Małopolska: w Jaskini Ciemnej odkryto najstarsze szczątki człowieka w Polsce. Mają ponad 100 tys. lat
W Jaskini Ciemnej, na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego (w Małopolsce), odnaleziono najstarsze szczątki człowieka na terenie Polski. Są to kości dłoni należące do neandertalskiego dziecka. Znalezisko ma ponad 100 tys. lat.
„Odkryte przez nasz zespół kości w Jaskini Ciemnej są najstarszymi ludzkimi szczątkami z obszaru Polski. Mają około 115 tys. lat”- powiedział w rozmowie z PAP prof. Paweł Valde-Nowak z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Analiza wykazała, że są to paliczki- kości dłoni neandertalskiego dziecka.
Kostki mają nie więcej niż 1 cm długości. Znalezisko zachowane jest jednak w bardzo złym stanie, dlatego też niemożliwe będzie wykonanie analiz DNA. „Nie mamy jednak wątpliwości, że są to szczątki neandertalskie, bo pochodzą z bardzo głębokiej warstwy jaskini, znajdującej się kilka metrów pod współczesną powierzchnią. Zachowały się w niej też typowe narzędzia kamienne, używane przez neandertalczyka”- dodaje prof. Valde-Nowak.
Uwagę badaczy zwróciła charakterystyczna, porowata powierzchnia kości, usiana dziesiątkami dziurek. „Z analiz wynika, że jest to efekt przejścia obu kości przez system trawienny dużego ptaka. To pierwszy taki znany przykład z epoki lodowcowej” - tłumaczy badacz. Naukowcy podejrzewają, że ptak mógł zaatakować młodego neandertalczyka (prawdopodobnie w wieku ok. 5-7 lat) i częściowo go skonsumować, choć możliwe, że pożywił się już zmarłym chłopcem. Według badaczy żadnej z opcji nie można na tą chwilę wykluczyć. Identyfikację paliczków potwierdziło dwóch antropologów, dr hab. Anita Szczepanek z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i prof. Erik Trinkaus z Washington University w St. Louis.
Odkrycia paliczków dokonano kilka lat temu. Szczątki były jednak przemieszane z innymi kośćmi zwierzęcymi. Dopiero szczegółowa analiza podczas prac laboratoryjnych wykazała, że należą one do człowieka.
Badania wykopaliskowe w Jaskini Ciemnej prowadzone są już od kilku dekad, w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki, we współpracy z Muzeum Archeologicznym w Krakowie i Instytutem Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN.
Za najstarsze szczątki ludzkie z obszaru Polski do tej pory uważano trzy zęby trzonowe (również należące do neandertalczyka) znalezione w Jaskini Stajnia w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Ich wiek oszacowano na ok. 52-42 tys. lat.
