Steinmeier zabiegał o rozwiązanie sporu polsko-rosyjskiego

Steinmeier przyjechał do Rosji na dziesięć dni przed objęciem przez Niemcy przewodnictwa w Radzie UE aby przedstawić rosyjskiemu kierownictwu plany swego kraju na przyszły rok. Niemcy obejmą od 1 stycznia także przewodnictwo Grupy G8 - siedmiu najbardziej uprzemysłowionych krajów świata i Rosji.

Jednym z głównych celów niemieckiej dyplomacji jest silniejsze związanie Rosji z Europą. Temu celowi ma służyć podpisanie z Moskwą nowej umowy o partnerstwie i współpracy.

Polska zablokowała jednak rozpoczęcie negocjacji UE-Rosja, zgłaszając weto w związku z trwającym od roku rosyjskim embargo na import polskiego mięsa.

Europa jest zainteresowana rozwojem stosunków z Rosją - oświadczył Steinmeier po spotkaniu ze swoim rosyjskim partnerem Siergiejem Ławrowem. Szef niemieckiej dyplomacji wyraził żal, ze względu na brak mandatu podczas jego wizyty nie są możliwe rozmowy o umowie UE-Rosja.

Dlatego musimy prowadzić działania na dwóch płaszczyznach. Musimy zabiegać o usunięcie przeszkód, które blokują otwarcie negocjacji. Musimy także, będąc pewni, że przeszkody te zostaną usunięte możliwie szybko, zastanawiać się, jaką formę powinna przyjąć ta współpraca - wyjaśnił Steinmeier. Jego zdaniem, dotychczasowa współpraca powinna zostać rozszerzona na naukę, oświatę i kulturę. Przyszła umowa o kooperacji powinna także uregulować zasady dostaw energii, zwiększając bezpieczeństwo w tej dziedzinie - uważa niemiecki minister.

Steinmeier powiedział, że poruszył w rozmowach z rosyjskimi politykami problem polsko-rosyjskiego sporu o eksport polskiego mięsa do Rosji. Podczas konferencji prasowej ani Steinmeier, ani Ławrow nie podali jednak żadnych szczegółów dotyczących tej sprawy. Strona niemiecka uważa, że wzorem dla zażegnania sporu polsko-rosyjskiego może być porozumienie osiągnięte niedawno pomiędzy Komisją Europejską i Rosją.

Niemiecki minister rozmawiał po południu przez dwie godziny z prezydentem Rosji Władimirem Putinem, w tym przez pół godziny w cztery oczy po niemiecku. Rozmowa dotyczyła m.in. umowy o partnerstwie UE-Rosja oraz spraw międzynarodowych.

Na konferencji prasowej Ławrow podkreślał, że Moskwa i Berlin dążą do "strategicznego partnerstwa". Mówił, że Rosja jest zainteresowana wynegocjowaniem i podpisaniem umowy o partnerstwie i współpracy z UE i że "jeśli interesy obu stron będą zgodne" może to nastąpić "bardzo szybko".

Steinmeier i Ławrow opowiedzieli się za szybką reaktywacją "kwartetu" (ONZ, UE, Rosji i Stanów Zjednoczonych) w celu rozwiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie. Rosja jest w tej sprawie "solidarna" z Niemcami - zadeklarował Ławrow. Do pierwszego spotkania tej grupy może dojść już w styczniu.

Podczas wcześniejszej rozmowy z dziennikarzami Steinmeier podkreślał, że współpraca Unii z Rosją jest "możliwa i potrzebna". Wskazał na międzynarodowe kryzysy, których rozwiązanie nie jest możliwe bez pomocy Rosji - Bliski Wschód, Kosowo i spór z Iranem o program atomowy. W wielu międzynarodowych sprawach nie poradzimy sobie bez Rosji -zaznaczył.

Przed odlotem do Berlina Steinmeier spotkał się w rezydencji niemieckiego ambasadora z przedstawicielami rosyjskich organizacji pozarządowych, w tym Memoriału, Komitetu Helsińskiego, Amnesty International, Human Rights Watch i stowarzyszenia skupiającego wdowy po żołnierzach. Rozmawiał też z byłym mistrzem w szachach, politycznym przeciwnikiem Putina, Garrim Kasparowem.

Niemieccy dziennikarze pytali obu ministrów podczas konferencji o ocenę przestrzegania praw człowieka w Rosji, szczególnie w kontekście niedawnych zamachów na Annę Politkowską i Aleksandra Litwinienkę.

Ławrow zapewnił, że jego kraj zrobi wszystko, by odnaleźć sprawców. Napiszecie i tak to, co będziecie chcieli - powiedział, odnosząc się do, jego zdaniem, zbyt krytycznych relacji zachodniej prasy na temat Rosji.

Oba zabójstwa mogą poważnie zaszkodzić wizerunkowi Rosji w świecie - stwierdził Steinmeier. Wychodzę z założenia, że Rosji zależy na tym, by jak najszybciej wyjaśnić kulisy tych spraw i odnaleźć sprawców - dodał. Nie tylko Niemcy, lecz cała Europa ma w Rosji dużego i ważnego sąsiada. Musimy być zainteresowani tym, byśmy byli zdolni do współpracy w międzynarodowych konfliktach - uważa Steinmeier.

Niemcy są - jego zdaniem - partnerem krytycznym, ale traktującym Europę jako partnera zdolnego do wspierania modernizacji Rosji i zabiegającego o to, by zbliżanie nie uległo zahamowaniu.

Jacek Lepiarz