Grochów na starych fotografiach (ZDJĘCIA)
Hitlerowcy na Grochowskiej, czołg na Czapelskiej. Zobaczcie Grochów przed i po wojnie
27.08.2012 14:18
Grochów należał do tzw. dóbr skaryszewskich nadanych w 1347 r. kapitule płockiej.Wraz z okolicznymi miejscowościami ucierpiał podczas potopu szwedzkiego. Król Stanisław August Poniatowski postanowił uporządkować tereny na prawym brzegu Wisły i zaproponował kapitule płockiej zamianę dóbr skaryszewskich na inne. W roku 1789 król wszedł w formalne posiadanie dóbr i odstąpił je swemu bratankowi, podskarbiemu wielkiemu litewskiemu księciu Stanisłowi Poniatowskiemu, który jeszcze w tym roku założył kolonię Grochów, podzielił ją na osiem części i nadał różnym osobom. Na części te Grochów był podzielony jeszcze na początku XX w.
W latach 1822-23 po wybudowaniu szosy brzeskiej w rejonie dzisiejszej ulicy Grochowskiej zaczęli osiedlać się tkacze i przędzalnicy korzystający z surowca sprowadzanego ze wschodnich obszarów Królestwa Polskiego i zachodnich prowincji Imperium Rosyjskiego. Miejscowe produkty szybko zyskały dobre opinie.
W 1831 roku pod ówczesną wsią, 25 lutego miała miejsce największa podczas Powstania Listopadwego bitwa pod Olszynką Grochowską. Toczyły się tu ciężkie walki na przedpolach Warszawy o opanowanie traktu brzeskiego. Mimo wysiłku Rosjanie nie zdobyli warszawskiej Pragi.
Od początku XIX wieku do lat 60. XX wieku na Grochowie działał największy praski targ koni i bydła, w miejscu, gdzie pod koniec XIX wieku wzniesiono gmach Instytutu Weterynaryjnego, a po likwidacji targowiska założono park. W XIX wieku Grochów i okolica słynne były z piwa typu monachijskiego i portera z browaru wybudowanego w latach 50. przez Szweda Karola Osterloffa. W XIX wieku dobrą opinią cieszyły się też wyrabiane na Grochowie świece z fabryk Hocha, Stencla i Maetzego, zapałki Bieńkowskiego, skóry z garbarni braci Jeromimów.
W 1916 roku Grochów został przyłączony do Warszawy (powstał okręg o tej nazwie obejmujący prawie cały teren obecnej dzielnicy Praga Południe). Na terenie dawnych manufaktur powstawały nowoczesne na owe czasy fabryki. M. in. na ul. Terespolskiej mieściły się Państwowe Zakłady Inżynieryjne produkujące samochody i inne pojazdy pod marką PZInż., a na ul. Gocławskiej słynna fabryka sprzętu elektroenergetycznego Kazimierza Szpotańskiego. Przed II wojną światową, dużą rolę na Grochowie odgrywało gospodarstwo ogrodnicze Witolda Zajdla, który pomagał nowo osiadłym mieszkańcom w rozpoczęciu życia na tych ziemiach. W czasie wojny pomagał ludziom z narażeniem własnego życia i życia własnej rodziny. Inną znaną postacią Grochowa był Teodor Rajchert, którego piekarnia stoi do dziś przy ul. Wiatracznej - w czasie okupacji przechowywał dokumenty cechowe z królewskimi przywilejami z XVI-XVII wieku, a w latach 1942-43 przekazywał duże ilości chleba bezpłatnie dla organizacji społecznych.
W okresie międzywojennym nazwa Grochów określano obwód starostwa praskiego o powierzchni zbliżonej do dzisiejszej Pragi Południe, która to nazwa określała tylko obszar obejmujący część dzisiejszej Pragi Północ (była wtedy mniejsza) do ulic Waszyngtona i Wiatracznej. Są sugestie by zmienić nazwę dzielnicy Praga Południe na Grochów (równolegle Praga Północ na Praga).
Zdjęcia pochodzą ze strony Praga Południe XX wieku