Cywilizacja Majów powstała 3000 lat temu dzięki współpracy małych grup wędrujących po dżungli

Trwającymi od dekady wykopaliskami w Ceibal kieruje małżeństwo archeologów z University of Arizona Takeshi Inomata i Daniela Triadan. Największą sensacją było odkrycie na głębokości 18 m resztek najstarszych budowli ceremonialnych na ziemiach Majów.

W najnowszej publikacji, która ukazała się na łamach prestiżowego magazynu "Proceedings of the National Academy of Sciences", Inomata, Triadan i ich współpracownicy z USA, Japonii i Gwatemali zaprezentowali swoje ustalenia dotyczące okoliczności, w których powstało to najstarsze centrum ceremonialne na ziemiach Majów.

Pozostałości domu członków lokalnej elity z około 750 r. p.n.e. fot. Takeshi Inomata/University of Arizona

Z dotychczasowych ustaleń wynika, że otoczony ceremonialnymi budowlami plac pojawił się w Ceibal około 950 r. p.n.e. Wśród tych budowli była tzw. grupa E, charakterystyczna formacja złożona z piramidy stojącej naprzeciwko podłużnej platformy. Taką grupę budowli uczeni znaleźli jak dotąd w ponad 60 majańskich miastach.

Około 150 lat później budowle te osiągnęły już rozmiary, które badacze określają mianem monumentalnych. Z tego okresu jest jednak bardzo mało śladów budynków mieszkalnych. W ocenie badaczy większość ludzi żyjących w tej części Gwatemali wciąż jeszcze wiodła życie łowców-zbieraczy przenosząc się z miejsca na miejsce. Ślady istnienia w pełni osiadłej, rolniczej społeczności w Ceibal pochodzą dopiero z około 400-300 r. p.n.e. Ludzie ci opierali swój byt na uprawie kukurydzy.

- Uważano, że osiadłe i wędrowne grupy współegzystowały w wielu częściach świata, ale większość ludzi sądziła, że były to oddzielne społeczności, nawet jeśli żyły blisko siebie - mówi Inomata. - Nasze badania dostarczyły pierwszych relatywnie konkretnych dowodów na to, że wędrowne i osiadłe grupy razem zbudowały centrum ceremonialne.

Jego zdaniem stała ludność Ceibal w czasie powstawania i rozbudowy pierwszych budowli ceremonialnych była zdecydowanie za mała, aby mogła samodzielnie wznieść tak duże budowle. Dlatego właśnie archeolog zakłada, że w powstawaniu kompleksu uczestniczyli łowcy-zbieracze.

Uczeni uważają, że żyjące w tym regionie wędrowne grupy przez kilka stuleci przybywały do Ceibal na ceremonie. W ten sposób powoli wykształcała się jedna społeczność, która z czasem przyjęła w pełni osiadły tryb życia.

- Ludzie zazwyczaj zakładają, że wpierw tworzy się rozwinięta społeczność, a potem dopiero pojawia się budownictwo. Sądzę, że w wielu przypadkach było na odwrót - twierdzi Inomata.

Jego zdaniem ceremonie i budowanie stały się głównymi siłami, które skłoniły tutejszą ludność do przyjęcia nowego stylu życia i stworzenia osiadłej społeczności. Gromadzenie się na rytuały i prace budowlane wzmacniało więzy między wędrownymi grupami i stworzyło podstawy, na których wyrosła cywilizacja Majów.

Wojciech Pastuszka, Archeowiesci.pl