Marcin Makowski: List 145 profesorów do Jarosława Gowina. Apelują o zmiany w reformie szkolnictwa wyższego

”Z wielkim niepokojem obserwujemy plany wicepremiera Jarosława Gowina w sprawie reformy nauki i szkolnictwa wyższego” - rozpoczyna swój list otwarty 145 naukowców, głównie profesorów, reprezentujących niemal wszystkie uczelnie wyższe w kraju. Wśród sygnatariuszy apelu widnieje wiele nazwisk głośnych szczególnie na polskiej prawicy. Krytyczni wobec Ustawy 2.0 są m.in. prof. Jacek Bartyzel (UMK w Toruniu), prof. Marek Kornat (PAN, UKSW), prof. Andrzej Nowak (PAN, UJ), prof. Stanisław Żerko (Instytut Zachodni) czy prof. Radosław Żurawski vel Grajewski (UŁ).

Jak zaznaczają sygnatariusze, choć reforma szkolnictwa wyższego była już korygowania w stosunku do pierwotnego kształtu, który zakładał np. stosowanie tajnych recenzji prac habilitacyjnych oraz wniosków profesorskich, nadal w jego treści widnieje wiele błędów. Projekt zawiera bowiem - zdaniem profesorów - ”niezmiernie groźne rozwiązania, których wejście w życie spowoduje olbrzymi, niekorzystny przewrót w szkolnictwie akademickim”, który będzie ”niemożliwy do zatrzymania”.

W związku z tym akademicy proponują wicepremierowi Jarosławowi Gowinowi dziesięć konkretnych zmian, które uczynią reformę szkolnictwa wyższego możliwą do zaakceptowania. Są wśród nich następujące postulaty; zaniechanie tworzenia rad uczelni z osób wprowadzanych z zewnątrz w ponad połowie ich członków, uwzględnienie wydziałów na czele z dziekanami jako organów uczelni, wycofanie pomysłu powoływania ”profesorów dydaktycznych” oraz braku konieczności uzyskania habilitacji. Profesorowie uważają również, że nie do zaakceptowania jest ocenianie uczelni jako całości, zamiast poszczególnych jej wydziałów, zniesienie kolokwiów habilitacyjnych czy samodzielne ustanawianie przez rektora kierunków studiów.

W swojej argumentacji sygnatariusze apelu do ministra nauki i szkolnictwa wyższego powołują się na szkodliwe konsekwencje ”pogłębienia się procesu gwałtownej komercjalizacji uczelni”, który ich zdaniem, będzie efektem wprowadzenia managerskiego charakteru Ustawy 2.0. Dodatkowo proponują oni Jarosławowi Gowinowi swobodną dyskusję na temat pięciu innych, ważnych zagadnień związanych przede wszystkim z reformą systemu grantowego, systemu bolońskiego, znoszącego jednolite pięcioletnie studia magisterskie czy uzależnianie możliwości ubiegania się o doktorat czy habilitację od publikacji w czasopismach zagranicznych.

Na koniec sygnatariusze listu otwartego postuluję powołanie specjalnej podkomisji przy sejmowej Komisji właściwej ds. Nauki i Szkolnictwa wyższego ”w celu przemyślenia tych wszystkich problemów na obecnym etapie postępowania legislacyjnego”. Swój apel kończą stwierdzeniem następującej treści. ” Nauka jest dziedziną o wyjątkowej wrażliwości. Rewolucja, którą przygotowali twórcy tzw. Konstytucji dla Nauki, grozi nieobliczalnymi konsekwencjami. Nie skorzysta na niej ani środowisko naukowe, ani obecnie rządzący. Obyśmy nie utracili szansy, jaką jest możliwość wypracowania rzeczywistej, odważnej i rozważnej reformy”.

Nie jest to pierwsza fala krytyki, która spada na głowę wicepremiera Jarosława Gowina w związku z Ustawą 2.0. Wcześniej krytykowały ją m.in. środowiska Radia Maryja, otwarcie wątpliwości wobec jej kształtu zgłaszał również marszałek Ryszard Terlecki z Prawa i Sprawiedliwości. - Mieliśmy spotkanie w ubiegłym tygodniu na wysokim szczeblu koalicji. Niektórych oponentów nie przekonam. Muszą tu zapaść decyzje polityczne. Jestem jednak przekonany, że dopracujemy się takich rozwiązań, za którymi rękę podniesie większość klubu PiS - tak o ustawie o szkolnictwie wyższym mówił w poniedziałek na antenie Radia Kraków wicepremier i minister nauki i szkolnictwa wyższego, Jarosław Gowin.

Jeszcze w poniedziałek na Wirtualnej Polsce ukaże się rozmowa z autorem listu otwartego, przedstawimy również stanowisko ministerstwa na jego treść.

Poniżej publikujemy treść ”Apelu o zmiany w planie reformy nauki ministra Gowina”.

Marcin Makowki dla WP Opinie

Z wielkim niepokojem obserwujemy plany wicepremiera Jarosława Gowina w sprawie reformy nauki i szkolnictwa wyższego. Niewątpliwie, poprawiony projekt ustawy zawiera pozytywne ustępstwa w stosunku do pierwotnych założeń. Trzeba je odnotować z uznaniem. Między innymi wycofano się z pomysłu tajnych recenzji w przewodach habilitacyjnych i wnioskach profesorskich. Mowa jest o poszerzeniu możliwości zrzeszania się uczelni. Występuje pomysł tworzenia „szkół doktorskich”. Ustawa otwiera możliwość wprowadzenia egzaminów wstępnych, bez których nigdy nie będzie możliwe podniesienie poziomu studiów.

Przedłożony Radzie Ministrów i kierowany do Sejmu projekt ustawy zawiera jednak w dalszym ciągu niezmiernie groźne rozwiązania, których wejście w życie spowoduje olbrzymi, niekorzystny przewrót w szkolnictwie akademickim. Przewrót ten może uruchomić lawinę gwałtownych, niekontrolowanych zmian. Nie będzie można ich powstrzymać. Mamy przekonanie, że absolutnie konieczne wprowadzenie do ustawy określonych poprawek, które uczynią ją aktem prawnym możliwym do przyjęcia. Byłoby ich dziesięć:

Po pierwsze, należy zaniechać planu tworzenia rad uczelni złożonych z osób wprowadzonych z zewnątrz w ponad połowie ich członków.
Po drugie, niezbędne jest dodanie postanowienia, iż obok rektora i senatu również wydziały na czele z dziekanami są organami uczelni.
Po trzecie, kategorycznie domagamy się porzucenia planu powoływania „profesorów dydaktycznych”.
Po czwarte, stanowczo sprzeciwiamy się faktycznemu zniesieniu habilitacji poprzez uchylenie obowiązku jej uzyskania.
Po piąte, niezbędna pozostaje rezygnacja z projektu udzielania habilitacji na podstawie grantu europejskiego.
Po szóste, nie do przyjęcia jest zamysł ewaluacji uczelni jako całości, a nie poszczególnych wydziałów, jak ma to miejsce obecnie.
Po siódme, niezbędne jest przywrócenie kolokwium habilitacyjnego, przynajmniej w naukach humanistycznych i społecznych.
Po ósme, jako nie do przyjęcia wydaje się pomysł, aby rektor sam ustanawiał kierunki studiów i je znosił bez jakiejkolwiek kontroli Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Po dziewiąte, konieczne jest utrzymanie a zarazem zreformowanie Centralnej Komisji jako organu działającego w postępowaniach habilitacyjnych i przewodach profesorskich, gdyż tylko dzięki temu organowi można utrzymać rzetelność doboru recenzentów.

Po dziesiąte, nie można nie wyrazić sprzeciwu wobec zaproponowanego systemu punktacji czasopism. Prowadzi on do degradacji setek z nich poprzez umieszczenie ich na „liście B”, stanowiącej swoistą „poczekalnię”, w której wszystkie byłyby punktowane „po równo”.

Złożone z osób zewnętrznych Rady uczelni pogłębią proces gwałtownej komercjalizacji uczelni i nie rozwiążą żadnego z problemów, z jakimi boryka się dzisiaj szkolnictwo wyższe. Likwidacja wydziałów w najlepszym razie wywoła olbrzymi bałagan. „Profesura dydaktyczna” to wskrzeszenie żałosnej funkcji „starszego wykładowcy”, znanej z doby PRL. Wykładać na uniwersytecie może tylko ktoś, kto sam prowadzi pracę badawczą. Zachowanie autonomii wydziałów (nielikwidowanie rad) stanowi oczywistą gwarancję samorządności uczelni i partycypacji grona profesorskiego w rządzeniu, a przede wszystkim w sprawowaniu kontroli nad procesem awansów.

Przydzielanie kategorii ewaluacyjnych nie wydziałom, ale uczelniom jako całości doprowadzi do niesprawiedliwości. Każda (lub niemal każda) z nich ma wydziały bardzo dobre, dobre, słabe i bardzo słabe. Wprowadzenie tego rozwiązania doprowadzi do upadku licznych uczelni regionalnych i przyczyni się do pogłębienia podziału na „Polskę A” i „Polskę B”. Dodatkowe pieniądze powinny trafić tylko do wydziałów najlepszych, na wszystkich uczelniach.
Zniesienie habilitacji poprzez uchylenie jej obowiązku oznaczać będzie krach humanistyki i totalną dewaluację tytułu profesora nadawanego przez uczelnię, gdyż zostanie nim właściwie każdy, kto ma doktorat. Jest wielce niestosowne i drastycznie godzące w powagę nauki przyznawanie habilitacji komuś, kogo Rada Wydziału nie może wezwać na kolokwium, tylko musi procedować zaocznie. Tak, niestety, wygląda to obecnie.

Oprócz tych fundamentalnych kwestii, mamy przed polską nauką wiele spraw, które należałoby swobodnie przedyskutować przy okazji nowej legislacji. Do takich zaliczyć trzeba chociażby pięć z nich:
(1) Mamy duże wątpliwości, czy system grantowy – oparty o całkowitą uznaniowość i „punktozę” – jest rozwiązaniem właściwym. Potrzebne jest raczej poszukiwanie równowagi między trzema strumieniami finansowania nauki, a są to: pensje pracowników naukowych, środki na badania statutowe kierowane do jednostek oraz granty, czyli środki na konkretny projekt.
(2) Najwyższy czas przemyśleć na nowo bilans działania tzw. systemu bolońskiego. Jego silny wpływ na obniżenie poziomu studiów humanistycznych jest od dawna widoczny. Postulat przyznania senatom uczelni prawa do organizowania jednolitych pięcioletnich studiów magisterskich w humanistyce wydaje się niepozbawiony mocnych racji.
(3) Za co najmniej wątpliwą, i wymagającą zastanowienia się, uznajemy koncepcję przyznania prawa do habilitowania tylko uczelniom mającym kategorie A+, A i B+. Pozostałym groziłby nieuchronny upadek.
(4) System punktowy w obecnym kształcie jest niemożliwy do utrzymania dla nauk humanistycznych i społecznych. Ich specyfika nie została w żaden sposób uwzględniona. Całościowe przemyślenie tej sprawy raz jeszcze i porzucenie tego, co jest jawnym absurdem pozostaje niezbędne.
(5) Wyjątkowo wątpliwe jest proponowane uzależnianie możliwości ubiegania się o doktorat i habilitację od publikacji w czasopismach zagranicznych. To samo trzeba powiedzieć o pomyśle przyznawania punktów za książki wydawane tylko w wydawnictwach certyfikowanych, których specjalną listę planuje ułożyć Ministerstwo.

*

Niezbędne byłoby powołanie specjalnej podkomisji przy sejmowej Komisji właściwej ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego w celu przemyślenia tych wszystkich problemów na obecnym etapie postępowania legislacyjnego. Z całą odpowiedzialnością popieramy ten zgłoszony już publicznie pomysł. Gremium takie powinno przynajmniej wysłuchać opinii krytyków obecnego projektu ustawy. Ustawodawcy nie wolno zadowolić się deklaracjami rektorów, którzy są „za”, gdyż otrzymają olbrzymią władzę.

Nauka jest dziedziną o wyjątkowej wrażliwości. Rewolucja, którą przygotowali twórcy tzw. Konstytucji dla Nauki, grozi nieobliczalnymi konsekwencjami. Nie skorzysta na niej ani środowisko naukowe, ani obecnie rządzący. Obyśmy nie utracili szansy, jaką jest możliwość wypracowania rzeczywistej, odważnej i rozważnej reformy.

11 lutego 2018 r.

Prof. dr hab. Jacek Bartyzel, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr Michał Białkowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr hab. Marek Białokur, Uniwersytet Opolski
Prof. dr hab. Jan Błeszyński, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Sabina Bober, Katolicki Uniwersytet Lubelski
Prof. dr hab. Adam Bosiacki, Uniwersytet Warszawski, dyrektor Instytutu Nauk o Państwie i Prawie
Dr hab. Jarosław Cabaj, prof. nadzw., Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Dr hab. Piotr Chlebowski, Katolicki Uniwersytet Lubelski
Prof. dr hab. Aleksander Chłopecki, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Piotr Cichoracki, Uniwersytet Wrocławski
Dr hab. Arkadiusz Czwołek, prof. nadzw., Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Prof. dr hab. Małgorzata Dąbrowska, Uniwersytet Łódzki
Dr Rafał Drabik, Instytut Pamięci Narodowej
Prof. dr hab. Jan Draus, Rzeszów, przewodniczący Kolegium IPN
Dr Sylwia Galij-Skarbińska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr hab. Małgorzata Gmurczyk-Wrońska, prof. nadzw., Instytut Historii PAN
Prof. dr hab. Mirosław Golon, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Pamięci Narodowej
Dr hab. prof. nadzw. Artur Górak, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Prof. dr hab. Bogusław Górka, Uniwersytet Gdański
Prof. dr hab. Janusz Gruchała, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Piotr Gryglewski, prof. nadzw., Uniwersytet Łódzki
Dr hab. Dariusz Grzybek, Uniwersytet Jagielloński
Dr Dariusz Fabisz, Uniwersytet Zielonogórski
Prof. dr hab. Igor Hałagida, Uniwersytet Gdański, IPN
Dr hab. Waldemar Handke, prof. nadzw., Politechnika Koszalińska
Dr hab. Marek Herma, Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków
Prof. dr hab. Marek Jabłonowski, Uniwersytet Warszawski, prodziekan Wydziału Informacji, Informacji i Bibliologii
Prof. dr hab. Wiesław Jamrożek, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Dr hab. Danuta Jastrzębska-Golonka, prof. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz
Dr hab. Katarzyna Jedynakiewicz-Mróz, prof. nadzw., Uniwersytet Łódzki
Dr Agata Jeziorna, Politechnika Łódzka
Dr hab. prof. nadzw. Dariusz Jeziorny, Uniwersytet Łódzki, dyrektor Instytutu Historii
Dr hab. Krzysztof Kaczmarski, Instytut Pamięci Narodowej
Dr Bartosz Kaczorowski, Uniwersytet Łódzki
Dr hab. Paweł Kaczorowski, prof. nadzw., Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Dr hab. Krzysztof Kania, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń
Dr hab. Andrzej M. Kaniowski, prof. Uniwersytetu Łódzkiego
Prof. dr hab. Marcin Karas, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Piotr Kardela, Instytut Pamięci Narodowej
Prof. dr hab. Józef Kargul, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka, Warszawa
Dr hab. Zbigniew Karpus, prof. nadzw. UMK, dziekan Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych
Prof. dr hab. Norbert Kasparek, Uniwersytet Warmińsko- Mazurski
Prof. dr hab. Krzysztof Kawalec, Uniwersytet Wrocławski
Dr hab. Robert Kłaczyński, prof. nadzw., Uniwersytet Pedagogiczny
Prof. dr hab. Michał Klimecki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Prof. dr hab. Maciej Kokoszko, Uniwersytet Łódzki
Prof. dr hab. Marek Kornat, Instytut Historii PAN, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Dr hab. Tomasz Kozłowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr hab. Marcin Krajewski, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Marcin Kruszyński, prof. nadzw., Instytut Pamięci Narodowej, Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych
Prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk, Instytut Historii PAN
Dr hab. prof. nadzw. Dariusz Kupisz, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Dr hab. Piotr Kwiatkiewicz, prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dr hab. Jan Lenczarowicz, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Krzysztof Lesiakowski, prof. Uniwersytetu Łódzkiego
Dr hab. Rafał Leszczyński, prof. Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Dr Paweł Libera, Instytut Historii PAN, Instytut Pamięci Narodowej
Dr Rafał Łatka, Instytut Pamięci Narodowej
Dr hab. Rafał Łętocha, prof. nadzw., PWSZ w Oświęcimiu, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. Janusz Łosowski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
Dr hab. Dariusz Magier, prof. nadzw., Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Dr Andrzej Marzec, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Robert Majzner, prof. nadzw., Akademia Jana Długosza w Częstochowie, dyrektor Instytutu Historii
Dr hab. Katarzyna Maksymiuk, prof. nadzw., Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Dr Wojciech Marciniak, Uniwersytet Łódzki
Dr hab. Maciej Marszał, prof. nadzw., Uniwersytet Wrocławski
Dr hab. Iwona Massaka, prof. nadzw., Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Prof. dr hab. Wojciech Materski, Instytut Studiów Politycznych PAN
Dr hab. Dorota Michaluk, prof. nadzw., Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Dr hab. Janusz Mierzwa, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. Krzysztof Mikulski, UMK, Toruń
Prof. dr hab. Eugeniusz Mironowicz, Uniwersytet w Białymstoku
Dr Wojciech Jerzy Muszyński, Instytut Pamięci Narodowej
Prof. dr hab. Aleksander Nalaskowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Prof. dr hab. Andrzej Nowak, Instytut Historii PAN, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. Janusz Odziemkowski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Dr hab. Tomasz Olchanowski, Uniwersytet w Białymstoku
Prof. dra hab. Edward Opaliński, Instytut Historii PAN, Uniwersytet Jana Kochanowskiego (Filia w Piotrkowie Trybunalskim)
Dr hab. Zbigniew Osiński, prof. nadzw., Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Prof. dr hab. Waldemar Paruch, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Prof. dr hab. Tomasz Pawelec, Uniwersytet Śląski
Dr hab. Jacek Pietrzak, prof. Uniwersytetu Łódzkiego
Dr hab. Robert Piętek, prof. nadzw., Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Prof. dr hab. Tadeusz Pilch, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Mateusz Pilich, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Krzysztof Pilarczyk, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Ryszard Piotrowski, prof. Uniwersytetu Warszawskiego
Dr hab. Danuta Plecka, prof. nadzw. UMK, Toruń; Uniwersytet Zielonogórski
Dr hab. Jan Pisuliński, prof. nadzw., Uniwersytet Rzeszowski
Dr hab. Jacek Piszczek, prof. nadzw., Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy
Prof. dr hab. Jerzy Poczobut, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Bogusław Polak, Politechnika Koszalińska
Dr hab. Michał Polak, prof. nadzw., Politechnika Koszalińska
Dr hab. Ryszard Polak, prof. nadzw., Akademia Wychowania Fizycznego, Warszawa
Prof. dr hab. Wojciech Polak, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr hab. Zdzisław Polcikiewicz, prof. nadzw., Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Dr hab. prof. nadzw. Robert Ptaszek, Katolicki Uniwersytet Lubelski
Dr Małgorzata Ptasińska, Uniwersytet Warszawski, Instytut Pamięci Narodowej
Dr hab. Jarosław Rabiński, Katolicki Uniwersytet Lubelski
Prof. dr hab. Andrzej Rachuba, Instytut Historii PAN
Prof. dr hab. Jerzy Rajman, Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków
Dr hab. Elżbieta Rączy, prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego
Dr hab. Marek Rewizorski, prof. nadzw., Uniwersytet Gdański
Dr hab. Zbigniew B. Rudnicki, prof. nadzw., Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków
Dr hab. Tadeusz Rutkowski, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Karol Sacewicz, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, IPN
dr hab. Wiesława Sajdek, prof. Akademii Jana Długosza w Częstochowie
Prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Dr hab. Marek Sioma, prof. nadzw., Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, dyrektor Instytutu Historii
Dr hab. Tomasz Sikorski, prof. nadzw., Uniwersytet Szczeciński
Dr hab. Paweł Skibiński, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Henryk Słoczyński, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Maria Starnawska, prof. nadzw., Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Dr hab. Michał Strzelecki, prof. nadzw., Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Prof. dr hab. Włodzimierz Suleja, Uniwersytet Wrocławski, dyrektor Biura Badań Historycznych
Dr hab. Mirosław A. Supruniuk, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Dr hab. Krzysztof Sychowicz, Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, IPN
Prof. dr hab. Marek Szulakiewicz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Dr hab. Mirosław Szumiło, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Dr hab. Jan Szumski, UKSW, Instytut Pamięci Narodowej
Prof. dr hab. Maria Szyszkowska, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Bogusław Śliwerski, Uniwersytet Łódzki, przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN
Dr hab. Cezary Taracha, prof. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Prof. dr hab. Jacek Tebinka, Uniwersytet Gdański
Dr Aleksander Temkin, przewodniczący Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej
Dr hab. Jacek Tylicki, prof. nadzw., Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Dr hab. Maciej Urbanowski, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Dominika Wajda, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Violetta Wasilewska-Krawczyk, Uniwersytet Łódzki
Ks. dr Jarosław Wąsowicz SDB, Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej, WSD Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie
Dr hab. Dorota Wereda, prof. nadzw., Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Ks. dr hab. Zbigniew Werra, prof. nadzw., Politechnika Koszalińska
Prof. dr hab. Adam Wielomski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Dr hab. Elżbieta Wojcieszyk, Instytut Pamięci Narodowej
Prof. dr hab. Tadeusz Wolsza, Instytut Historii PAN, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Dr hab. Marian Wolski, prof. nadzw., Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Kraków
Prof. dr hab. Wiesław J. Wysocki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Dr hab. Grzegorz Zackiewicz, Uniwersytet w Białymstoku
Ks. dr hab. Dominik Zamiatała, prof. nadzw., Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Prof. dr hab. Marzenna Zaorska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Prof. dr hab. Zbigniew Zaporowski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Prof. dr hab. Radosław Zenderowski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Ks. prof. dr hab. Zygmunt Zieliński, Katolicki Uniwersytet Lubelski, emeritus
Prof. dr hab. Stanisław Żerko, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni, Instytut Zachodni (Poznań)
Dr hab. Radosław Żurawski vel Grajewski, prof. nadzw., Uniwersytet Łódzki