Bitwa na przecieki. Ostry początek rozmów w sprawie Brexitu

Pierwsza kij w mrowisko włożyła strona unijna: w poniedziałek "Frankfurter Allgemeine Zeitung" opublikował pełne szczegóły przebiegu spotkania szefa Komisji Europejskiej Jean-Claude'a Junckera i brytyjskiej premier Theresy May w Londynie. Przeciek pochodził ze strony Junckera i nie był dla Brytyjczyków korzystny. Według opisu w "FAZ" May zszkokowała swoich rozmówców z Brukseli brakiem przygotowania i całkowicie nierealistycznymi oczekiwaniami dotyczącymi negocjacji. Miała też zagrozić, że Wielka Brytania nie zapłaci należnych Unii pieniędzy wynikających z jej zobowiązań budżetowych i że zrówna status obywateli Unii mieszkających w Wielkiej Brytanii do tego posiadanego przez imigrantów spoza niej - w rezultacie pozbawiając ich dotychczasowych praw dotyczących zatrudnienia, opieki zdrowotnej i socjalnej. Juncker miał stwierdzić, że wychodzi ze spotkania 10 razy bardziej sceptyczny niż był na początku, zaś May żyje w "innej galaktyce"

Przeciek był zaskakujący nie tylko ze względu na jego zawartość, ale też rozmiar. Ze szczegółami opisany został niemal cały przebieg rozmów między Junckerem i May. Jak podkreślają komentatorzy, choć jakichś przecieków ze strony UE można było się spodziewać, to rzadko zdarza się, by ujawnione zostały wszystkie informacje na temat takich spotkań.

- Ludzie, którzy byli w polityce wiedzą, że jest różnica między "spinem", upublicznieniem niektórych szczegółów czy cytatów i ujawnianiem całego spotkania - mówi Bruno Macaes, były portugalski minister ds. europejskich i ekspert think-tanku Carnegie Europe. - Ten przeciek był pierwszym wrogim aktem w tych negocjacjach - dodał.

Pierwszym, ale nie ostatnim. Już dzień później sprzyjający rządzącym konserwatystom dziennik "Daily Telegraph" opublikował inny przeciek - tym razem godzący w Brukselę. Według gazety, która powołuje się na unijne dokumenty, mimo zapewnień o priorytetowym traktowaniu kwestii praw obywateli Unii w Wielkiej Brytanii, Bruksela zamierza blokować porozumienie w tej sprawie z Londynem. Gazeta cytuje zapis spotkania szefa gabinetu Donalda Tuska Piotra Serafina z przedstawicielami unijnej dwudziestki siódemki, w którym Serafin podkreśla, że bardzo ważne jest, by UE" nie sprawiała wrażenia" , że blokuje szybkie zawarcie porozumienia w sprawie statusu obywateli - nawet mimo faktu, że, jak stwierdził jego szybkie zawarcie jest w praktyce niemożliwe. Tymczasem, jak twierdzi "Telegraph", rząd May jest gotowy zagwarantować zachowanie dotychczasowych praw obywateli UE w Wielkiej Brytanii już wkrótce, a obie strony mogłyby uzgodnić warunki już w czerwcu. Jednak zdaniem większości brytyjskich ekspertów to mało prawdopodobne, bo Londyn nie przedstawił dotąd swojej propozycji rozwiązania problemu.

Jak zauważają komentatorzy, bardziej od szczegółów przecieków może martwić fakt, że u progu rozpoczęcia negocjacji atmosfera między stronami jest bliska otwartego konfliktu - co sprawia, że trudne i skomplikowane rozmowy będą jeszcze trudniejsze. Zaś biorąc pod uwagę fakt, że na wypracowanie umowy strony mają krótkie dwa lata, ryzyko fiaska jest duże.

- Przecieki oznaczają, że rozmowy te będą miały najgorszy możliwy początek. Od początku byłem pesymistyczny co do tego przedsięwzięcia, ale teraz nie widzę możliwości żadnego dobrego zakończenia negocjacji - ocenił Sir Lawrence Freedman, profesor King's College w Londynie. Jak przewiduje, rozmowy rozbiją się o kwestie finansowe, szczególnie sprawę zapłaty przez Londyn zaległych wpłat do budżetu.

Sprawom nie pomaga fakt, że według opinii większości obserwatorów w UE i Londynie, brytyjski rząd - zgodnie z tym, co zostało opisane w "FAZ" - nie jest dobrze przygotowany do rozmów i nie jest świadomy tego, jak działa Unia. Krótko mówiąc, ekipa May ma nikłe pojęcie tego, z czym ma do czynienia.

- Przecieki pokazują nie tylko to, że UE i Zjednoczone Królestwo się nie zgadzają, ale przede wszystkim to, jak daleko brytyjski rząd jest od pełnego zrozumienia procesu i problemów, którym trzeba sprostać - uważa David Allen Green, specjalista od prawa międzynarodowego i publicysta "Financial Times".

W rezultacie obie strony sporu już teraz przewidują, że rozmowy w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii mogą zakończyć się fiaskiem. To byłby fatalny, którego największymi ofiarami będą obywatele. Nawet jeśli ich prawa zostaną zachowane, konsekwencje "twardego" Brexitu odbiją się na gospodarkach całej Unii - nawet jeśli konsekwencje dla Londynu będą jeszcze bardziej bolesne.