmenty);
• Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
• Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
• Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
• Dante Alighieri, Boska komedia (fragmenty);
• Jan Kochanowski, tren IX, X, XI, XIX; Odprawa posłów greckich;
• Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty);
• Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
• William Szekspir, Makbet, Romeo i Julia;
• Molier, Skąpiec;
• Ignacy Krasicki, wybrane satyry;
• Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; Konrad
• Wallenrod; Dziady cz. III;
• Juliusz Słowacki, Kordian,
• Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
• Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu;
• Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
• Henryk Sienkiewicz, Potop;
• Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
• Stanisław Wyspiański, Wesele;
• Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień);
• Stefan Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie;
• Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
• Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
• Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat;
• Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
• Albert Camus, Dżuma;
• George Orwell, Rok 1984;
• Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
• Sławomir Mrożek, Tango;
• Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą "Edek" (z tomu Prawo prerii);
• Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
• Antoni Libera, Madame;
• Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
• Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
• Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty);
• Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: treny i pieśni Jana Kochanowskiego, bajki Ignacego Krasickiego, Dziady cz. II i Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Zemsta Aleksandra Fredry, Balladyna Juliusza Słowackiego [wymaganie I.1.12)]

A oto, jak przedstawia się rozszerzona lista lektur na egzaminie. Spis ten obowiązuje uczniów, którzy zdecydują się przystąpić do matury z języka polskiego na poziomie rozszerzonym:

• Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty);
• Platon, Państwo (fragmenty);
• Arystofanes, Chmury;
• Jan Parandowski, Mitologia, część II Rzym;
• Wergiliusz, Eneida (fragmenty);
• św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);
• św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);
• François Villon, Wielki testament (fragmenty);
• François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty);
• Michel de Montaigne, Próby (fragmenty);
• Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);
• Piotr Skarga, Żywoty świętych (fragmenty);
• William Szekspir, Hamlet;
• Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;
• realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);
• Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa;
• Franz Kafka, Proces (fragmenty);
• Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
• Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
• Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
• Tadeusz Konwicki, Mała apokalipsa;
• Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie;
• Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku;
• Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;
• wybrane eseje następujących autorów: Jerzego Stempowskiego, Gustawa Herlinga Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka, Jarosława Marka Rymkiewicza (co najmniej po jednym utworze).