Komu dasz swój 1%?

Do tej pory podatnicy chcący podzielić się swoim podatkiem z organizacją pożytku publicznego musieli sami dokonywać wpłaty na jej konto. W tym roku mechanizm rozliczeń jest o wiele łatwiejszy. Zgodnie z ustawą z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw, to urzędnicy przekażą za nas pieniądze na wybraną organizację.

Jeśli nie przekazywaliśmy do tej pory pieniędzy na żadną organizację lub planujemy w tym roku podzielić się podatkiem z inną organizacją, powinniśmy najpierw sprawdzić czy znajduje się ona w wykazie organizacji pożytku publicznego. Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się wyszukiwarka, która pomoże nam odnaleźć konkretną fundację lub stowarzyszenie . Możemy przeszukiwać organizacje pod kątem konkretnych województw, numeru Krajowego Rejestru Sądowego lub daty nadania jej statusu organizacji pożytku publicznego.

Łącznie mamy do wyboru 5773 organizacji. Ich różnorodność jest bardzo duża – od fundacji pomagających chorym dzieciom i hospicjów, przez stowarzyszenia dbające o zwierzęta i ochronę środowiska po kluby sportowe. Wśród palety organizacji możemy odnaleźć naprawdę oryginalne takie jak: „Reaktor – Pracownia Wyzwalania Twórczej Energii”, „Stowarzyszenie Bractwo Więzienne”, „Otwockie Stowarzyszenie Trzerźwościowe Klub Abstynenta Panaceum”, „Bemowskie Stowarzyszenie Pomocy Sąsiedzkiej”, „Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Arabskiej”, „Zrzeszenie Audytorów Energetycznych, czy „Polski Związek Krótkofalowców”.

Kolejnym krokiem jest wyliczenie jednego procenta naszego podatku. Aby to zrobić musimy dokonać prostej kalkulacji – dzielimy kwotę podatku należnego (patrz: pole nr 180 – PIT-36 , nr 112 – PIT-37, nr 51 – PIT-36L, nr 34 – PIT 38) przez 100. Uzyskaną kwotę umieszczamy w polu nr 314 (PiT-36) lub nr 126 (PIT-37). Ważne jest również, aby wpisać dokładną nazwę organizacji i jej nr KRS w polach oznaczonym nr 312-313 (PIT-36), nr 124-125 (PIT-37), nr 108-110 (PIT-36L), nr 60-62 (PIT-38) .

Resztę zrobi za nas urząd. – To duża wygoda dla podatników, że nie muszą już na własną rękę wysyłać pieniędzy na konto organizacji. W poprzednich latach darczyńcy wielokrotnie narzekali, że urząd nie robi tego za nich – mówi Iwona Potyralla, zastępca naczelnika III Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście przy ul. Lindleya. Należy jednak pamiętać, że jeśli przez pomyłkę podamy zły numer KRS, lub błędną nazwę organizacji, to – jak dodaje Potyralla - urząd wezwie nas do złożenia wyjaśnień.

Co ważne, darczyńca może wskazać tylko jedną organizację, ale w polu o nazwie „Inne informacje, w tym ułatwiające kontakt z podatnikiem” możemy wskazać konkretną osobę, której chcemy pomóc – np. imię i nazwisko chorego dziecka, które jest pod opieką danej fundacji. Choć mamy taką możliwość, bo dopuściło ją pod koniec ubiegłego roku Ministerstwo Finansów, to w praktyce jest to tylko sugestia dla organizacji. Nie ma bowiem w ustawie z 2006 r. przepisów regulujących tę kwestię. Dla mniejszych organizacji jest to niewątpliwie plus, bo mogą przeznaczyć pieniądze wyłącznie na konkretną osobę. Dla większych jednostek może być to jednak kłopotliwe, bo jeśli np. zbierają pieniądze na budowę lub remont jakiegoś budynku, to dyspozycje wydawane przez podatników wskazujące inne cele mogą przeszkodzić w realizacji nadrzędnej w danej chwili inwestycji.

Istotną zmianą w nowym systemie przekazywania pieniędzy jest również to, że teraz urząd będzie musiał w ciągu trzech miesięcy od złożenia zeznania podatkowego odliczyć określoną przez nas kwotę i przekazać ją na konto danej organizacji. Wcześniej w gestii to podatnik dokonywał najpierw przelewu, a potem czekał aż fiskus zwróci im tę sumę. Iwona Potyralla przyznaje, że urzędnikom przybędzie pracy. - Będziemy musieli dużo sprawniej pracować, aby dyspozycje były dokonywane w terminie. Niewykluczone, że trzeba będzie zatrudnić więcej osób do weryfikowania danych i wprowadzania ich do systemu – przyznaje z-ca naczelnika.

Jak pokazują statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości coraz więcej podatników przekazuje 1% na organizacje pożytku publicznego. Ubiegłoroczne dane wskazywały, że na taki gest zdecydowało się blisko 7% osób. W sumie podatnicy rozliczający się za 2006 rok przeznaczyli na organizacje ponad 105 mln zł. Dla porównania rok wcześniej Polacy wpłacili 44 mln mniej.

Choć z roku na rok jesteśmy coraz hojniesi to – jak uważa Anna Klatt, dyrektor fundacji Krajowego Centrum Kompetencji – liczba podatników dzielących się swoim podatkiem jest to bardzo mała. Z czego to wynika? – Z jednej strony świadomość Polaków na ten temat jest bardzo niska, z drugiej strony do tej pory obowiązywały skomplikowane procedury, które skutecznie zniechęcały do wpłat. Poza tym wciąż pokutuje myślenie, że przekazane pieniądze nie są znaczące dla fundacji, a to nieprawda. Mamy nadzieję, że teraz to się zmieni – mówi Klatt.

Aby wpływać na wzrost świadomości Polaków Krajowe Centrum Kompetencji zorganizowało kampanię społeczną „Przekaż 1%”. - Akcja ma na celu uświadomić ludziom, że podzielenie się 1% jest bardzo proste i nic nas nie kosztuje. To nie jest żaden dodatkowy 1%, to jest 1% z tego co wpłacamy do skarbu państwa. Jeśli nie zdecydujemy się przeznaczenie tej kwoty na organizację to ten procent zostanie doliczony do podatku. Często ludzie mylą pojęcia i wydaje im się, że do podatku musieliby jeszcze dopłacić – akcentuje Klatt i dodaje, że inicjatywa nie wyróżnia wybranych organizacji, ale promuje ideę dzielenia się podatkiem.

O tym jakie warunki musi spełnić fundacja lub stowarzyszenie, aby znaleźć się na liście organizacji pożytku publicznego, precyzuje ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 2003 roku. Zgodnie z dokumentem, organizacja taka musi zajmować się m.in. pomocą społeczną, działalnością charytatywną, ochroną i promocją zdrowia, działaniem na rzecz osób niepełnosprawnych czy działaniem w zakresie kultury, sztuki, ochrony zwierząt czy upowszechnianiem kultury fizycznej i sportu. – Organizacje muszą działać minimum rok, aby ubiegać się przyznanie statusu OPP. Potem przechodzą odpowiednią weryfikację i muszą raz w roku składać ministrowi sprawozdanie finansowe ze swojej działalności – mówi Klatt.

W ubiegłym roku największą popularnością wśród darczyńców, którzy oddali swój 1% cieszyły się Fundacja Anny Dymnej „Mimo Wszystko”, która uzyskała z tego tytułu 4 mln 379 tys. zł. Po blisko półtora miliona otrzymały Fundacja TVN „Nie jesteś sam” (1 mln 384 tys.) i Caritas Polska (1 mln 199 tys.) i Fundacja Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy (1 mln 137 tys.)

Agnieszka Niesłuchowska, Wirtualna Polska