Górskie motyle i spółka - przyłapani na ucieczce przed ociepleniem

Naukowcy od dawna ostrzegają, że postępujące ocieplenie zmieni mapę występowania roślin i zwierząt na Ziemi. Ponieważ poszczególne gatunki są przystosowane do życia w określonych temperaturach, ocieplenie oznacza, że - aby przetrwać - będą zmuszone do migracji w chłodniejsze miejsca. W większości przypadków najbardziej oczywistymi kierunkami jest: "na północ" i "w górę". Z różnych doniesień wynika, że w ostatnich 20 latach populacje niektórych ptaków i motyli z centralnej części Europy przemieściły się na północ odpowiednio średnio aż o 37 i 114 km.

Skalę podobnych migracji w środowisku górskim ocenili niedawno Tobias Roth i Valentin Amrhein z Uniwersytetu w Bazylei. Analizowali oni dane zebrane od 2003 do 2010 r. i dotyczące roślin, motyli i ptaków, jakie można spotkać w górach. Badali 214 stanowisk rozrzuconych na różnych wysokościach (najwyższe z nich leżało na trzech tysiącach metrów) w szwajcarskich górach.

Teraz twierdzą, że granice występowania badanych gatunków wyraźnie się przesunęły. W rozpatrywanym okresie rośliny spotykane na wysokości 500 m. n.p.m. przesunęły się wzwyż średnio o 8 m. Motyle można było spotkać o 38 m. wyżej, a ptaki - aż o 42 m. wyżej, niż na początku badania.

"Różnica zasięgu granicy występowania wszystkich gatunków roślin, wynosząca średnio osiem metrów, robi wrażenie - zwłaszcza, że chodzi o rośliny, z natury niezbyt mobilne - podkreśla Valentin Amrhein. - Biologiczne skutki zmian klimatu stają się zatem wyraźne nie tylko na długą metę. Zwierzęta i rośliny już teraz dostosowują się do wyższych temperatur, i to w zaskakującym tempie".

I choć stosunkowo najwięcej przemieściły się ptaki, to naukowcy zwracają szczególną uwagę na rośliny i motyle, które - jeśli występują niżej, to zasięg zmieniają, ale żyjąc wyżej - konsekwentnie trzymają się linii drzew. Co więcej, w przeciwieństwie do populacji występujących niżej, rośliny i motyle wysokogórskie miały wręcz tendencję do schodzenia w dół. Na razie naukowcy nie umieją tego wytłumaczyć.

Badacze analizowali też dane nt. temperatury powietrza, zebrane w 14 stacjach meteorologicznych. Przez 16 lat (w okresie 1995-2010), letnie temperatury w Szwajcarii na wszystkich wysokościach rosły co roku średnio o 0,07 st. C.

Zobacz więcej w serwisie pogoda.