Uczczono pamięć uczestników Powstania Wielkopolskiego

W stolicy Wielkopolski pamięć uczestników powstania uczczono m.in. apelem poległych i mszą w intencji powstańców. W uroczystościach wzięły udział setki osób.

Wielkopolanom niepodległości nie podarowano. Wielkopolanie musieli ją wywalczyć sobie sami, kosztem ok. trzech tysięcy zabitych i kilkunastu tysięcy rannych. Krwią udowadniali, gdzie ich miejsce i serce - mówił pod Pomnikiem Powstańców Wielkopolskich Marszałek Wielkopolski Marek Woźniak.

Woźniak zaapelował do Wielkopolan, by w przyszłym roku zadbali o to, aby w kraju doceniono rangę powstania i przywrócono mu należne miejsce w dziejach. Pragnę gorąco, aby przypadająca w przyszłym roku 90. rocznica Powstania Wielkopolskiego nikogo nie pozostawiła obojętnym nie tylko w Wielkopolsce, ale także w całym kraju i poza jego granicami - powiedział.

Historyk prof. Lech Trzeciakowski przyznał, że Powstanie Wielkopolskie jest zbyt mało rozpropagowane. Szansę na zmianę widzi w przyszłorocznych obchodach. Uroczystości należy przygotować tak perfekcyjnie, jak ubiegłoroczne, dotyczące rocznicy Czerwca '56, kiedy to obchody nie zamknęły się w samym Poznaniu, ale dotyczyły wielu miejsc w całej Europie. Jeżeli nam się to uda, wiedza o Powstaniu Wielkopolskim silniej zakorzeni się w świadomości Polaków - powiedział profesor.

Jak dodał, Polacy są wychowani w kulcie powstań przegranych. Tymczasem to powstanie wymyka się naszemu stereotypowi powstania, gdyż było ono zwycięskie - zwrócił uwagę.

Przyczyny słabej wiedzy o powstaniu przypomniał w swojej homilii w czasie mszy w intencji powstańców w Farze Poznańskiej ks. bp. Marek Jędraszewski. W okresie międzywojennym wartość powstania była z powodów politycznych pomniejszana. Po II wojnie światowej było ono sprowadzane do zrywu czysto plebejskiego. A przecież nie jest to pełna prawda - mówił.

Grupa Rekonstrukcji Historycznej "3 Bastion Grolman" przygotowała rekonstrukcję wydarzeń z czasu początków powstania. Fascynaci historii w mundurach i z uzbrojeniem z epoki odegrali przed budynkiem Bazaru i na Placu Wolności m.in. moment rozbrojenia niemieckich oficerów i walkę powstańców z niemieckim wojskiem zakończoną zdobyciem komendy niemieckiej policji.

Już od trzech lat obchody rocznicy wybuchu powstania odbywają się bez udziału jego uczestników. W marcu 2005 r. zmarł ostatni z 70 tys. powstańców, 106-letni por. Jan Rzepa.

Rocznicę powstania obchodzono w całej Wielkopolsce. W Ostrowie Wlkp. - jednym z najważniejszych dla powstańców punktów strategicznych, złożono wiązanki pod powstańczym pomnikiem oraz na cmentarnych kwaterach żołnierskich przy ul. Limanowskiego. W podpoznańskim Lusowie złożono wieńce na grobie gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego. Hołd powstańcom oddano także m.in. w Nowych Skalmierzycach i Boczkowie, gdzie - jak podaje autor książki "Republika Ostrowska", Zenon Dykcik - zginął pierwszy powstaniec, Jan Mertka.

Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Wojska powstańcze wyzwoliły spod władzy niemieckiej niemal całą Wielkopolskę.

Był to jedyny, zakończony zwycięstwem, zryw niepodległościowy na terenie zaborów.

Za koniec powstania historycy uznają likwidację Frontu Wielkopolskiego 8 marca 1920 r., choć powstańcze zdobycze i prawo do Ziemi Wielkopolskiej dał odrodzonej Polsce Traktat Wersalski z 28 czerwca 1919 r. Jego postanowienia weszły w życie w styczniu 1920 r.

Ponad 70-tysięczna, jednolicie umundurowana i dobrze wyszkolona Armia Wielkopolska weszła w skład polskich sił zbrojnych, a sprzęt wojskowy, zdobyty w walce z zaborcą, wzbogacił organizującą się armię. Żołnierze Armii Wielkopolskiej prosto z okopów powstańczych ruszyli na odsiecz oblężonego Lwowa i uczestniczyli w wojnie polsko-bolszewickiej. Brali też udział w powstaniach śląskich.