turcja(strona 6/66)

Nadal wrze w bałkańskim kotle. Etniczni Serbowie wyszli na ulice północnego Kosowa. Zmiany administracyjne Prisztiny wywołały zamieszki, które w pewnym momencie przerodziły się w chaos. Do akcji wkroczyły międzynarodowe siły pokojowe NATO (KFOR). W wyniku starć protestujących z policją i wojskiem, 30 żołnierzy NATO odniosło poparzenia od improwizowanych ładunków wybuchowych. Z tego powodu Ankara zdecydowała się dosłać do Kosowa ok. 500 tureckich komandosów. Taki obrót spraw ma przyczynić się do utrzymania porządku przez kolejne miesiące na granicy Kosowa i Serbii. Agencja AP udostępniła nagranie tureckiego MSZ, na którym widać setki wojskowych na lotnisku, a także tony ciężkiego sprzętu, które ładowano do samolotu. "Ministerstwo ogłosiło w sobotę, że wyśle batalion komandosów do północnego Kosowa. To odpowiedź na prośbę NATO o pomoc w stłumieniu gwałtownych zamieszek" - brzmi oficjalny komunikat tureckiego MSZ. Turecki batalion komandosów wraz ze sprzętem został rozmieszczony w koszarach Sultan Murat w Kosowie w nocy z niedzieli na poniedziałek.

Co dzieli, a co łączy kandydatów, którzy będą walczyć w drugiej turze wyborów w Turcji? Między innymi o tych kwestiach w rozmowie z Mateuszem Ratajczakiem w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski mówiła dr Karolina Wanda Olszowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Kemal Kilicdaroglu mówił niedawno, że chciałby wzmocnić rolę Turcji w NATO i chciałby wrócić do rozmów o członkostwie Turcji w Unii Europejskiej - przypomniała w rozmowie z Mateuszem Ratajczakiem. - Z drugiej strony nie należy oczekiwać, że jego wizja zakłada odwrócenie się od Rosji. Tu podobny pogląd ma także Recep Erdogan - zaznaczyła ekspertka. Dr Olszowska była pytana o podejście obu polityków i obywateli do agresji Rosji na Ukrainę. - Większość Turków uważa, że Turcja powinna zostać neutralna w tej sprawie - mówiła. - Obywatele Turcji przypominają, że konflikt, który ich dotyczy, to wojna domowa w Syrii, o której świat zapomniał. Przypomnijmy, że z tego kraju uciekły ponad cztery miliony osób, które znalazły schronienie właśnie w Turcji - dodała.

14 maja w Turcji odbędą się wybory prezydenckie i parlamentarne. W ich wyniku władze w kraju po dwóch dekadach może stracić Recep Tayyip Erdogan i jego Partia Sprawiedliwości i Rozwoju, dlatego media okrzyknęły głosowanie "wyborami stulecia". Największe zagrożenie dla Erdogana w wyborach prezydenckich może stanowić Kemal Kilicdaroglu, lider Republikańskiej Partii Ludowej (CHP). Ma on poparcie szerszej koalicji ugrupowań niechętnych obecnemu tureckiemu przywódcy. Adam Balcer, ekspert z Kolegium Europy Wschodniej, przestrzegał w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski, że turecka opozycja może mieć "pod górkę", gdyż "wybory na pewno nie będą uczciwe". - Turcja jest uznawana przez organizacje międzynarodowe za reżim hybrydowy, tzw. wyborczy autorytaryzm. To oczywiście nie jest Rosja, ale też nie jest demokracja liberalna. Władza dominuje, jeśli chodzi o media publiczne i prywatne, a także kontroluje kluczowe instytucje, w tym sądownictwo. Pytanie, czy te wybory będą wolne, czyli czy nie dojdzie do jakichś prób ich fałszowania albo do ogłoszenia przez komisję wyborczą, że doszło do jakichś nieprawidłowości i trzeba je powtórzyć - wskazywał ekspert. Balcer zaznaczył, że w sytuacji, gdyby Erdogan wykonał ten ostatni krok - tzn. na przykład nakazał powtórzenie wyborów, bo nie spodoba mu się ich wynik - to jego władza zacznie się chwiać. W tej sytuacji w AKP może pojawić się wielu "Brutusów", którzy "wbiją mu nóż plecy" w porozumieniu z opozycją. - W najgorszym scenariuszu po wyborach ludzie mogą wyjść na ulicę. W trakcie rozruchów może polać się krew, ponieważ wielu ludzi ma broń, a polityka jest traktowana niezwykle emocjonalnie. Poza tym Erdogan może też wysyłać przeciwko protestującym policję i wojsko. Pytanie tylko, ile taki zamordyzm może wytrzymać w kraju, który nie jest Rosją, a opozycja kontroluje największe miasta jak Stambuł czy Ankara - mówił Balcer. Według ostatnich badań opinii publicznej przeprowadzonych na początku maja, Kemal Kilicdaroglu i koalicja partii opozycyjnych mieli przewagę nad Erdoganem i jego obozem. W ostatnim sondażu prezydenckim na obecnego przywódcę chciało głosować około 44 proc. respondentów, a na jego oponenta około 50 proc. W sondażu parlamentarnym blok opozycyjny miał niespełna 2 punkty procentowe przewagi nad obozem AKP (odpowiednio 47,4 proc. i 45,6 proc.). Balcer wskazał, że mimo badań wynik wyborów jest trudny do przewidzenia ze względu na szereg czynników.