Fabryki organów. Ludzkie narządy w ciele świni
Na całym świecie brakuje dawców narządów. Alternatywą mogą być zwierzęce fabryki organów. Krytycy ostrzegają przed ryzykiem.
12.06.2016 | aktual.: 12.06.2016 09:27
Świnie hodowane jako bank ludzkich narządów? To na razie scenariusz przyszłości, ale naukowcy już nad tym pracują. Zespół badaczy na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis (USA) wszczepił niedawno świni zarodki, które zawierały geny zarówno zwierzęce, jak i ludzkie. Celem było wyhodowanie u nienarodzonych prosiąt ludzkiej trzustki. Zespół profesora Pablo Rossa wierzy, że w ten sposób można będzie w przyszłości hodować odpowiednie narządy idealne do transplantacji. Na razie jednak istnieje w tej kwestii wiele pytań i wątpliwości natury etycznej.
Świnia z "bardziej ludzkim" mózgiem
Problemem jest to, że elementy ludzkich genów mogą przenikać do innych części ciała zwierzęcia, na przykład do mózgu. W skrajnym przypadku może powstać w ten sposób świnia z "bardziej ludzkim" mózgiem. - Ryzyko jest niskie, ale nie możemy go wykluczyć - mówi Ross. W poprzednich eksperymentach zastosowane ludzkie komórki macierzyste rzeczywiście "osiedliły się" w różnych regionach ciała zwierzęcych płodów. Dlatego amerykański Narodowy Instytut Zdrowia odmówił jesienią ubiegłego roku finansowania takich eksperymentów.
W najnowszych doświadczeniach naukowcy posłużyli się zmodyfikowanym i bardziej ukierunkowanym założeniem i przerwali rozwój płodu po 28 dniach. Następnie zbadali powstałe do tego czasu tkanki. Rzeczywiście - donoszą naukowcy - rozwinął się pewien rodzaj tkanki ludzkiej trzustki.
Również inne zespoły amerykańskich naukowców wyhodowały już ludzko-świńskie chimery, które zabito przed przyjściem na świat.
Genetyczne chimery
W mitologii greckiej mianem chimery określano hybrydy - półlwy, półwęże. W biologii mianem tym określa się stworzenia z elementami genetycznymi różnych organizmów.
W nowych doświadczeniach zespół Rossa pobrał z materiału genetycznego wyhodowanych w laboratorium zarodków te fragmenty, które są odpowiedzialne za tworzenie trzustki. Następnie w powstałe luki wstrzyknięto ludzkie komórki macierzyste.
Użyto w tym celu tzw. komórek IPS (indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste), z których mogą powstać różne typy komórek.
W Niemczech zabronione
Również Niemcy prowadzą eksperymenty przy użyciu komórek IPS. Podobne jednak do amerykańskich projekty są w Niemczech zabronione. Profesor Eckhard Wolf z Centrum Genetycznego Uniwersytetu im. Ludwiga Maximiliana w Monachium podkreśla, że przy takich eksperymentach należy wyeliminować ewentualny udział komórek pluripotencjalnych w innych tkankach. Japońskie eksperymenty w ubiegłym roku przyniosły już pierwsze sukcesy w ograniczeniu rozwoju takich komórek.
- Niejasnym jest, czy różny rozwój płodów świni i człowieka w ogóle pozwala na rozwój kompletnych ludzkich tkanek lub organów - mówi Wolf. - Inną kwestią jest pytanie, czy pozostałe ewentualnie resztki tkanki świni wywołałyby w organizmie człowieka reakcję odrzutu - dodaje.
Protestują także obrońcy zwierząt. - Obawiam się, że powstanie w ten sposób nowe źródło cierpienia zwierząt - powiedział Peter Stevenson z organizacji Compassion in World Farming. - Spróbujmy najpierw pozyskać więcej ludzi jako potencjalnych dawców narządów - dodał.
