Prace Knaflewskiego w Zamku Ujazdowskim

- Knaflewski był nie tylko charyzmatyczną osobowością, ale również pedagogiem, który zainicjował eksperymentalny program pracy z materią dźwięku w sztukach wizualnych i rozwinął oryginalną, opartą na intuicji metodę współpracy ze studentami i studentkami. Traktował ich jak równych sobie partnerów w działalności artystycznej, współdziałał z nimi, ale też stawał w szranki przyjaznej rywalizacji – mówi Jarosław Lubiak, Zastępca Dyrektora CSW ds. programowych, kurator wystawy.

Na wystawie obok Leszka Knaflewskiego zobaczymy również: Wojciecha Bąkowskiego, Daniela Koniusza, Tomasza Koszewnika, Dominika Olszowę, Franciszka Orłowskiego, Konrada Smoleńskiego, Marię Tobołę i Honzę Zamojskiego. Gościnnie udział w wystawie weźmie także Aleksandra Ska.

Samokształtowanie w twórczości Knaflewskiego oznaczało grę z mechanizmami własnej podmiotowości: natręctwem, lękiem przed niemocą, niepewnością, zmaganiem się ze śmiercią. Aby prowadzić tę grę, Knaflewski sięgał po technikę rebusu – łączył słowa, obrazy i dźwięki tak, aby zmieniać ich znaczenie, zestrajał różnorodne elementy, by przestrajać ich sens.

Na wystawie w Zamku Ujazdowskim prace Knaflewskiego zostaną zreinterpretowane przez zestawienie z dziełami współpracujących z nim niegdyś artystów. Daniel Koniusz tworzy mapę dźwiękową przestrzeni Pracowni Audiosfery, która ingerować będzie w przestrzeń wystawy. Akustyka pracowni jest dla artysty punktem wyjścia dla analizy funkcjonowania sfery słyszalności rozumianej ogólnie. Tomasz Koszewnik przestraja całą przestrzeń ekspozycji, wypełniając ją dźwiękiem koncertu wykonanego przez stroiciela fortepianów. Honza Zamojski konfrontuje analizę relacji pomiędzy praktyką artystyczną i doświadczeniem życiowym z pracą Leszka Knaflewskiego "Konstruktywizm cygański".

Franciszek Orłowski zestawia "Potencjalne miasto" – makietę urbanistyczną wykonaną z testów ciążowych z pracą Knaflewskiego "Rain¬Carnation", w której korzenie roślin, kojarzące się z plemnikami, tworzą wirujące konstelacje symbolizujące przemianę materii nieorganicznej w ożywioną. Inni artyści konfrontują się z pracami Knaflewskiego mniej bezpośrednio. Maria Toboła wykorzystuje swoją głowę jako narzędzie do wykonania rzeźby w betonie. Dominika Olszowy realizuje film eksploatujący niszczenie jako proces twórczy. Wojciech Bąkowski rozstraja audiosferę wystawy za pomocą swojej pracy dźwiękowej, a Konrad Smoleński zestawia majestatycznie opadające i unoszące się dmuchane figury z motywem manekina (pojawiającym się w wielu pracach Knaflewskiego).

W specjalnej roli – motta wystawy – prezentowana jest praca Aleksandry Ska "Garotłuk". Materią dzieła jest sama postać Leszka Knaflewskiego, ukazanego jako podmiot kształtujący siebie, ale również podatny czy też otwarty na kształtowanie przez innych. Praca odnosi się jednocześnie do twórczego (i życiowego) partnerstwa obojga artystów. Wzajemne zestrojenie znajdowało bowiem swoisty i różnorodny wyraz w sztuce każdego z nich.

Leszek Knaflewski – autor filmów, rzeźb, rysunków, instalacji, fotografii i performansów dźwiękowych. Pedagog i profesor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, gdzie prowadził Pracownię Audiosfery. Jeden z założycieli (obok Mariusza Kuka, Wojciecha Kujawskiego, Krzysztofa Markowskiego i Piotra Kurki) grupy Koło Klipsa, poruszającej się w nurcie „rzeźby pomalarskiej” i realizmu magicznego. Zmarł 6 września 2014 r. w Poznaniu.

Przestrajanie. Leszek Knaflewski i audiosfera
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, ul. Jazdów 2, 00-467 Warszawa
wystawa: 24 września – 6 grudnia 2015 r.
wernisaż: 24 września (czwartek) 2015 r,, godz. 19.00

Przeczytaj też: Akcja wsparcia dla zaatakowanego właściciela falafelowni. "Ustawiają się kolejki"