Tezy PO do projektu rezolucji Parlamentu Europejskiego

Wyrażamy poważne zaniepokojenie licznymi naruszeniami ładu demokratycznego w Polsce przez władze państwowe.

Polska droga do wolności i obecności we wspólnocie państw demokratycznych trwała wiele pokoleń. Przełamanie żelaznej kurtyny zapoczątkowane przez Solidarność otworzyło drogę narodów Europy Środkowej do Wspólnoty Europejskiej. Polska transformacja przez wiele lat była wzorem konsekwentnego budowania państwa prawa i przestrzegania praw i wolności obywatelskich. Tym większe zaniepokojenie budzą działania władz publicznych i zmiany ustrojowe dokonane w ostatnim czasie.

Podważanie zasad ładu konstytucyjnego niesie zagrożenia dla wolności i praw obywatelskich, zapisanych zarówno w Konstytucji RP, jak i traktatach europejskich, Traktacie Lizbońskim czy Europejskiej Karcie Praw Podstawowych. Nowelizacja ustawy o Trybunale Konstytucyjnym spowodowała, jak zdiagnozowała to w swej opinii Komisja Wenecka, znaczne utrudnienie sprawowania kontrolnej roli sądu konstytucyjnego w procesie legislacyjnym.

Ignorowanie przez władze wykonawcze w Polsce decyzji Trybunału Konstytucyjnego oraz niepublikowanie jego wyroków, a także nie przyjęcie istotnych rekomendacji Komisji Weneckiej, zmian wymaganych przepisami prawa ustawy zasadniczej skutkuje trwałym naruszeniem konstytucyjnej pozycji Trybunału.

Jednym z elementów podważenia przez większość parlamentarną zasad bezstronności i zasad państwa prawa w Polsce okazało się przyjęcie ustawy o prokuraturze, rozmontowanie korpusu służby cywilnej, bezpośrednie podporządkowanie rządowi mediów publicznych oraz wyraźne ograniczenie wolności i swobód obywatelskich poprzez wprowadzenie sprzecznych z zasadami demokratycznego państwa prawa przepisów o niekontrolowanych przez sądy zasadach inwigilacji w ustawie o policji.

Parlament Europejski wzywa polski rząd do przestrzegania prawa i Konstytucji i uznania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego jako podstawowego wymogu utrzymania ładu demokratycznego. Zalecenia opinii Komisji Weneckiej wymagają rzetelnej analizy, po wykonaniu obligatoryjnego wymogu opublikowania przez rząd orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Niepokojący akt deprecjonowania zaleceń Komisji Weneckiej pogłębia sytuację kryzysową, wobec której odpowiednie instytucje Unii Europejskiej nie mogą być obojętne.

Takie ustalenia zapadły podczas sobotniego posiedzenia zarządu Platformy Obywatelskiej. Inicjatywa PO to odpowiedź na przyjętą w piątek opinię Komisji Weneckiej na temat zmian w Trybunale Konstytucyjnym, a także decyzję rządu o odmowie publikacji środowego orzeczenia TK, który zakwestionował najistotniejsze przepisy uchwalonej w grudniu przez Sejm nowelizacji ustawy o Trybunale.

- Jesteśmy częścią wspólnoty europejskiej, w Brukseli czujemy się jak u siebie, to jest też nasz dom i tam będziemy informować o tym, co dzieje się w Polsce. To jest też kwestia rezolucji, którą będziemy chcieli, żeby przyjął Parlament Europejski - podkreślił lider PO. Jak dodał, w czwartek jedzie do Brukseli, gdzie ma zamiar rozmawiać na ten temat z deputowanymi z innych krajów.

- To jest projekt, który powinien się pojawić i powinien być przyjęty przez Parlament Europejski. Powinniśmy wiedzieć, że Europa nie akceptuje łamania prawa w Polsce, łamania konstytucji, nie akceptuje tego, co robi rząd PiS przez ostatnie pół roku - zaznaczył Schetyna.

Europoseł PO Janusz Lewandowski powiedział, że rezolucja PE nt. Polski ma pokazać "panoramiczny obraz nadużycia władzy w Polsce" i odnosić się nie tylko do zmian w Trybunale Konstytucyjnym, ale również w mediach publicznych i w prokuraturze.