Ludzie wyszli na ulice w Gruzji. "Nie widzę przestrzeni dla ustępstw"

W Gruzji trwają masowe protesty przeciwko ustawie o "zagranicznych agentach". W Tbilisi rozpalono ogień w centrum miasta, a siły specjalne próbowały go ugasić armatkami wodnymi. Gruziński parlament ogłosił czerwony alarm w związku z próbami włamania się demonstrantów do budynku.

Projekt o tzw. zagranicznych agentach przeszedł drugie czytanie w parlamencie. Jak podała agencja dpa, za budzącym kontrowersje projektem ustawy zagłosowało 83 deputowanych, przeciw było 23. Parlament gruziński liczy 150 miejsc. Aby ustawa mogła wejść w życie, musi zostać przegłosowana jeszcze raz - przypomniała agencja Reutera.

Prof. Grigol Julukhidze z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który przebywa w Tbilisi, mówi w rozmowie z Wirtualną Polską, że "sytuacja jest bardzo dramatyczna, ponieważ napięcie nadal się utrzymuje i przemoc rządu ma odwrotny efekt na społeczeństwo". Jak podkreśla, "siła użyta przez policję była bardzo duża".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

- Demonstranci domagali się od rządu wycofania kontrowersyjnej ustawy, a przemoc nie miała żadnego logicznego wyjaśnienia. Nie ma zrozumienia, dlaczego taka metoda była zastosowana wobec protestujących. Stąd też taktyka rządu ma bardzo negatywny skutek na opinię publiczną - dodaje Julukhidze.

Jak mówi, protestujący uważają, że "rząd już służy interesom narodowym Rosji, a nie Gruzji". - Podkreślają, że to jest zdrada narodowa. Ludność, taka elita intelektualna, ale i piłkarze, piosenkarze, wszyscy już otwarcie domagają się od rządu wycofania tej ustawy - zaznacza rozmówca Wirtualnej Polski.

Czy istnieje cień szansy, że rządzący ugną się przed tym naporem społecznym? Prof. Julukhidze ocenia, że "szansa jest bardzo niska". - Wczoraj premier Gruzji, który jest "sługą" Bidzina Iwaniszwiliego - a ten jest szarą eminencją Gruzji, oligarchą i sojusznikiem Rosji - powiedział, że takiej szansy nie ma. Mówił, że nie będzie ustępstw - ustawa zostanie przyjęta, takie jest stanowisko rządu - wyjaśnia.

- Widzimy rosnące protesty. Brakuje siły politycznej, która mogłaby wykorzystać ten protest w dobrym kierunku, czyli tak, żeby zmienić rząd. Ale także, żeby wykorzystać taktykę skutecznej komunikacji ze społeczeństwem - dodaje rozmówca Wirtualnej Polski.

- Patrząc na działania rządu, mam wrażenie, że oni dalej będą popełniać błędy, które będą mobilizować jeszcze większą liczbę Gruzinów, aby demonstrować. A wtedy może zdarzyć się coś nieprzewidywalnego - podkreśla.

Czy istnieje zagrożenie, że - w obliczu wzrostu napięć w Gruzji - dojdzie do interwencji rosyjskiej w tym kraju? - Groźba rosyjskiej interwencji jest wciąż bardzo niska. Rosjanie mają kłopoty w Ukrainie, a ich zasoby są bardzo ograniczone z wojskowego punktu widzenia. Okupacja suwerennego kraju byłaby dla nich bardzo niekorzystna - ocenia Julukhidze.

- Trolle prorządowe cały czas mówią, że jeżeli będzie zmiana rządu, jeżeli będzie rewolucja, może dojść do eskalacji i całkowitej okupacji Gruzji. Jednak takie zagrożenie jest bardzo niskie - podkreśla.

Prof. Grigol Julukhidze dodaje, że obecna sytuacja w Gruzji to "gra o sumie zerowej". - Albo wygrywa jedna strona, albo druga. Nie będzie tak, że znajdzie się wyjście korzystne dla obu stron. Rząd nie ma żadnego zamiaru pójścia na jakiś kompromis - mówi.

- Społeczeństwo gruzińskie nie jest takie jak na Białorusi. Oni będą dalej demonstrować. Temperatura polityczna rośnie i może dojść do jeszcze poważniejszej konfrontacji. Widzę bardzo czarne scenariusze, bo rząd wykorzysta wszystkie metody. Poziom irytacji Gruzinów też rośnie i w takim scenariuszu nie widzę przestrzeni dla ustępstw - zaznacza.

Zgodnie z procedowaną ustawą organizacje pozarządowe i media, które otrzymują ponad 20 proc. środków ze źródeł zagranicznych, miałyby rejestrować się jako organizacje "realizujące interesy obcego mocarstwa". Musiałyby one składać specjalne doroczne sprawozdania finansowe.

W związku z tym w Gruzji organizacje wspierane z zagranicy trafiłyby do specjalnego rejestru agentów obcego wpływu, a ministerstwo sprawiedliwości mogłoby kontrolować je pod dowolnym pretekstem.

"The New York Times" podkreśla, że gruziński projekt przypomina rozwiązanie przyjęte w Rosji w 2012 roku, które zostało wykorzystane do brutalnego tłumienia głosów sprzeciwu i piętnowania antykremlowskich ośrodków.

Przedstawiciele USA, UE, ONZ wyrażali zaniepokojenie z powodu wznowienia prac nad ustawą i apelowali do władz Gruzji o wycofanie się z projektu. Zwracali uwagę, że projekt stoi w sprzeczności z europejskimi aspiracjami Gruzji i procesem eurointegracji. Gruzja w grudniu 2023 r. otrzymała status kandydata do UE.

Zwolennicy ustawy twierdzą, że ustawa o zagranicznych agentach wzmocni suwerenność narodową Gruzji w obliczu, ich zdaniem, zachodnich prób wprowadzenia Gruzji w konfrontację z Rosją - napisała agencja Reutera.

Żaneta Gotowalska-Wróblewska, dziennikarka Wirtualnej Polski