Kto będzie następcą papieża Franciszka? Pojawia się to nazwisko
Kto będzie następcą papieża Franciszka? Wśród nazwisk pojawia się kardynał Mario Grech. Jest jedną z kluczowych postaci w Kościele katolickim. Co o nim wiemy?
"Papież Franciszek zmarł w Poniedziałek Wielkanocny, 21 kwietnia 2025 r. w wieku 88 lat w swojej rezydencji w watykańskim Domu Santa Marta" - poinformował oficjalny serwis Vatican News.
Uroczystości pogrzebowe papieża Franciszka rozpoczną się o godz. 10 w sobotę 26 kwietnia na placu Świętego Piotra.
Kardynał Mario Grech, urodzony 20 lutego 1957 roku w Qala na maltańskiej wyspie Gozo, jest jedną z kluczowych postaci w Kościele katolickim pod pontyfikatem papieża Franciszka.
Kim jest Mario Grech?
Jako sekretarz generalny Sekretariatu Synodu Biskupów od 2020 roku Grech odegrał centralną rolę w promowaniu synodalności - wizji Kościoła opartego na dialogu, współodpowiedzialności i słuchaniu Ludu Bożego.
Jego umiarkowane podejście, doświadczenie w reformach Franciszka oraz międzynarodowa rozpoznawalność czynią go jednym z "centrowych papabile" – potencjalnych kandydatów na następcę papieża Franciszka po jego śmierci 21 kwietnia 2025 roku.
Mario Grech urodził się w skromnej rodzinie George’a i Stelli Grech w Qala na Gozo. Wkrótce po narodzinach rodzina przeniosła się do Kerċem, gdzie Mario ukończył szkołę podstawową prowadzoną przez siostry karmelitanki. Następnie uczęszczał do szkoły średniej w Victorii, a w 1977 roku rozpoczął studia filozoficzne i teologiczne w seminarium diecezjalnym na Gozo. Święcenia kapłańskie przyjął 26 maja 1984 roku w katedrze Wniebowzięcia w Victorii z rąk biskupa Nikola Cauchiego.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ciało papieża Franciszka wystawione. Watykan pokazał nagranie
Po święceniach Grech kontynuował edukację w Rzymie, uzyskując licencjat z prawa cywilnego i kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim oraz doktorat z prawa kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu (Angelicum).
Po powrocie na Maltę pełnił różne funkcje duszpasterskie, m.in. w katedrze na Gozo i w Narodowym Sanktuarium Ta’ Pinu. W 2005 roku papież Benedykt XVI mianował go biskupem diecezjalnym Gozo, a w latach 2013–2016 Grech przewodniczył Konferencji Episkopatu Malty.
Droga Grecha do Watykanu
Kariera Grecha nabrała międzynarodowego znaczenia w 2019 roku, gdy papież Franciszek mianował go pro-sekretarzem generalnym Synodu Biskupów, a rok później, 15 września 2020 roku, sekretarzem generalnym. W międzyczasie, od października 2019 do sierpnia 2020 roku, pełnił funkcję administratora apostolskiego diecezji Gozo. 25 października 2020 roku Franciszek ogłosił jego nominację kardynalską, a 28 listopada Grech został kreowany kardynałem diakonem z tytułem kościoła Santi Cosma e Damiano.
Jako sekretarz generalny Synodu Biskupów, Grech stał się jednym z głównych architektów procesu synodalnego, zainicjowanego przez Franciszka w 2021 roku pod hasłem "Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja". Proces ten, obejmujący konsultacje na poziomie diecezjalnym, kontynentalnym i globalnym, miał na celu zreformowanie Kościoła poprzez większą inkluzywność i dialog. Grech nadzorował kluczowe etapy Synodu, w tym XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne w 2023 i 2024 roku, oraz przygotowania do zgromadzenia eklezjalnego planowanego na 2028 rok, które ma ocenić owoce synodalności.
Grech - wierny współpracownik papieża Franciszka
Grech jest postrzegany jako wierny współpracownik papieża Franciszka, podzielający jego wizję Kościoła bardziej otwartego i mniej klerykalnego. W licznych wypowiedziach podkreślał, że synodalność to "przyszłość Kościoła" i sposób na realizację misji ewangelizacyjnej.
W rozmowie z Vatican News w 2022 roku stwierdził: "Chciałbym zobaczyć lud Boży postępujący razem naprzód", krytykując podziały między klerem, świeckimi i zakonnikami. Pod jego kierownictwem Sekretariat Synodu wprowadził przełomowe zmiany, takie jak przyznanie prawa głosu kobietom na Synodzie (np. s. Nathalie Becquart jako podsekretarz) oraz włączenie świeckich i przedstawicieli innych wyznań w proces synodalny.
Grech kładzie nacisk na "sensus fidei" – zmysł wiary Ludu Bożego – jako fundament rozeznawania w Kościele. W 2021 roku, w rozmowie z portalem PCh24.pl, wyjaśnił, że konsultacje z wiernymi są "pierwszym i nieodłącznym aktem" procesu synodalnego, a brak ich udziału podważyłby jego sens. W 2025 roku, w liście do biskupów, zachęcał do "zdecydowanego wdrażania" postanowień Synodu, które mają być realizowane do 2028 roku, nie tylko poprzez dokument końcowy, ale także prace grup roboczych zajmujących się m.in. ekumenizmem, formacją seminaryjną czy kwestiami moralnymi, takimi jak podejście do osób w związkach homoseksualnych.
Jego podejście do synodalności jest głęboko duchowe. Podczas rekolekcji przed II sesją Synodu w 2024 roku Grech porównał zgromadzenie synodalne do "świętego miejsca" spotkania z Bogiem, podkreślając, że bez modlitwy i Ducha Świętego Synod stałby się jedynie "grupą przedsiębiorców wiary". Zachęcał również do zawierzenia Synodu Maryi, nazywając ją "wzorem Kościoła synodalnego".
Przeczytaj także: Ostatnie chwile papieża Franciszka. Co powiedział pielęgniarzowi?
Kontrowersje i krytyka
Choć Grech jest ceniony za swoje zaangażowanie w reformy, jego działania budzą również kontrowersje, szczególnie wśród konserwatywnych środowisk katolickich. Krytycy zarzucają mu, że proces synodalny pod jego kierownictwem zmierza ku "demokratyzacji" Kościoła, co może osłabić autorytet hierarchii i doktryny.
W 2024 roku zwrócono uwagę na jego komentarze dotyczące diakonatu kobiet i "wspólnego rozeznawania kontrowersyjnych kwestii doktrynalnych", takich jak akceptacja osób LGBT, co niektórzy interpretują jako odejście od tradycyjnego nauczania.
Przeczytaj także: Pierwsza decyzja kardynałów. Zawiesili wszystkie beatyfikacje
Grech odpiera zarzuty o demokratyzację, podkreślając, że "Kościół nie jest demokracją; jest hierarchiczny". Zaznacza, że synodalność nie oznacza relatywizmu doktrynalnego, lecz wsłuchiwanie się w głos Ducha Świętego poprzez Lud Boży. Niemniej jednak jego umiarkowane, a czasem progresywne stanowisko, szczególnie w kwestiach moralnych i pastoralnych, pozostaje punktem spornym.
Szanse na pontyfikat
Po śmierci papieża Franciszka 21 kwietnia 2025 roku kardynał Mario Grech jest wymieniany wśród "centrowych papabile" – kandydatów łączących umiarkowane podejście z wiernością linii Franciszka. Jego atuty to:
- Międzynarodowa rozpoznawalność: Jako sekretarz generalny Synodu, Grech zyskał widoczność wśród kardynałów i biskupów na całym świecie.
- Zgodność z wizją Franciszka: Jego zaangażowanie w synodalność i reformy Kurii Rzymskiej czyni go naturalnym kontynuatorem obecnego pontyfikatu.
- Doświadczenie administracyjne: Zarządzanie globalnym procesem synodalnym świadczy o jego zdolnościach organizacyjnych.
- Umiarkowane podejście: Grech unika skrajności, co może przyciągnąć kardynałów szukających kompromisu między progresywistami a konserwatystami.
Jednak Grech ma również wyzwania. Jego maltańskie pochodzenie, choć historycznie nie jest przeszkodą (Malta to kraj katolicki), może być postrzegane jako mniej reprezentatywne w porównaniu z kandydatami z większych krajów, jak Włochy (np. kard. Parolin) czy Filipiny (kard. Tagle). Ponadto, brak doświadczenia w zarządzaniu dużą diecezją lub dykasterią Kurii Rzymskiej oraz krytyka ze strony konserwatystów mogą osłabić jego pozycję. Wiek (68 lat w 2025 roku) jest jednak atutem, dając perspektywę dłuższego pontyfikatu.
Portal "The Pillar" w 2022 roku nazwał Grecha "nowym silnym człowiekiem w Watykanie", sugerując, że jego rola w Synodzie pozycjonuje go jako potencjalnego faworyta na konklawe, które rozpocznie się między 6 a 11 maja 2025 roku.
