The game is on. Gry w rękach nastolatków

Digi Świat to krótkie filmy przygotowane wspólnie przez Fundację Digital University i dentsu Polska z myślą o nastolatkach, ich rodzicach i nauczycielach. Młodzi prowadzący – Julia i Szymon – poruszają w rozmowach istotne i aktualne tematy ze świata digitalu. Język i wiedza podana w filmach jest dostosowana do uczniów w wieku 10-15 lat. Dodatkowo dla nauczycieli przygotowane zostały materiały uzupełniające, dostępne na stronie Fundacji Digital University.

Najnowszy odcinek Digi Świata dotyczy gier komputerowych – rozmawiamy o korzyściach i zagrożeniach z nim związanym. Gośćmi są ekspertka techniczna i znawczymi gamingu – Anna Nowak oraz zawodowy gracz Bartosz "bejott" Jakubowski, którego drużyna zdobyła tytuł wicemistrza świata podczas turnieju FIFAe Nations Cup 2022 w Kopenhadze.

Wiele się zmieniło w świecie gier od czasów, gdy rodzice obecnych nastolatków sami zaczynali swoją przygodę z grami na komputer lub konsolę. Dziś całe pokolenia wspominają z sentymentem Pegasusa i kultowe gry, takie jak Mario Bros czy Superfrog. I wracają do nich, grając z dziećmi w ich uwspółcześnione wersje, znacznie bardziej atrakcyjne pod względem grafiki, oświetlenia i dialogów. Rozwinęła się również kultura gier, w której znaczącą rolę odgrywają sieci społecznościowe i platformy streamingowe. Jedną z nich jest Roblox – bardzo lubiana przez nastolatki platforma MMORPG (Massively Multiplayer Online Role-Playing Games, gry narracyjne rozgrywane jednocześnie przez tysiące graczy). Spędza w niej czas aż 20% uczestników badania IQS Game Story 2. Jej uczestnicy mają możliwość samodzielnego kreowania świata gry, ale muszą znać język programowania Lua, co zachęca ich do nauki tej praktycznej umiejętności. Inna popularna wśród młodzieży gra – Minecraft – jest zarazem grą strategiczną i survivalową. Wybierana przez 32% osób w wieku 9–17 lat, uczy myślenia strategicznego – aby przetrwać w uniwersum Minecraftu, trzeba wykazać się kreatywnością i zdolnością planowania.

Granie w gry rozwija mózg i uczy umiejętności przydatnych w realnym świecie. Gry typu jump and run ćwiczą szybkość reakcji i koordynację wzrokowo-ruchową, strategiczne –podejmowanie decyzji, a RPG – logiczne myślenie. Granie uczy także wytrwałości. Nastolatki widzą, że włożony wysiłek pozwala osiągnąć zauważalne efekty. Czasami dają się one przełożyć nawet na pieniądze, jak w przypadku zawodowych graczy. Jak mówi występujący w szóstym odcinku Digi Świata Jakub "bejott" Jakubowski, "jeśli jest się jednym z najlepszych na świecie, to można porównać zarobki do popularnych zawodników ze świata sportu tradycyjnego – piłkarzy czy tenisistów". Jest to możliwe nie tylko dzięki uczestnictwu w zawodach, ale przede wszystkim za sprawą transmisji na żywo z gier. Tzw. streamerzy filmów Let’s Play dostarczają swoim widzom rozrywki, często przerywając akcję gry zabawnymi komentarzami i osobistymi anegdotami. Wymaga to nie tylko opanowania gry, ale także umiejętności społecznych. W rzeczywistości bowiem gaming, który sprawia wrażenie samotnej działalności, jest w większości przypadków nastawiony na współpracę i kontakt z innymi.

Projektanci gier wideo wkładają wiele wysiłku w to, aby gry angażowały i wciągały graczy na długie godziny. "Czy to przez swoje mechaniki, czy przez historie, przykuwają do ekranu, przez co spędzamy przed nim zbyt dużo czasu"– tłumaczy Anna Nowak, znawczyni gamingu i graczka. Szczególnie szkodliwe jest granie do późnych godzin nocnych, ponieważ zaburza jakość snu, a także zbyt długie przebywanie w pozycji siedzącej, bo tej dzieci i młodzież mają aż za dużo w szkolnych ławkach.

Innym zagrożeniem związanym z grami wideo są ukryte płatności. Bardzo często jest tak, że gracze, którzy więcej płacą, mają lepiej rozwinięte postaci, co określane jest terminem pay to win. "Kupowanie skórek dla postaci, różnych broni czy nowych obszarów w grze – to wszystko są dodatkowe rzeczy, na których twórcy gier zarabiają. Często jest tak, że te mechaniki są poukrywane i czasem dzieci coś z automatu klikną, nie do końca wiedząc, że obciążają tym samym konta rodziców" – wyjaśnia Anna Nowak. Zainteresowanie tym, w co grają dzieci, rozmowa z nimi na ten temat, a szczególnie wspólne granie pomogą ograniczyć ryzyko uzależnienia – które często wynika z osamotnienia młodego człowieka – i ukryte koszty. Szósty odcinek Digi Świata to dobry pretekst do rozmowy na ten temat.

* Według badania IQS Game Story 2 przeprowadzonego pośród nastolatków w wieku 12 – 18 lat w 2021 roku