Wyjątkowe odkrycie. Pochodzi z czasów Kopernika
W czasie przeprowadzanych na terenie ogrodów kanonickich we Fromborku prac sondażowych archeolodzy natknęli się na niezwykłe znalezisko. Mowa o cyrklu z czasów Mikołaja Kopernika. To prawdopodobnie jeden z trzech w Polsce takich instrumentów związanych z pomiarami astronomicznymi i nauczaniem geometrii.
W miniony weekend w ogrodach kanonickich przy pomocy georadaru przeprowadzono poszukiwania podziemnych reliktów architektury. W trakcie tych prac, w wykopie sondażowym, natrafiono na cyrkiel. Jak podaje Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, podczas tych poszukiwań odkopano też narożnik nieistniejącej już kanonii i wejście do jej częściowo zawalonych piwnic.
Znalezisko jest datowane na epokę Mikołaja Kopernika
- To wykonany z brązu cyrkiel typu kroczek, służący do pomiarów astronomicznych, geodezyjnych i kartograficznych. Jest datowany na XVI wiek, czyli epokę Mikołaja Kopernika - przekazała Zorjana Polenik z fromborskiego muzeum, dodając, że "oczywiście nie wiadomo, czy mógł należeć do niego".
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Muzealnicy mają nadzieję, że ten cenny zabytek zostanie w przyszłości przekazany przez służby konserwatorskie do fromborskich zbiorów. Muzeum posiada już jeden bardzo podobny cyrkiel z XVI wieku, który został odnaleziony w 2016 roku, również na terenie ogrodów kanonickich i który dotychczas był najstarszym tego typu przyrządem w zbiorach działu historii astronomii. Ma on połączone zawiasem ramiona zakończone ostrzami, na boku jednego z nich widać sygnaturę z rysunkiem gwiazdy w otoku koła.
To nie pierwsze tego typu odkrycie w Polsce
Według pracowników muzeum, cyrkiel odkryty teraz to prawdopodobnie trzeci tego typu XVI-wieczny instrument, jaki przetrwał na terenie Polski. Pierwszy z nich został odkryty w 2005 roku w północnym dziedzińcu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Mikołaj Kopernik, który przez blisko 30 lat mieszkał we Fromborku, pełniąc funkcję kanonika warmińskiego, prowadził tam swoje obserwacje astronomiczne. Po jego śmierci w 1543 roku został pochowany w tamtejszej katedrze.
W ogrodzie przylegającym do jego kanonii, prawdopodobnie znajdowało się tzw. pavimentum, czyli stanowisko do prowadzenia obserwacji nieba. Był to wypoziomowany podest, na którym astronom stawiał swoje instrumenty pomiarowe. Niestety, do tej pory nie udało się odnaleźć śladów tego miejsca.
Kopernik jest znany jako ten, który "wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię". Swoją teorię heliocentryczną, zakładającą, że to Słońce jest centrum Układu Słonecznego, a planety obiegają je, przedstawił w dziele "O obrotach sfer niebieskich". Poza astronomią zajmował się również medycyną, prawem, ekonomią i pracą administracyjną.
Czytaj również:
