Urlop rodzicielski. Nowe zasady zgodne z unijną dyrektywą

Unijna dyrektywa work-life balance została przyjęta przez Parlament Europejski w 2019 roku. Zakłada ona wprowadzenie równowagi pomiędzy godzeniem obowiązków służbowych i rodzinnych przez rodziców. Nowe przepisy miały zostać wdrożone w życie przez państwa należące do Unii Europejskiej do 2 sierpnia 2022 roku. W Polsce prace legislacyjne nadal trwają. Jak poinformowała wiceminister rodziny Barbara Socha regulacją projektu niebawem zajmie się Rada Ministrów.

Jednym z założeń unijnej dyrektywy jest zmiana zasad przyznawania urlopów rodzicielskich. Takie rozwiązanie ma na celu wprowadzenie równego podziału opieki nad dzieckiem między jego matką i ojcem. Nowe zasady mają wkrótce pojawić się także w Polsce.

Prawo do urlopu rodzicielskiego ma być indywidualnym prawem każdego z rodziców. Obecnie jest ono uwarunkowane tym, jak dużo urlopu macierzyńskiego wykorzysta matka dziecka. Przysługuje łącznie matce i ojcu, a czas jego trwania określa liczba dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Jest to 32 tygodnie w przypadku urodzeniu jednego dziecka oraz 34 tygodnie po urodzeniu dwójki lub więcej dzieci. Unijne przepisy zakładają wydłużenie urlopu rodzicielskiego. Ma to być:

• 41 tygodni – jeśli urodziło się jedno dziecko
• 43 tygodnie – jeśli urodziło się więcej dzieci

Nowym rozwiązaniem będzie także gwarancja dziewięciu tygodni urlopu – zarówno dla ojca, jak i matki dziecka. Urlopu tego nie będzie można przenieść na drugiego z rodziców.

"Jesteśmy krajem o prawie najdłuższym urlopie rodzicielskim w Europie. Przykładem kraju o jeszcze dłuższym urlopie rodzicielskim jest Rumunia. Tam urlop płatny trwa dwa lata" - powiedziała Wiceminister rodziny Barbara Socha na posiedzeniu sejmowej podkomisji do spraw polityki społecznej. Dodała także, że w Polsce już teraz rodzice mogą liczyć na dobrze płatne urlopy. "Projekt, który przeprocedujemy, zakłada podwyższenie tej płatności w części rodzicielskiej z 60 proc. na 70 proc., jako ten poziom płatności, który jest przez dyrektywę wskazywany jako optymalny".

Obecnie wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 100 procent podstawy zasiłku przez pierwsze sześć tygodni urlopu rodzicielskiego oraz 60 procent podstawy w przypadku pozostałej części tego urlopu. Co oznacza, że zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi średnio około 67,5 procent podstawy wymiaru zasiłku.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Unijna dyrektywa wprowadzić ma jeszcze jedną zmianę. Chodzi o tzw. urlop opiekuńczy, który ma wynosić 5 dni. Jego pojawienie się może być równoznaczne z zastąpieniem dotychczas obowiązującej dwudniowej "opieki nad dzieckiem" i podlegać rozszerzeniu na: matkę, ojca, małżonka lub małżonkę, czyli krewnych, którzy zamieszkują jedno gospodarstwo domowe. Urlop ten miałby być udzielany po złożeniu wniosku przez pracownika, który chce podjąć opiekę nad członkami rodziny.