Trybunał Konstytucyjny: zapisy ustawy o prawie autorskim niezgodne z Konstytucją

Podczas rozprawy, której przewodniczył prezes TK Marek Safjan, Trybunał rozpatrzył wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący wynagrodzenia współtwórców utworów audiowizualnych. Wniosek rzecznika był reakcją na skargi napływające do biura RPO od choreografów i scenografów.

Rzecznik zwrócił uwagę na fakt, że w ustawie z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych "prawo do dodatkowego wynagrodzenia zostało przyznane arbitralnie tylko ściśle wymienionym osobom, bez wskazania materialnoprawnego kryterium takiego rozróżnienia".

Wymienione osoby to - zgodnie z art. 70 ust. 2 ustawy - "główny reżyser, operator obrazu, twórcy scenariusza, twórcy innych utworów literackich lub muzycznych". W grupie tej nie znaleźli się np. scenografowie i choreografowie.

"Ustawodawca przyznał pewnej grupie współtwórców dzieła audiowizualnego istotne uprawnienie majątkowe, pomijając innych współtwórców dzieła" - ocenił w piśmie przekazanym Trybunałowi zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, Stanisław Trociuk.

Według Rzecznika Praw Obywatelskich, jest to niezgodne z konstytucją, która (zgodnie z jej art. 64) zapewnia wszystkim obywatelom taką samą ochronę prawną, jeśli chodzi o własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia.

TK stwierdził w środę, że ta "kwestionowana regulacja nieracjonalnie różnicuje podmioty podobne".

"Ustawodawca wprowadził nieuzasadnione zróżnicowanie w zakresie ochrony praw majątkowych współtwórców utworu audiowizualnego, przez uprzywilejowanie pewnej ich grupy. Możliwość uzyskania tantiem na podstawie umowy cywilnoprawnej stawia niektórych współtwórców utworu audiowizualnego w gorszym położeniu" - orzekł Trybunał.

Zakwestionowane zapisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stracą moc obowiązującą po 12 miesiącach od dnia ogłoszenia orzeczenia TK w Dzienniku Ustaw. Oznacza to, że przed upływem roku Sejm będzie musiał zmienić te zapisy.