Kryptowaluty, groźby wobec dziennikarza i próba korupcji. Niedoszły prezydent Krakowa skazany

Mateusz Jaśko chce być postrzegany jako miejski aktywista, piętnujący błędy krakowskiego magistratu. Zdarzało mu się przebierać za klauna, jeździć na dziecięcym rowerku, atakować urzędników i radnych. Zasłynął jako twórca facebookowego profilu "Co jest nie tak z Krakowem?". Współtworzy lokalny portal internetowy Rynek Krowoderski. W 2023 r. został radnym krakowskiej dzielnicy Krowodrza. W ubiegłym roku ogłosił, że startuje w wyborach na prezydenta Krakowa.

Na konferencji inaugurującej kampanię wyborczą grzmiał o "wątpliwej etyce i moralności" odchodzącego prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego. Obiecywał walkę z kumoterstwem, lobbing za metrem i elektrownią atomową dla Krakowa, a także budowę muzeum fantastyki. Zapowiadał, że będzie pobierał minimalną pensję, resztę oddając na schronisko dla kotów.

Na dwa miesiące przed wyborami wycofał się z ubiegania o fotel prezydenta Krakowa, gdy zmarła jego matka.

Już w czasie trwania kampanii, Jaśko czekał na prawomocny wyrok w procesie, który toczył się przed krakowskim sądem. Zapadł on rok po wyborach. W poniedziałek 28 kwietnia Sąd Apelacyjny w Krakowie skazał go prawomocnie na 4 miesiące pozbawienia wolności w zawieszeniu na 2 lata.

Sprawa, zakończona skazującym wyrokiem w roku 2025, zaczyna się w roku 2020. Opisujemy ją na podstawie materiałów z akt sądowych.

Michał Fuja, reporter Superwizjera TVN, pracuje z Patrykiem Szczepaniakiem nad reportażem o największej w Polsce giełdzie kryptowalut BitBay i jej twórcy Sylwestrze Suszku. Dziennikarze ustalają m.in., że jednym z udziałowców i wiceprezesem BitBaya był Marek K., mężczyzna skazany w latach 90. za udział w zamordowaniu na Śląsku biznesmena. Bandyci zakopali ciało ofiary w lesie, zbrodnia została wyjaśniona po paru latach. Marek K. został skazany na osiem lat więzienia.

Z ustaleń dziennikarza wynika, że powiązany z BitBayem miał być też Roman Ż., skazywany w przeszłości m.in. za rozboje i sutenerstwo. W jednej ze spraw karnych współpracownik Romana Ż. opowiadał prokuratorom, że pieniądze pochodzące z przestępstw podatkowych posłużyły do stworzenia giełdy kryptowalut.

W grudniu 2019 r. w trakcie pracy nad reportażem Michał Fuja dostał telefon od dawnego kolegi ze studiów Mateusza Jaśko - poznali się na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego, ale od lat nie utrzymywali kontaktów.

Mateusz Jaśko zasugerował w trakcie rozmowy, że występuje w imieniu ludzi powiązanych giełdą kryptowalut na Śląsku, pokazał dziennikarzowi jego zdjęcia wykonane z ukrycia i oczekiwał rezygnacji z dalszego zajmowania się sprawą w zamian za hojne wynagrodzenie.

Jaśko stwierdził, że oferta jest intratna, a skoro ktoś jest gotów zapłacić dziennikarzowi kilkadziesiąt tysięcy złotych, to za znacznie mniejsze pieniądze może zlecić "połamanie" tego dziennikarza. Fuja odebrał to jako groźbę, ale w ramach prowokacji dziennikarskiej kontynuował spotkania z Jaśko. Każde z nich nagrywał i o wszystkim na bieżąco informował współautora reportażu i producenta programu.

Pięć dni później Jaśko podczas kolejnego spotkania miał zaproponować 100 tys. złotych za zaniechanie pracy nad reportażem. W lutym 2020 r., podczas trzeciego spotkania, Jaśko pokazał dziennikarzowi ekran telefonu, a na nim tekst z propozycją zapłaty 1 mln złotych za odstąpienie od realizacji materiału o Sylwestrze Suszku. W trakcie rozmowy padły słowa, które Michał Fuja odebrał jako groźbę pozbawienia go życia. Fuja wiedział, że Jaśko ma kontakty m.in. wśród pseudokibiców Wisły Kraków. Z tego powodu dziennikarz złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, a sam z rodziną wyjechał z domu i ukrywał się w bezpiecznym miejscu. Równolegle stacja TVN zapewniła mu ochronę.

W śledztwie nie udało się ustalić, kto dokładnie stał za Mateuszem Jaśko, bo śledczy w ostatniej chwili podjęli decyzję, żeby nie finalizować prowokacji, podczas której doszłoby do przekazania miliona złotych za zaniechanie pracy nad reportażem o BitBayu. Kontakt skończył się na wiadomościach ze zdjęciami pieniędzy, które miały być łapówką, przesyłanych przez Jaśkę. Ale w trakcie śledztwa wyszły na jaw inne ciekawe okoliczności sprawy.

Kilka tygodni po urwaniu kontaktu z Jaśko, dziennikarze Superwizjera nagrali rozmowę z ówczesnym szefem BitBaya Sylwestrem Suszkiem. W jej trakcie był obecny prawnik Suszka, Przemysław K. A dziennikarze pokazali biznesmenowi groźby oraz propozycje korupcyjne, które w imieniu biznesmena miał składać Mateusz Jaśko. Suszek zaprzeczył, żeby miał z tym jakikolwiek związek. Ale, jak czytamy w aktach sprawy, kilka tygodni później prawnik Suszka Przemysław K. na jego polecenie zlecił prywatnemu detektywowi i byłemu funkcjonariuszowi CBA Marcinowi S. nagranie spotkania z Mateuszem Jaśko.

Spotkanie miało udawać wywiad, podczas którego Jaśko spontanicznie stwierdziłby, że propozycja łapówki to tak naprawdę pomysł… dziennikarza Michała Fui. A kolejne spotkania i propozycje były mistyfikacją urządzoną na prośbę reportera dla zwiększenia dramatyzmu programu i "podkręcenia" oglądalności.

Do udawanego wywiadu, a nawet dwóch, rzeczywiście doszło. Jaśko "spontanicznie" opowiadał, że plan wręczenia łapówki był mistyfikacją, wymyśloną przez dziennikarza TVN. Po emisji reportażu Sylwester Suszek dokładnie w ten sposób bronił się przed zarzutami Superwizjera.

I może ktoś by uwierzył w tę wersję, gdyby nie dowody, które skompromitowały prowokację wymierzoną w dziennikarzy TVN, znalezione w telefonach detektywa Marcina S. Śledczy odkryli tam m.in. konwersację między Przemysławem K., a detektywem. Prawnik BitBaya zapewnia, że Jaśko da się nagrać. "Koleś wie wszystko. (...) jest po naszej stronie, więc spokojnie, wszystko będzie dobrze" - pisał adwokat K.

A "wywiad", którego udzielił Jaśko, odbył się według scenariusza, który odnaleziono w trakcie śledztwa. Śledczy ustalili, że Jaśko dostał wcześniej odpowiedzi, których miał udzielić, a być może po prostu czytał z kartki odpowiedzi, które znaleziono w telefonie detektywa. O wszystkim na bieżąco miał być informowany Przemysław K.

Śledztwa gliwickiej prokuratury nie ułatwił fakt, że nie udało się przesłuchać Sylwestra Suszka. Bo biznesmen zapadł się pod ziemię. W marcu 2022 r. ówczesna partnerka Suszka złożyła zawiadomienie o zaginięciu mężczyzny. Śledztwo w sprawie jego uprowadzenia prowadzi jedna ze śląskich prokuratur.

W październiku 2022 r. do sądu trafia akt oskarżenia przeciwko Mateuszowi Jaśce, adwokatowi Przemysławowi K. i detektywowi Marcinowi S.

Jaśko usłyszał zarzut kierowania gróźb i oferowania korzyści majątkowych, które miały doprowadzić Michała Fuję do zaniechania pracy nad reportażem dotyczącym giełdy kryptowalut BitBay. Przemysław K. i Marcin S. usłyszeli zarzut utrudniania śledztwa ws. Mateusza Jaśki (inscenizowane wywiady miały potwierdzić linię obrony Jaśki i obniżyć wiarygodność Michała Fui).

W trakcie śledztwa i procesu na jaw wyszło, że nie były to jedyne działania prowadzone w związku z reportażem Superwizjera. Jak czytamy w aktach, jeszcze przed emisją reportażu Superwizjera Sylwester Suszek oraz Przemysław K. wspólnie z Marcinem S. podjęli współpracę z agencją PR R4S, w której pracował były poseł PiS Adam Hofman. Na jedno ze spotkań polecieli do Warszawy prywatnym śmigłowcem Suszka, a w spotkaniu, jak wynika z zeznań, brali udział Hofman, oraz były rzecznik policji Mariusz Sokołowski. Współpracownik Marcina S. zeznał, że Hofman i Sokołowski mieli pomagać przedstawicielom BitBaya w kwestii odpowiedzi na ewentualne pytania związane z Mateuszem Jaśko.

Z kolei podczas procesu reporter Superwizjera Patryk Szczepaniak zeznał, że w sprawie reportażu o BitBayu zaczął się z nim kontaktować współpracownik innej agencji piarowej, należącej wówczas do Przemysława Wiplera, obecnie posła Konfederacji. Z zeznań wynika, że piarowiec próbował wyciągnąć od dziennikarza informacje na temat powstającego materiału.

Adam Hoffman pytany o współpracę z Suszkiem i giełdą BitBay przekazał, że uczestniczył w tylko jednym spotkaniu z tym klientem, a za jego obsługę odpowiadał Mariusz Sokołowski. Sokołowski przyznaje, że doszło do dwóch spotkań z tym klientem, ale po rozpoznaniu tematu, którym mieliby się zajmować, firma R4S zrezygnowała ze współpracy z BitBay.

Przemysław Wipler odpowiedział, że nigdy nie kontaktował się z żadnym dziennikarzem TVN w sprawie emisji jakichkolwiek materiałów dotyczących Sylwestra Suszka lub giełdy BitBay. "Nie mam wiedzy, aby jakikolwiek z moich współpracowników to robił. Sprawę znam wyłącznie z mediów" - odpisał nam Wipler. Ale dopytywany wprost, czy on lub jego firma pracowali dla Suszka i BitBaya już nie odpowiedział.

Ostatecznie w listopadzie 2023 r. sąd pierwszej instancji skazał Mateusza Jaśko na grzywnę w wysokości 20 tys. zł, uznając jego tłumaczenia o inscenizacji za kompletnie niewiarygodne. Z kolei Przemysław K. i Marcin S. zostali uniewinnieni.

W poniedziałek Sąd Apelacyjny, oprócz skazania Jaśko, uchylił wyroki uniewinniające wobec Marcina S. i Przemysława K. Nie mógł w apelacji zmienić wyroku z uniewinniającego na skazujący, więc skierował ich wątek do ponownego rozpoznania.

Po zaginięciu Suszka w marcu 2022 r. władzę w giełdzie kryptowalut przejął jego adwokat Przemysław K. A firma zmieniła nazwę na Zonda, a następnie na Zondacyrpto. Dziś zarządzająca nią spółka BB Trade Estonia OU zarejestrowana jest w Talinnie, a prezesem jest Przemysław K.

Spółka cały czas się rozwija. Współpracuje m.in. z z legendarnym klubem piłkarskim Juventus Turyn, wcześniej została sponsorem Rakowa Częstochowa, piłkarskiego mistrza Polski.

- Są ludzie, którzy widzą w Mateuszu Jaśko rzutkiego i kontrowersyjnego aktywistę. Ja dostrzegam natomiast jego mroczną stronę, człowieka współpracującego z przestępcami, który chciał zablokować niewygodny materiał dziennikarski. Widzę klowna, który kłamie, manipuluje i zaprzecza ewidentnym dowodom. Do dziś nie wytłumaczył, skąd miał milion złotych (w późniejszych wyjaśnieniach mówił, że było to 800 tys. zł), którymi jego mocodawcy próbowali nas przekupić - mówi Wirtualnej Polsce Michał Fuja.

Ale poniedziałkowy wyrok nie jest pierwszym w życiu Mateusza Jaśko. Opisujemy je, chociaż uległy zatarciu, ze względu na ważny interes społeczny. Jaśko jest radnym dzielnicowy, działa jako aktywista, więc obywatele mają prawo znać jego przeszłość.

- Zatarcie skazania to fikcja prawna używana na potrzeby prawa - karnego, pracy itd. Fikcja ta nie zmienia życiorysu człowieka, podobnie jak wyleczenie z poważnej choroby, bycie dzieckiem adoptowanym, czy np. dawna służba w bezpiece. Człowiek z zatartym skazaniem nie może być - przez prawo i instytucje je stosujące - "notowany" jako skazany. Jednak każdy, dajmy na to, sumienny biograf musi uwzględnić fakt skazania i to niezależnie, czy jego bohater żyje, czy odszedł oraz nieważne, kiedy miało miejsce – mówi mec. Jerzy Naumann. .

Jak wynika z sądowych akt, wiosną 2011 roku młody Mateusz Jaśko (miał wtedy niespełna 23 lata) zaczepia grupę osób na ul. Kazimierza Wielkiego w Krakowie. Na słowach się nie kończy. Ciosy Jaśki na swoim ciele poczuły trzy osoby, w tym jedna kobieta.

"Podszedł do nas chłopak. Jakub poprosił, by się od nas odczepił, mężczyzna uderzył go w twarz. Nie wiem, ile razy go uderzył. Wiem natomiast, że Kuba przewrócił się po tym uderzeniu" - zeznała Aleksandra, poszkodowana kobieta.

"Do tego mężczyzny podeszła Sabina i zaczęła go szarpać, żeby zostawił Kubę. Mężczyzna, gdy Sabina do niego podeszła, chwycił i położył ją na ziemi. Ja wówczas podbiegłam mówiąc >co ty robisz, dlaczego bijesz kobietę<. Wydawało mi się, że uderzył Sabinę w twarz. Mężczyzna nie reagował jednak na moje słowa. Próbowałam go od Sabiny odciągnąć, on mnie jednak uderzył w twarz z pięści w lewy policzek" - opowiadała.

Zeznania Sabiny: "Mężczyzna, który uderzył Jakuba, podszedł do mnie, zaczął mnie szarpać za ubranie, wzywał: >Co ty su... sobie myślisz, to jest moja dzielnica, nie będziesz mi tu szmato podskakiwać<".

I dalej: "Jak Kuba został uderzony, to myśmy z Olą stanęły pomiędzy oskarżonym a naszymi kolegami, bo myślałyśmy, że oskarżony kobiety nie uderzy".

Mateusz Jaśko zeznał policji, że grupa głośno się zachowywała i w pewnym momencie między nim a dwoma mężczyznami doszło do szarpaniny. Przypomina sobie, że uderzył w twarz jednego mężczyznę, a być może w ferworze także drugiego. Mówił, że był pod wpływem emocji i adrenaliny.

Jaśko zatrzymany w godzinach nocnych miał przy sobie nóż. Twierdzi, że kupił go tego samego dnia. Na ryby.

Ostatecznie przyszły kandydat na prezydenta Krakowa został skazany za uderzenie Jakuba, Konrada i Aleksandry, na łączną karę 6 miesięcy ograniczenia wolności i prace społeczne. Jaśko przepracował 178 godzin jako pomocnik ślusarza w szpitalu im. Narutowicza w Krakowie.

Mateusz Jaśko był wtedy studentem Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego. Studiów nie ukończył. Był na utrzymaniu rodziców, od czasu do czasu dorabiał w TVP Kraków.

Pół roku po wyroku do krakowskiego sądu wpłynęło pismo od jednego z poszkodowanych, któremu Jaśko zniszczył okulary, że ten unika zapłaty zasądzonej kwoty w ramach naprawienia szkody.

Do najbrutalniejszego i najbardziej opłakanego w skutkach dla jego ofiar zdarzenia z udziałem Mateusza Jaśki doszło w Krakowie 21 lipca 2012 r. o godz. 1 w nocy. Trzech mężczyzn, w tym jeden z gitarą w ręku, spotkało na swojej drodze grupę 7-10 osób, w której był m.in. Mateusz Jaśko.

Niedoszły kandydat na prezydenta Krakowa i dwóch jego kumpli zaatakowali mijająca ich trójkę przechodniów. Dwóch z zaatakowanych upadło na ziemię, jeden stracił przytomność. A napastnicy mieli ich kopać i szarpać. Po przyjeździe policji najciężej poturbowany mężczyzna trafił do szpitala. Okazało się, że w wyniku pobicia doznał złamania kości udowej i musi mieć wstawioną endoprotezę.

Jaśko i inni napastnicy zostali zatrzymani w okolicy bójki przez policjantów. Jak czytamy w aktach, niedoszły kandydat na prezydenta miał liczne rozcięcia na palcach dłoni mogące świadczyć o udziale w pobiciu. Jeden z pobitych bez wątpliwości rozpoznał w Jaśce napastnika, bo ten w trakcie bójki się na niego przewrócił. Mateusz Jaśko był pod wpływem alkoholu w trakcie zdarzenia.

Świadomi odpowiedzialności karnej napastnicy próbowali załagodzić sprawę. Mężczyźni wybrali się do domu nauczycielki jednego z nich, która miała na nazwisko taka samo jak jeden z pobitych. Chcieli przeprosić jej męża za pobicie, ale okazało się, że pomylili osoby.

Sąd nie miał wątpliwości co do winy Mateusza Jaśki, skazał go na rok więzienia w zawieszeniu na trzy lata, 800 zł grzywny i 5 tys. zadośćuczynienia dla najciężej pobitego mężczyzny.

Jeszcze nie zapadł wyrok w poprzedniej sprawie, a Mateusz Jaśko już miał kolejne problemy z prawem. W marcu 2014 r. mężczyzna znów jest w rękach policji. "Na ul. Starowiślnej zauważyłem zakrwawionego mężczyznę. Po wylegitymowaniu okazał się nim pan Mateusz Jaśko" - relacjonuje w notatce krakowski policjant.

Niespełna 26-letni Jaśko nie był jednak ofiarą. Po chwili do policjantów podszedł cały zakrwawiony mężczyzna, który oznajmił, że przed chwilą Jaśko uderzył go głową w twarz.

Był początek marca 2014 roku, godzina trzecia w nocy. Dwudziestoparoletni Krystian i Beata czekali na taksówkę pod krakowskim klubem Shine. W tym samym lokalu bawił się Jaśko. Do oczekującej na samochód pary w pewnym momencie podszedł Jaśko. Po krótkiej wymianie zdań uderzył Krystiana głową w nos. Ofiara doznała złamania kości nosa z przemieszczeniem.

Jaśko początkowo nie przyznawał się do winy, przekonywał, że to on się bronił. Wyjaśniał, że tej nocy bawił się ze znajomymi, wypił 5-6 piw. Wychodząc, jeden z mężczyzn miał obrazić jego znajomą. Po chwili – według Jaśki - doszło między nimi do szarpaniny. W trakcie przesłuchania pytany, czy uderzył głową w twarz poszkodowanego, odpowiedział: "Jest to możliwe, ale nie pamiętam".

W końcu jednak Jaśko przyznał się do winy, wyraził żal oraz poprosił o karę pięciu miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 2 lata. I taką karę ostatecznie wymierzył mu sąd.

Prokurator, wnosząc o ukaranie Jaśki z art. 157 kodeksu karnego dotyczącego naruszenia nietykalności cielesnej, zauważył, że mężczyzna był już wcześniej karany za to samo przestępstwo.

Mateusz Jaśko nie odpowiedział na naszą prośbę o ustosunkowanie się do wyroku, który usłyszał za grożenie dziennikarzowi.

Szymon Jadczak i Paweł Figurski, dziennikarze Wirtualnej Polski