Tak już nie napiszesz tych wyrazów. Duże zmiany w ortografii
"Półżartem, półserio", "Kometa Halleya" czy "Warszawianin" - to tylko niektóre ze zmian, jakie uchwaliła Rada Języka Polskiego. Niektórym z pewnością ułatwią one życie, choć wielu ich liczba może przytłoczyć. Z tego też powodu podane przez RJP wytyczne mają zacząć obowiązywać dopiero z początkiem roku 2026. Lista zmian jest długa.
15.05.2024 | aktual.: 16.05.2024 13:40
Informację na temat uchwalonych zmian zasad ortografii przekazano w komunikacie Rada Języka Polskiego z 10 maja. Jest ich całkiem pokaźna lista, a językoznawcy uzasadniali, że ich wprowadzenie przyniesie korzyść w postaci uproszczenia i ujednolicenia zapisu poszczególnych grup wyrazów i połączeń czy eliminacji wyjątków. Mowa również o likwidacji przepisów, których zastosowanie jest z różnych powodów problematyczne, np. wymaga od piszącego zbyt drobiazgowej analizy znaczeniowej tekstu.
RJP o zmianach zasad ortografii. Wskazano, od kiedy zaczną obowiązywać
Według RJP nowe wytyczne mają więc "przyczynić się do zmniejszenia liczby błędów językowych oraz - być może - umożliwić piszącym skupienie się na innych niż ortograficzne aspektach poprawności tekstu". Jak również dodano, uchwalone zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.
Zmienić się ma więc między innymi: pisownia wielką literą nazw mieszkańców miast i ich dzielnic, osiedli i wsi, np. Warszawianin, Ochocianka, Mokotowianin, Nowohucianin, Łęczyczanin, Chochołowianin.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wprowadzona ma zostać pisownia wielką literą już nie tylko nazw firm i marek wyrobów przemysłowych, ale także pojedynczych ich egzemplarzy - przykładowo "samochód marki Ford".
Kolejna różnica to wprowadzenie rozdzielnej pisowni cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście ze spójnikami, np. Zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry.
Ujednolicenie zapisu - małą literą - przymiotników tworzonych od nazw osobowych, zakończonych na -owski, np. dramat szekspirowski, epoka zygmuntowska.
"Półzabawa, półnauka" i "Kościół Mariacki". Nadchodzą zmiany w pisowni
Wprowadzona ma też zostać łączna pisownia członu pół- w wyrażeniach, np. półzabawa, półnauka czy półżartem, półserio oraz pisownia z łącznikiem w połączeniu typu: pół-Polka, pół-Francuzka.
Wielkich liter będziemy używać w nazwach komet np. Kometa Halleya czy we wszystkich członach wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku, typu Morze Marmara, Pustynia Gobi, Półwysep Hel.
W nazwach obiektów przestrzeni publicznej wprowadzona zostanie pisownia wielką literą stojącego na początku wyrazu pokroju: aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, np. Aleja Róż, Brama Warszawska, Kościół Mariacki, Pałac Staszica, Zamek Książ, Most Poniatowskiego, Pomnik Ofiar Getta.
Mowa również o wprowadzeniu pisowni wielką literą wszystkich członów (oprócz przyimków i spójników) w wielowyrazowych nazwach lokali usługowych i gastronomicznych, np. Karczma Słupska, Kawiarnia Literacka, Księgarnia Naukowa, Kino Charlie, Apteka pod Orłem, Bar Flisak, Hotel pod Różą.
Zmiany w tym zakresie dotyczyć mają też wprowadzenia pisowni wielką literą wszystkich członów w nazwach orderów, medali, odznaczeń, nagród i tytułów honorowych, np. Nagroda im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, Nagroda Nobla, Nagroda Pulitzera, Nagroda Templetona, Mistrz Mowy Polskiej, Ambasador Polszczyzny, Honorowy Obywatel Miasta Krakowa.
RJP uchwaliła zmiany. "Niemiły", ale i "nienajmilszy"
W zakresie pisowni prefiksów dopuszczalna będzie rozdzielna pisownia cząstek takich jak super-, ekstra-, eko-, wege- mini-, maksi, midi-, mega-, makro-, które mogą występować również jako samodzielne wyrazy, np. superpomysł lub super pomysł.
Oprócz tego wprowadzona zostanie m.in. łączna pisownia nie- z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi, również w stopniu wyższym i najwyższym, np. niemiły, niemilszy, nienajmilszy.
Czytaj też:
Źródło: Rada Języka Polskiego
