KPO a odbudowa polskiej gospodarki: Najważniejsze wyzwania i priorytety

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego

Ważnym elementem Krajowego Planu Odbudowy (KPO) jest nowoczesna edukacja. Fundusze z KPO pomagają przygotować się na ewentualny powrót do nauczania zdalnego, jednocześnie poprawiając system edukacji w Polsce. Skupienie się na nowoczesnej edukacji sprzyja budowaniu społeczeństwa kompetentnego i dobrze radzącego sobie z wyzwaniami.

Podstawą zmian w procesie unowocześniania edukacji jest Polityka Cyfrowej Transformacji Edukacji. To dokument, który jest kamieniem milowym, rezultatem osiągniętym w ramach reformy z KPO. Wyznacza kierunki działań zmierzających do rozwoju edukacji. Określono w nim 10 postulatów, które koncentrują się w kontekście cyfryzacji wokół: dostępu do internetu w szkołach, wyposażenia sal lekcyjnych, zakupu laptopów dla nauczycieli oraz uczniów, stworzenia laboratoriów wykorzystujących zaawansowane technologie w szkołach.

Oprócz wspierania cyfryzacji edukacji, w KPO ważną część stanowi także kształcenie zawodowe. Dzięki funduszom Krajowego Planu Odbudowy powstają tzw. Branżowe Centra Umiejętności (BCU). To specjalistyczne placówki edukacyjne, które mają na celu podnoszenie kwalifikacji i umiejętności zawodowych w określonych branżach.

Łączą szkolenia, kursy praktyczne oraz innowacyjne technologie, aby przygotować pracowników, uczniów i osoby przekwalifikowujące się do pracy w zawodach, które są szczególnie potrzebne na rynku pracy. BCU współpracują z firmami i instytucjami, dzięki czemu uczą umiejętności zgodnych z realnymi wymaganiami danej branży. Działania w ramach KPO w obszarze edukacji prowadzi Ministerstwo Edukacji Narodowej we współpracy z innymi instytucjami oświatowymi.

Kolejnym z siedmiu głównych komponentów KPO jest zielona energia i zmniejszenie zużycia energii. Inwestycje w tym zakresie obejmują rozwój elektrowni wiatrowych, termomodernizację budynków i modernizację sieci elektroenergetycznych. W ramach KPO powstał specjalny Fundusz na rzecz Morskiej Energetyki Wiatrowej. Od sierpnia 2024 roku duże przedsiębiorstwa oraz instytucje publiczne mogą wnioskować o pożyczki na budowę farm wiatrowych. Aplikacje przyjmuje Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).

Kluczowa jest także tzw. efektywność energetyczna, czyli zadbanie o zmniejszenie zużycia energii. Program Zielona Transformacja Miast daje szansę samorządom i innym podmiotom publicznym oraz wspólnotom i spółdzielniom mieszkaniowym na korzystną pożyczkę. Jej przeznaczenie to inwestycje, modernizacja i rewitalizacja, efektywność energetyczna i wykorzystanie OZE. W naborze dotyczącym energooszczędnego budownictwa mieszkaniowego samorządy i organizacje pozarządowe mogą dostać dotację na budowę, przebudowę czy remont budynku, w wyniku czego powstaną gminne lokale mieszkalne. Wnioski do BGK można składać do końca września 2025 r. Nabór dotyczący budynków wielorodzinnych dotyczy z kolei różnych instrumentów (np. premii termomodernizacyjnej, czy grantu na wykorzystanie OZE). Wnioski są przyjmowane przez BGK do połowy 2026 roku, a składać je mogą wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe oraz zarządcy budynków wielorodzinnych.

Nie ma odporności państwa na pandemie bez efektywnego, dostępnego i wysokiego jakościowo systemu ochrony zdrowia. Planowane działania obejmują zakup nowego sprzętu dla szpitali, poprawę warunków kształcenia studentów kierunków medycznych oraz rozwój badań związanych z lekami i procedurami medycznymi. Na inwestycje w szpitale i inne placówki medyczne przeznaczono w KPO ponad 2 miliardy euro.

74 szpitale w całej Polsce otrzymają nowy sprzęt i poprawią infrastrukturę. Dzięki temu będą mogły szybciej i lepiej leczyć. Dodatkowo prawie 700 milionów euro z KPO przeznaczono na wyposażenie ponad 200 uczelni medycznych. Ma to zachęcić do podnoszenia kwalifikacji i w przyszłości zwiększenia liczby lekarzy oraz innego personelu medycznego.

Budżet KPO wynosi blisko 60 miliardów euro, co odpowiada około 268 miliardom złotych. Pieniądze te pozwalają na realizację wielu kluczowych działań. Już widać wiele efektów, a inwestycje z KPO przyspieszają. Krajowy Plan Odbudowy ma swoje ramy czasowe. Pieniądze muszą być zakontraktowane do 31 sierpnia 2026 roku. W związku z opóźnieniami w realizacji KPO (zaczęliśmy ją z prawie 2-letnim opóźnieniem, bo wcześniej Polska nie spełniała wszystkich warunków do otrzymania pieniędzy), konkursy i reformy są obecnie organizowane priorytetowo. Szczegółowe informacje o naborach wnioskach i postępach w KPO znajdują się na stronie internetowej programu.

Krajowy Plan Odbudowy to ogromna szansa dla Polski na modernizację kluczowych sektorów gospodarki i poprawę jakości życia obywateli. Efektywne wdrożenie tego planu może uczynić Polskę bardziej odporną na przyszłe kryzysy i wzmocnić jej konkurencyjność na arenie międzynarodowej.

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego