Karta Polaka - kolejna odsłona
Sejm debatuje nad projektem ustawy o Karcie Polaka. Przewiduje ona przyznanie byłym obywatelom polskim i ich potomkom potwierdzenia przynależności do narodu polskiego oraz wielu uprawnień, które mają obywatele polscy. Duże nadzieje wiążą z Kartą Polacy mieszkający w krajach za wschodnią granicą.
"Polska jest wyjątkowym krajem - jedna trzecia narodu mieszka poza terytorium naszego państwa. Główna wartość projektu to zawarte w nim ułatwienia dla rodaków mieszkających poza krajem" - powiedział Ryszard Czarnecki (AWS), przewodniczący Komisji Łączności z Polonią i Polakami Zagranicą, którego nieobecność przed dwoma tygodniami (on rekomenduje Sejmowi projekt), nie pozwoliła przeprowadzić zaplanowanej debaty.
Karta uprawniałaby m.in. do wielokrotnego przekraczania granicy Polski bez konieczności wykazania niezbędnych środków i nieograniczonego prawa do pobytu na terenie kraju, dostępu do szkół publicznych i opieki medycznej na zasadach obowiązujących obywateli polskich.
Mogłyby ją uzyskać osoby polskiego pochodzenia, które nie są obywatelami RP, zamieszkałe na stałe poza granicami Polski. Polskie pochodzenie określa się na wniosek osoby ubiegającej się o Kartę Polaka, jeżeli wykaże ona, że sama lub co najmniej jedno z rodziców lub dziadków w przeszłości posiadało polskie obywatelstwo. O przyznaniu Karty decydowałby odpowiedni konsul.
Osoba, która otrzyma Kartę, będzie mieć prawo do uzyskania bezpłatnej wizy uprawniającej do wielokrotnego wjazdu do Polski, wizy uprawniającej do osiedlenia się na stałe, do nauki na terenie Polski na takich samych prawach jak obywatele RP, z zachowaniem prawa do stypendiów dla młodzieży polonijnej.
Karta dopuszcza też pracę w Polsce bez potrzeby uzyskania zezwolenia oraz ma dać prawo do zasiłku dla bezrobotnych i inne świadczenia z pomocy społecznej. Wreszcie, z Kartą będzie można podejmować działalność gospodarczą.
Niezależnie od tego, że wielu Polaków ze Wschodu czeka na Kartę, projekt ten budzi też krytykę, szczególnie oddanie decyzji o przyznaniu Karty konsulom polskim.
Ustawa o Karcie Polaka, której senacki projekt rząd ocenił negatywnie, ze względu na koszty, może dotyczyć nawet 17 mln osób. (pr)