Kamienica przy Chmielnej zabytkiem. "Cenny relikt okresu międzywojennego"

Jak informuje Żukowska, Szymon Arendarz był właścicielem fabryki guzików, klamer i wyrobów galanteryjnych przy ul. Nalewki 2a. Kamienica została zaprojektowana w 1936 roku przez Henryka Stifelmana i stanowiła prawdopodobnie jeden z jego ostatnich architektonicznych projektów. Henryk Stifelman (1870-1938) był ważnym architektem związanym w pierwszych dekadach XX wieku z Warszawą, gdzie zaprojektował szereg wysokiej klasy budynków użyteczności publicznej i kamienic przy głównych traktach stolicy (m.in. przy ul. Marszałkowskiej).

"Budynek przy ul. Chmielnej 6 jest przykładem kamienicy ukształtowanej obwiedniowo z zespołem trzech oficyn zamykających wewnętrzne podwórze. Prezentuje tym samym charakterystyczne rozwiązania dla zwartej, tradycyjnie kształtowanej zabudowy kamienicznej w zakresie planu i systemu komunikacji wewnętrznej, wzbogacone zarazem o wywodzące się z modernistycznego języka uproszczone, uskokowo kształtowane bryły z tarasami" - czytamy w informacji.

Jak podkreśla Konserwator, kamienica zachowała w znacznym stopniu oryginalną substancję zabytkową – niezmodyfikowaną bryłę wraz z licznymi elementami wystroju i wyposażenia. Modernistycznego wyrazu plastycznego elewacji dopełniają balkony o prostokątnych i zaokrąglonych płytach z prostymi, metalowymi balustradami. Na klatkach schodowych zachowały się liczne przykłady oryginalnych jedno i dwuskrzydłowych prostych, płytowych drzwi do mieszkań z wąskim, przeszklonym okienkiem. Oryginalnym elementem są także drzwi wejściowe na klatki schodowe, analogiczne w formie, jednoskrzydłowe lub asymetryczne dwuskrzydłowe, fornirowane (w przejeździe bramnym wtórnie powleczone farbą) i opatrzone niewielkimi, prostokątnymi przeszkleniami.

Obiekt stylistycznie utrzymany jest w duchu tzw. „miękkiego” funkcjonalizmu. Wartości artystycznie uwidaczniają się w geometrycznie ukształtowanych elewacjach z masywnymi akcentami ryzalitów ujmującymi wycofany front z wolnym parterem w formie podcienia i z tarasami na dachach. Tak pomyślana gra prostych brył złagodzona została dodatkowo miękkimi krzywiznami przejazdu bramnego i wyoblonych ryzalitów podwórza. Walory te potwierdza także powściągliwość i szlachetna prostota w opracowaniu przestrzeni klatek schodowych (balustrady z mosiężnymi lub drewnianymi pochwytami, geometryczny rysunek lastrykowych spoczników, zespół oryginalnych drzwi).

Budynek wpisany w historyczny teren posesji, stanowi charakterystyczny przykład warszawskiej kamienicy czynszowej z czasów uzupełniania tkanki miejskiej śródmieścia Warszawy modernistyczną zabudową z lat 30. XX wieku, utrzymaną w konwencjonalnych rozwiązaniach przestrzennych, co stanowi o naukowych wartościach obiektu. Objęty niniejszym wpisem teren posesji odzwierciedla historyczne podziały własnościowe i parcelację ulicy Chmielnej. Stanowi, wraz z budynkiem frontowym i oficynami wpisanymi w jej teren, jedno z nielicznych materialnych świadectw sposobu rozplanowania dawnej zabudowy tego ważnego dla stolicy traktu.

Kamienica zarazem jako cenny relikt zabudowy okresu międzywojennego, koresponduje swą formą z realizowaną od końca lat 50. nową zabudową „plombową” wschodniego odcinka, natomiast ulokowane w parterze lokale handlowe wpisują się w mający długą tradycję usługowo-handlowy charakter ulicy Chmielnej, z dominacją firm konfekcyjno-obuwniczych.

- Warto dodać - informuje Konserwator - że spośród 40 kamienic wschodniego odcinka, z dawnej zabudowy wojnę przetrwało jedynie 7 obiektów. Większość budynków uległa znacznym zniszczeniom skutkującymi w okresie powojennym masową rozbiórką, a także istotnym przekształceniom formy architektonicznej. Kamienica przy ul. Chmielnej 6 tylko nieznacznie wypalona (uszkodzenia głównie w obrębie budynku frontowego), dzięki niezwłocznie podjętym przez dawnych właścicieli pracom remontowym, uniknęła podobnego losu i zachowała niezmienioną formę przestrzenną i elewacje.

Przeczytajcie też: Wróciło zabytkowe źródełko z pitną wodą. "Po latach odzyskało swoją funkcję"