Fascynujący świat pasożytów

Osiągnięcia cywilizacyjne ostatnich wieków,
odkrycia nauki i rozwój techniki pozwoliły człowiekowi uwierzyć,
że udało mu się ujarzmić naturę. Wiara w możliwości współczesnej
medycyny rozmyła świadomość zagrożeń chorobami, związanych z
faktem, że człowiek jako jeden z elementów ekosystemu, może być
wykorzystywany przez inne organizmy. Do tej grupy można zaliczyć
pasożyty.

W ramach spotkań naukowych XI Festiwalu Nauki w Instytucie Parazytologii PAN odbyły się wykłady dotyczące tajemnic świata parazytologii.

Parazytologia to nauka o pasożytach, chorobach jakie wywołują i metodach ich zwalczania - wyjaśniła dr Anna Borecka. Obszarem badań jest między innymi wpływ pasożytów na organizm żywiciela oraz ich przystosowanie do życia w wyjątkowych warunkach. Około 1/4 gatunków zwierząt żyjących na ziemi to pasożyty. Mogą osiągnąć rozmiary od 1 mikrometra do kilku, a nawet kilkudziesięciu metrów. Aby móc przetrwać w środowisku, jakim na przykład jest wnętrze układu pokarmowego, naczyń krwionośnych czy innych tkanek, pasożyty wytworzyły specjalne aparaty czepne, takie jak przyssawki, kolce i haki. Dysponują wyspecjalizowanym aparatem ruchowym, który mogą stanowić rzęski, wici, błonki czy układ powłokowo-mięśniowy. Aparat ten pozwala im na dotarcie do określonego miejsca w organizmie żywiciela lub przenoszenie się pomiędzy żywicielami.

Pasożyty mają bardzo skomplikowany cykl rozmnażania, z żywicielami pośrednimi. Często każde ze stadiów wymaga innych warunków życia i innego żywiciela. Tak wysokie wymagania powodują, że tylko niewielki procent osiąga etap pełnej dojrzałości. Dlatego olbrzymia jest zdolność reprodukcyjna pasożytów. Niektóre potrafią produkować do 200 tys. jaj dziennie - opowiadała dr A. Borecka. Aby przetrwać i pokonać poszczególne etapy, stosują mimikrę, a także potrafią manipulować żywicielem i zmieniać jego zachowania. Wszystko po to, aby zwiększyć szanse na osiągnięcie kolejnego stadium i osiągnąć sukces rozrodczy.

W kolejnych wykładach zwrócono uwagę na zagrożenia, jakim robaki pasożytnicze są dla zdrowia człowieka. Wyróżnia się ponad 100 gatunków pasożytów patogennych, a wśród nich ponad 60 stanowią robaki. Ilość zachorowań powodowanych przez pasożyty według danych wynosi nawet 900 mln osób dla niektórych gatunków- wyjaśnił dr hab. Jakub Gawor. Badania pokazują , że ok. 70 proc. ludności wiejskiej w Egipcie jest zainfekowanych przez przywry. Do najbardziej niebezpiecznych gatunków zalicza się zarodziec malarii i bąblowiec wielojamowy. W Polsce najczęstszymi parazytozami są owsica, toksokaroza, zakażenie glistnicą, i włosogłówką. Nasze badania przeprowadzone w 2005 roku pokazały, że w województwie małopolskim zainfekowanych parazytozami było ok. 30 proc. krów.

Zagrożenia zakażenia parazytozami są specyficzne w różnych rejonach kuli ziemskiej. Według WHO najbardziej zagrażają ameboza, leiszmanioza, malaria, śpiączka afrykańska, choroba Chagasa, drukunkuloza - uzupełniły wykład młode badaczki z Instytutu Parazytologii.

Pasożyty roznoszą się przez wodę, potrafią trwać w ziemi oczekując na sprzyjające okoliczności. Metodami profilaktyki jest ścisła higiena, szczególnie ważna w krajach tropikalnych i subtropikalnych, obejmująca częste mycie rąk, unikanie kontaktu z naturalnymi zbiornikami wody: nie wchodzenie do nich, nie picie z niech wody a jeśli to tylko przefiltrowanej i długo gotowanej, stosowanie zabezpieczeń przed ukąszeniami - np. zawieszenie moskitiery nad łóżkiem.

Uczestnicy wykładu, poza wysłuchaniem prelekcji, mogły również obejrzeć przygotowane preparaty. (PAP)

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Dni Tuska w rządzie policzone? Media donoszą o jednym wariancie
Dni Tuska w rządzie policzone? Media donoszą o jednym wariancie
Pożar na pogorzelisku. Kłęby dymu nad Mińskiem Mazowieckim
Pożar na pogorzelisku. Kłęby dymu nad Mińskiem Mazowieckim
Drastyczny spadek cen malin. Uderzenie w polskich plantatorów
Drastyczny spadek cen malin. Uderzenie w polskich plantatorów
Wyniki Lotto 15.07.2025 – losowania Eurojackpot, Lotto, Lotto Plus, Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Wyniki Lotto 15.07.2025 – losowania Eurojackpot, Lotto, Lotto Plus, Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Moskwa sparaliżowana. Ulice zamieniły się w rwące rzeki
Moskwa sparaliżowana. Ulice zamieniły się w rwące rzeki
Własny kawałek raju. Polski miliarder kupił wyspę
Własny kawałek raju. Polski miliarder kupił wyspę
Były polski ksiądz zatrzymany w Wielkiej Brytanii. Diecezja reaguje
Były polski ksiądz zatrzymany w Wielkiej Brytanii. Diecezja reaguje
Zdjęcia budzą grozę. Pokazują, jak burze suną nad Polską
Zdjęcia budzą grozę. Pokazują, jak burze suną nad Polską
Kłótnia w PiS. Adamczyk oskarżony o bronienie zdrajcy
Kłótnia w PiS. Adamczyk oskarżony o bronienie zdrajcy
Putin pójdzie dalej. Reuters: Na Kremlu mówią o nadchodzącej eskalacji
Putin pójdzie dalej. Reuters: Na Kremlu mówią o nadchodzącej eskalacji
Szef NATO apeluje do trzech krajów. "Proszę, zadzwońcie do Putina"
Szef NATO apeluje do trzech krajów. "Proszę, zadzwońcie do Putina"
Lekarze apelują do Polek. "To ogromny błąd"
Lekarze apelują do Polek. "To ogromny błąd"