Zmarł zwierzchnik rosyjskiej Cerkwi prawosławnej Aleksy II

Z Indii, gdzie obecnie przebywa, wróci bezpośrednio do Moskwy. - Dziś prezydent przeprowadził rozmowę telefoniczną z prezydentem Włoch (Giorgio Napolitano). W związku ze śmiercią patriarchy Aleksego II zadecydowano, że uroczystości przekazania cerkwi w Bari rosyjskiemu Kościołowi prawosławnemu zostaną przesunięte - oświadczyła rzeczniczka Natalia Timakowa.

W stolicy Apulii, na południu Włoch, Miedwiediew miał otrzymać symboliczne klucze do prawosławnego kościoła pod wezwaniem świętego Mikołaja, przekazanego po 90 latach Moskwie przez stronę włoską.

Zgon nastąpił ok. godz. 11.00 czasu moskiewskiego (9.00 czasu polskiego). Jego przyczyną - jak nieoficjalnie podały źródła cerkiewne - była niewydolność krążenia. Patriarchat Moskiewski kategorycznie zaprzeczył, jakoby śmierć Aleksego II była konsekwencją wypadku samochodowego.

Zwierzchnik Cerkwi od kilku lat poważnie chorował, m.in. na serce; Przeszedł kilka zawałów. W 2002 roku doznał ciężkiego udaru, a w 2007 roku - jak utrzymywały wówczas rosyjskie media - przeżył śmierć kliniczną.

Kilka dni temu patriarcha wrócił z leczenia w Niemczech. W czwartek celebrował nabożeństwo na Kremlu, a w piątek miał uczestniczyć w Moskwie w dyskusji na temat języka rosyjskiego i wartości rosyjskiej kultury.

Premier Rosji Władimir Putin powiedział, że śmierć patriarchy Moskwy i Wszechrusi Aleksego II jest tragicznym wydarzeniem i wielką stratą dla Rosji. - To była piękna dusza. To wielka strata - powiedział rosyjski premier na spotkaniu w siedzibie rządu z premierem Armenii Tigranem Sarkisjanem.

- To był dla mnie wstrząs. Jak tylko się dowiedziałem o Jego śmierci, nie mogłem pozbierać myśli - powiedział Michaił Gorbaczow. Zaznaczył, że miał ogromny szacunek do patriarchy.

Ubolewanie z powodu śmierci Aleksego II wyraził też Wiktor Juszczenko.

Na razie nie wiadomo, kiedy i gdzie zostanie pochowany Aleksy II. Zdecyduje o tym Święty Synod, który w sobotę zbierze się na nadzwyczajnym posiedzeniu. Wyłoni on też strażnika patriarszego tronu, który będzie kierował Cerkwią do czasu wybrania nowego patriarchy.

Według nieoficjalnych informacji, uroczystości pogrzebowe odbędą się w niedzielę w Soborze Chrystusa Zbawiciela w Moskwie. Aleksy II prawdopodobnie zostanie pochowany w moskiewskim Soborze Bogojawleńskim.

Aleksy II, 15.prawosławny patriarcha Moskwy i Wszechrusi, urodził się 23 lutego 1929. Zwierzchnik rosyjskiej Cerkwi prawosławnej od 10 lipca 1990.

Jego ojciec Michał był prawosławnym duchownym służącym w parafiach na terenie Estonii.

W 1947, po ukończeniu wymaganych osiemnastu lat, został przyjęty do Leningradzkiego Seminarium Duchownego. Od 15 lipca 1957 był kapłanem w Soborze Zaśnięcia Matki Bożej w Tartu. W 1958 został dziekanem tamtejszego okręgu Tartu-Wiljandinskiego. 3 marca 1961 przyjął postrzyżyny mnisze w Ławrze Świętej Trójcy w Siergijew-Posadzie, zachowując dotychczasowe imię. W 1961 na mocy decyzji Świętego Synodu został mianowany biskupem Tallińskim i Estońskim. Intronizacja odbyła się w 1961. 23 czerwca 1964 został mianowany arcybiskupem, a 26 lutego 1968 – metropolitą.

Od lat 60. pełnił ważne funkcje w strukturach administracyjnych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, najpierw przy patriarsze Aleksym I, a potem Pimenie. Po śmierci Pimena Sobór Biskupów wybrał Aleksego II na stanowisko Patriarchy Moskwy i Wszechrusi. Stało się to w drugiej turze głosowania 7 lipca 1990. Intronizacja odbyła się 10 lipca 1990 w moskiewskim Soborze Bogojawleńskim.

Pod zwierzchnictwem Aleksego II Cerkiew zwiększyła swoje wpływy wewnątrz Rosji i przezwyciężyła historyczny rozłam z Rosyjską Cerkwią Prawosławną za Granicą.

Również pod jego rządami narosło napięcie między rosyjską Cerkwią prawosławną i Kościołem katolickim. Prawosławni oskarżali katolików m.in. o prozelityzm, czyli odbieranie im wiernych w Rosji i innych krajach byłego ZSRR. To kategoryczny sprzeciw Aleksego II sprawił, że nigdy nie doszła do skutku podróż papieża Jana Pawła II w Rosji.

Zgodnie ze statutem rosyjskiej Cerkwi nowy patriarcha powinien być wybrany na Soborze w ciągu sześciu miesięcy, czyli najpóźniej w maju 2009 roku.

Według cerkiewnych reguł, najwyższym hierarchą w Cerkwi po śmierci jej zwierzchnika zostaje najstarszy stażem arcybiskup. Obecnie jest nim metropolita kijowski Wołodymyr.

Natomiast eparchią moskiewską kierować będzie metropolita krutycki i kołomieński Juwenaliusz.

Nie wiadomo natomiast, kto będzie następcą Aleksego II na patriarszym tronie. W ostatnich latach w tym kontekście najczęściej wymieniano metropolitę smoleńskiego i kaliningradzkiego Cyryla, który od 1989 roku kieruje Wydziałem Stosunków Zewnętrznych Patriarchatu Moskiewskiego, czyli cerkiewną dyplomacją.

Duże szanse dawano też metropolicie kałuskiemu i borowskiemu Klemensowi. Od 2003 roku stoi on na czele Wydziału Gospodarczego Patriarchatu Moskiewskiego, któremu podlega m.in. kancelaria patriarchy i synodu, a także biblioteka oraz archiwum. Wcześniej był on pierwszym zastępcą Cyryla.