Zmarła Ana Domeyko, wnuczka Ignacego Domeyki
W wieku 105 lat zmarła w miniony czwartek w stolicy
Chile, Santiago, Ana Domeyko Alamos Salazar, wnuczka Ignacego
Domeyki, przyjaciela Adama Mickiewicza, z którym współtworzył
stowarzyszenia Filomatów i Filaretów.
Ana (Anita) Domeyko, Chilijka z urodzenia, przychodziła z pomocą wszystkim, którzy jej potrzebowali - Chilijczykom i Polakom.
Zawsze pragnęła nauczyć się języka swoich przodków, ale - jak tłumaczyła - w czasach jej młodości na początku minionego wieku w Santiago nie było nikogo, kto mógłby uczyć ją polskiego.
Interesowała się muzyką. Powołała do życia Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, który był jej ulubionym kompozytorem. Członkowie towarzystwa wielokrotnie brali udział w warszawskim międzynarodowym konkursie chopinowskim.
W 1929 roku Ana Domeyko poślubiła Ciro Salazara Monroya, powszechnie szanowanego prawnika, sędziego Sądu Najwyższego.
W czasie II wojny światowej organizowała pomoc dla ludności w okupowanej Polsce. Jej dom na ul. Cueto 584 w starym centrum chilijskiej stolicy stał się pierwszym miejscem spotkań kilkudziesięciu Polaków, którzy po wojnie zdecydowali się na osiedlenie w Chile. Na zawsze pozostał otwarty dla każdego przybysza z Polski.
W czasie wizyty Jana Pawła II w Chile w 1987 roku, polski papież na ręce Any przekazał błogosławieństwo dla niewielkiej polskiej społeczności, liczącej wówczas kilkadziesiąt rodzin.
Ana Domeyko Alamos Salazar została pochowana na stołecznym Cmentarzu Generalnym w grobowcu rodzinnym.
Postać dziadka Any - Ignacego Domeyki, polskiego geologa, mineraloga i badacza Ameryki Południowej, lepiej jest znana w Ameryce Południowej, niż w Polsce.
Domeyko urodził się w Niedźwiadce koło Mira (w okolicach Nowogródka) w 1802 r. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Przyjaźnił się z Adamem Mickiewiczem, z którym współtworzył stowarzyszenia Filomatów i Filaretów, a który uwiecznił go w III części Dziadów jako Żegotę.
Domeyko ukończył Uniwersytet Wileński. Później walczył w powstaniu listopadowym na Litwie. Po upadku powstania przeniósł się do Paryża, gdzie skończył szkołę górniczą ze stopniem inżyniera. Przeniósł się do Chile, gdzie objął katedrę fizyki i chemii w szkole górniczej w Coquimbo. W Chile pozostał 46 lat.
Chilijczycy uznali Domeykę za jednego z bardziej załużonych dla kraju ludzi, nazywając go Grande Educator - wielkim wychowawcą - a nawet apostołem nauki. Domeyko pomógł upowszechniać w Chile oświatę i poprawić jej poziom. Przez lata był rektorem uniwersytetu w Santiago de Chile, mając udział w obudzeniu ruchu intelektualnego w zaniedbanym wcześniej pod względem kulturalnym kraju.
Dzięki zainicjowanym przez niego licznym badaniom mineralogicznym i geologicznym w Chile rozwinął się przemysł górniczy. Ubogiemu krajowi dało to szansę wzbogacenia się i uniezależnienia od zagranicy. W prowincji Valdivia Domeyko odkrył do dziś eksploatowane pokłady węgla, a w rejonie Copiapo - srebro.
Domeyko zasłużył się w dziedzinie mineralogii jako odkrywca m.in. arketytu, amiolitu i domeykitu. Opisał też dokładniej własności znanych wcześniej minerałów. Dużo publikował.
U schyłku życia przyjechał do Europy na 4 lata, aby odwiedzić rodzinne strony na Litwie i podróżować po Polsce. Jesienią 1888 r. wrócił do Chile, gdzie po roku zmarł. Jego pogrzeb stał się manifestacją narodową. Dziś jego nazwisko można odnaleźć na mapie Chile w wielu nazwach geograficznych. Pobrzmiewa w nazwach wielu minerałów. Nazywane są nim ulice, place, szkoły, biblioteki. Dom, w którym mieszkał w Santiago, zamieniono na muzeum. Jedną z planetoid nazwano 2784 Domeyko.
