70. rocznica urodzin Jurija Gagarina
70 lat temu urodził się Jurij Gagarin - pierwszy kosmonauta, który 12 kwietnia 1961 roku w ciągu 108 minut okrążył Ziemię na statku "Wostok".
09.03.2004 | aktual.: 09.03.2004 15:31
Jurij Gagarin przyszedł na świat 9 marca 1934 r. we wsi Kłuszyno w pobliżu miasta Gżatsk (obecnie Gagarin) na Smoleńszczyźnie, około 150 km na zachód od Moskwy. Po wojnie Jurij uczył się w Gżacku, a od roku 1950 w Lubiercach pod Moskwą w szkole przemysłowej na kierunku odlewniczym. Potem przeniósł się do technikum w Saratowie, gdzie w 1955 roku uzyskał dyplom technika-odlewnika.
W Saratowie należał do lokalnego aeroklubu i zdobył po przeszkoleniu uprawnienia pilota samolotu sportowego. Po ukończeniu technikum przyjęto go do wojskowej szkoły lotniczej w Orenburgu. Zaraz po promocji oficerskiej jesienią 1957 roku zgłosił się ochotniczo do służby w jednostce myśliwców w Murmańsku. Wiosną 1958 roku Gagarinowi i jego żonie Walentynie, z zawodu pielęgniarce, urodziła się pierwsza córka Lena.
Pod koniec 1959 roku Gagarin znalazł się w grupie pilotów, objętych selekcją do pierwszego zespołu radzieckich kosmonautów. 9 marca 1960 roku, dokładnie w 26. urodziny, powołano go w skład 20-osobowej grupy, która podjęła kosmiczny trening. Zaraz potem wstąpił do KPZR.
6 marca 1961 roku Gagarinom urodziła się druga córka Gala. Wkrótce potem Jurij powiadomił żonę, że wyznaczono go do pierwszego załogowego lotu w kosmos.
"Wostok" wystartował 12 kwietnia 1961 r. o godz. 9.06 czasu moskiewskiego z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. Był to najkrótszy w dziejach lot na orbitę okołoziemską, z zaledwie jednym okrążeniem naszej planety. W godzinę i 48 minut po starcie Gagarin wylądował bezpiecznie w pobliżu Saratowa. W tym momencie jego sława zdążyła już obiec świat.
Lot Gagarina, który o ponad 10 miesięcy wyprzedził misję Johna Glenna, pierwszego Amerykanina na wokółziemskiej orbicie, był dla Związku Radzieckiego prawdziwym triumfem propagandowym. Powracającego do Moskwy kosmonautę witał na lotnisku osobiście ówczesny przywódca ZSRR Nikita Chruszczow, a na Placu Czerwonym zorganizowano z tej okazji sześciogodzinną defiladę. Potem Gagarin odbył wiele zagranicznych podróży, podczas których promował ZSRR.
Nigdy już nie miał powrócić w kosmos. 27 marca 1968 roku, w wieku zaledwie 34 lat, zginął w katastrofie lotniczej niedaleko Gwiezdnego Miasteczka pod Moskwą. Wraz z nim śmierć poniósł drugi pilot treningowego myśliwca MiG-15, płk Władimir Sieriegin. Prochy pierwszego kosmonauty spoczęły pod murem kremlowskim.
