Wielki Tydzień w Kościele katolickim

Ostatnie dni przed Wielkanocą to dla chrześcijan czas szczególnej powagi, skupienia i refleksji nad własnym życiem oraz postępowaniem w stosunku do Boga i ludzi. Jest to czas pokuty, nawrócenia i składania jałmużny na rzecz ubogich, a także czas odwiedzania obłożnie chorych w domach przez kapłanów.

Łukasz Gołębiowski w książce "Lud polski" opisuje pobożność społeczeństwa polskiego w okresie Wielkiego Tygodnia: Konstancja Austriaczka, żona Zygmunta III, przez cały Wielki Tydzień zwiedzała ubogich i chorych, udzielała wsparcia, w Wielki Piątek obchodziła groby i całą noc przepędzała w kościele aż do zaśpiewania w Wielką Sobotę Alleluja. Wszyscy Polacy w duchu pobożności w Wielki Tydzień odrzuciwszy dzieła światowe, zajmowali się nabożeństwem, przygotowaniem do spowiedzi wielkanocnej, nie opuszczali żadnego nabożeństwa.

W Wielki Czwartek biskupi i królowie obmywali nogi dwunastu biedakom na znak pokory i równości wszystkich ludzi wobec Boga. Obrzęd ten - odprawiany na pamiątkę obmycia nóg apostołom przez Chrystusa podczas Ostatniej Wieczerzy - znany jest do dziś. W Rzymie papież każdego roku myje i całuje nogi dwunastu starcom; w Archikatedrze Warszawskiej rytuału tego dokonuje prymas Polski.

Dniem największej żałoby jest Wielki Piątek. Z ołtarzy znikają wtedy kwiaty i świece, puste są tabernakula, a obrazy z wizerunkiem Chrystusa - zasłonięte. Zachowała się wielowiekowa tradycja odsłaniania w Wielki Piątek w kościelnych nawach Grobów Chrystusa, odwiedzanych tłumnie przez wiernych.

Nieodłącznym elementem Wielkiego Tygodnia pozostają kościelne widowiska pasyjne. Przedstawienia przypominają najważniejsze biblijne wydarzenia Męki Pańskiej: wjazd Chrystusa do Jerozolimy, Ostatnią Wieczerzę, czuwanie w Ogrójcu, zdradę Judasza, sąd nad Jezusem, a wreszcie dźwiganie krzyża i śmierć.

Najsłynniejsze polskie widowiska pasyjne odbywają się co roku w Kalwarii Zebrzydowskiej, gdzie trwają prawie cały tydzień. (mk)