CSW: wykład o irreligii

Irreligia oznaczała pierwotnie bezbożność czy niesumienność. Postępować w sposób irreligijny, to dopuszczać się czynów świętokradzkich, pozbawionych należnej czemuś lub komuś czci.

Irreligia od wieków mieściła w sobie szereg negatywnych znaczeń. Dopiero emancypacyjne ruchy rewolucyjne XIX wieku i towarzysząca im krytyka religii oraz instytucji Kościoła sprawiły, że terminowi temu zaczęto nadawać pozytywny sens, jak to uczynił francuski filozof i poeta Jean Marie Guyau w dziele "Lirreligion de lavenir" (Paris 1887).

Według niego, irreligia miała koncentrować społeczną energię i najpełniej realizować dążenia ludzkości - potrzebę do stowarzyszania się. Pozbawiona dogmatów irreligia miała odzwierciedlać potencjalne bogactwo życia.

Wczasach nowszych irreligia przybierała także złowrogie, totalitarne oblicze, by wymienić bezbożność typu faszystowskiego czy komunistycznego.

Kazimierz Piotrowski jest doktorem historii sztuki, krytykiem sztuki, filozofem. Od 1990 r. pracuje w Muzeum Narodowym w Warszawie, obecnie na stanowisku kustosza. Od kwietnia 2001 pełni obowiązki kuratora Zbiorów Rzeźby, a od czerwca do 13 listopada b.r. obowiązki kuratora Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego.

Obecnie w Brukseli pokazywana jest wystawa polskiej sztuki niesakralnej XIX wieku "Irreligia". Ekspozycję jako obrażającą uczucia religijne potępił prymas Józef Glemp. Odcięła się od niej także ambasada RP w Belgii. Protesty na wystawie wzbudza m.in. wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej z domalowanymi wąsami, figura Matki Boskiej na bruku, przygnieciona wielkimi pęcherzami wypełnionymi wodą. (mk)