Gdańsk. Dzieła Heweliusza na liście UNESCO

– Wpisanie dzieł Jana Heweliusza na polską listę krajową programu UNESCO to dla nas, kustoszów tych dzieł, powód do wielkiej radości i dumy – mówi dr Anna Walczak, dyrektor PAN Biblioteki Gdańskiej. – Nie ukrywamy, że naszym marzeniem jest, aby kolekcja znalazła się na międzynarodowej liście "Pamięć Świata" UNESCO, na co bez wątpienia zasługuje.

Jan Heweliusz (1611–1687) to jeden z najwybitniejszych ludzi nauki XVII wieku. Został pierwszym w historii zagranicznym członkiem brytyjskiej akademii nauk Royal Society. Pasjonowała go przede wszystkim astronomia, ale na potrzeby obserwacji konstruował również instrumenty badawcze i zegary. Wynalazł wreszcie śrubę mikrometryczną. Ponadto własnoręcznie wykonywał rysunki zaobserwowanych przez siebie ciał niebieskich, a później w postaci rycin umieszczał w swoich dziełach, które wydawał we własnej drukarni.

– Na kolekcję hevelianów PAN Biblioteki Gdańskiej składa się 19 dzieł autorstwa Heweliusza wydanych między 1674 a 1690 rokiem w Gdańsku oraz liczne druki ulotne zawierające sprawozdania z obserwacji nieba – mówi dr Zofia Tylewska-Ostrowska, kierownik Działu Zbiorów Specjalnych. – Publikowanie Heweliusz rozpoczął od wydania map Księżyca. Zajmował się również ruchem planet oraz rozważał naturę komet. Pośmiertnie ukazał się katalog gwiazd i atlas nieba. Kolekcja hevelianów ma charakter monograficzny i umożliwia kompleksowe prace nad wkładem Heweliusza w historię astronomii.

Na Polskiej liście krajowej programu UNESCO "Pamięć Świata" znajdują się m.in.: Konstytucja 3 maja 1791, kronika Galla Anonima z XII w. – najstarsza kronika polska, autograf "Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza i dokumenty związane z budową portu w Gdyni (1921–1927).